Over anderhalve week gaat in Den Haag het Movies that Matter Festival van start. Het festival is de opvolger van het Amnesty International Film Festival dat ieder jaar plaatsvond in Amsterdam. 2009 is het eerste jaar dat het festival in Den Haag wordt gehouden, de stad die zich profileert als stad van recht en vrede. In het kader van het festival zullen op FilmTotaal in de aanloop naar het festival enkele films uit worden gelicht.
Regie: Anne Aghion | Speelduur: 80 minuten | Jaar: 2009.
Documentairemaakster Anne Aghion verfilmde hoe Hutu moeders dóór moeten, nadat hun kinderen en mannen in 1994 zijn afgeslacht en de moordenaars tien jaar later weer doodleuk in hun dorp naast ze gaan wonen. De hoeveelheid daders is zo overweldigend dat het Rwandese rechtssysteem niets anders kan dan ze vrijlaten. Er is gewoonweg niet genoeg mankracht om elk geval individueel te behandelen. Het antwoord hier op zijn de Gachacha (ga-CHA-cha) hoorzittingen. De rechtspraak wordt van het gerechtshof overgedragen naar de gemeenschappen in open (letterlijk in het veld gehouden) hoorzittingen.
Aghion filmt de nabestaanden van de slachtoffers in hun armoedige boerderijen, lopend op hun groene grond die eens bloedrood kleurde. Er zijn de afgelopen jaren realistische films over de Rwandese genocide geproduceerd zoals Hotel Rwanda, Shooting Dogs en Shake Hands With the Devil. My Neighbor, My Killer is echter een stap verder. Het laat niet de bloederige afgehakte stompen van slachtoffers zien of de hysterie maar juist een gebrek aan fysieke uitingen van emotie. Er is niemand die huilt, niemand die schreeuwt. Het verdriet is gewoon geworden, onderdeel van de gang van alledag. Twee vrouwelijke slachtoffers, de middelbare Euphrasie en de oudere Bellancilla zijn dan ook vol onbegrip als Aghion en haar crew hun vragen hoe ze zich voelen nu de moordenaars zijn teruggekeerd: Deze witten stellen de vreemdste vragen.
Terwijl de filmmakers als rare eenden worden bestempeld die hun verdriet niet begrijpen, gaan dezelfde vrouwen met de moordenaar van hun kinderen gezamenlijk aan de drank. Als je niet beter wist, zou je denken dat het gewone buurtbijeenkomst is. Heel beschaafd bespreken ze wie, wat van elkaar verwacht. Het is een kwestie van geen keus hebben. De moordenaars komen met honderden tegelijk terug en pikken hun oude plaats in de maatschappij weer in. Dezelfde overheersende kalme stemming is er op de Gachacha hoorzittingen zelf. Burgerlijke rechters, aangeklaagden en eisers schuilen in het snikhete open veld onder enkele bomen of onder felgekleurde paraplus. Soms wordt een slachtoffer overmand door verdriet of raakt een aangeklaagde geagiteerd door een valse beschuldiging. Maar alles is bespreekbaar geworden, iedereen wil weer verder leven zonder herhaling van het gruwelijke bloedvergieten om niets.
Regie: Anne Aghion | Speelduur: 80 minuten | Jaar: 2009.
Documentairemaakster Anne Aghion verfilmde hoe Hutu moeders dóór moeten, nadat hun kinderen en mannen in 1994 zijn afgeslacht en de moordenaars tien jaar later weer doodleuk in hun dorp naast ze gaan wonen. De hoeveelheid daders is zo overweldigend dat het Rwandese rechtssysteem niets anders kan dan ze vrijlaten. Er is gewoonweg niet genoeg mankracht om elk geval individueel te behandelen. Het antwoord hier op zijn de Gachacha (ga-CHA-cha) hoorzittingen. De rechtspraak wordt van het gerechtshof overgedragen naar de gemeenschappen in open (letterlijk in het veld gehouden) hoorzittingen.
Aghion filmt de nabestaanden van de slachtoffers in hun armoedige boerderijen, lopend op hun groene grond die eens bloedrood kleurde. Er zijn de afgelopen jaren realistische films over de Rwandese genocide geproduceerd zoals Hotel Rwanda, Shooting Dogs en Shake Hands With the Devil. My Neighbor, My Killer is echter een stap verder. Het laat niet de bloederige afgehakte stompen van slachtoffers zien of de hysterie maar juist een gebrek aan fysieke uitingen van emotie. Er is niemand die huilt, niemand die schreeuwt. Het verdriet is gewoon geworden, onderdeel van de gang van alledag. Twee vrouwelijke slachtoffers, de middelbare Euphrasie en de oudere Bellancilla zijn dan ook vol onbegrip als Aghion en haar crew hun vragen hoe ze zich voelen nu de moordenaars zijn teruggekeerd: Deze witten stellen de vreemdste vragen.
Terwijl de filmmakers als rare eenden worden bestempeld die hun verdriet niet begrijpen, gaan dezelfde vrouwen met de moordenaar van hun kinderen gezamenlijk aan de drank. Als je niet beter wist, zou je denken dat het gewone buurtbijeenkomst is. Heel beschaafd bespreken ze wie, wat van elkaar verwacht. Het is een kwestie van geen keus hebben. De moordenaars komen met honderden tegelijk terug en pikken hun oude plaats in de maatschappij weer in. Dezelfde overheersende kalme stemming is er op de Gachacha hoorzittingen zelf. Burgerlijke rechters, aangeklaagden en eisers schuilen in het snikhete open veld onder enkele bomen of onder felgekleurde paraplus. Soms wordt een slachtoffer overmand door verdriet of raakt een aangeklaagde geagiteerd door een valse beschuldiging. Maar alles is bespreekbaar geworden, iedereen wil weer verder leven zonder herhaling van het gruwelijke bloedvergieten om niets.
