Jonathan Rhys (spreek uit: ries) Meyers werd 28 jaar geleden geboren in Ierland. Hoewel hij nooit echt plannen had om te gaan acteren, raakte hij toch in de filmwereld verzeild. In 1996 werd hij gecast als de moordenaar van het titelpersonage in Michael Collins, een film van Neil Jordan, die hem omschreef als ‘een jonge Tom Cruise’. Veel erkenning kreeg Rhys Meyers voor zijn rol in Velvet Goldmine. Ook speelde hij in de hitkomedie Bend It Like Beckham. De Ierse acteur heeft met tal van gerenommeerde regisseurs gewerkt, zoals Ang Lee (Ride With the Devil), Oliver Stone (Alexander) en recentelijk Woody Allen, die hem de hoofdrol gaf in Match Point waar hij veel lof mee oogstte. Vanaf morgen is Rhys Meyers te bewonderen in Mission: Impossible III.

FilmTotaal in gesprek met de ‘Revelatie van het Jaar’ (Cannes Film Festival 2005):

Ben je trots op deze film?

Zeker, ik ben uitermate trots. Ik ben een fanatieke supporter van J.J. Abrams en zijn werk. Hij is een buitengewone man en een buitengewone regisseur. Hij is een goed persoon. Dat maakt het verschil. Ongeacht je talent, als je geen goed persoon bent, zullen mensen negatief over je oordelen. Maar niemand is negatief over J.J.

Je hebt met heel wat grote namen gewerkt. Hoe zou je J.J. vergelijken met hen?

Weet je, je kunt regisseurs niet echt met elkaar vergelijken, omdat ze toch allemaal anders zijn. Je kunt niet zeggen [gaapt, excuseert zich] dat Woody Allen een betere regisseur is dan Oliver Stone, of dat Oliver Stone een betere regisseur is dan J.J. Abrams of Ang Lee. Ze zijn gewoon anders. Ze hebben allemaal hun eigen buitengewone kwaliteiten, het zijn buitengewone artiesten.

Wat is de meest buitengewone kwaliteit van J.J. Abrams?

Zijn houding tegenover grote producties. Het kan hem niets schelen dat het 150 miljoen dollar kost, hij wordt nooit gespannen omdat hij zeker van zijn zaak is en weet wat hij wil. Hij is angstaanjagend energiek terwijl hij dat doet, maar anders dan Tom. Want Tom is pure energie, terwijl J.J. op een grappigere manier pure energie is. Hij is een grappenmaker. Als hij nu hier zou zitten, zou jij ook zeggen dat hij de laatste jongen is van wie je zou verwachten dat hij grote filmsterren regisseert. Hij is slechts een gewone jongen.

Zou je nu al kunnen zeggen dat dit een echte Abrams film is? Drukt hij hier nu al zijn stempel op?

Ja, ik denk van wel. Er zijn bepaalde trucjes die J.J. gebruikt. Ten eerste, de manier waarop hij de film laat beginnen met Philip Seymour Hoffman. Philip Seymour Hoffman die daar staat, Tom vastgebonden, Michelle vastgebonden. En Philip gaat dan van 9, 10 en schiet! Het publiek gaat dus naar binnen met verkeerde opvattingen over het moment waarop de slechterik zal verschijnen. J.J. geeft hem je meteen [slaat handen tegen elkaar] in de eerste vijf minuten. Dus het publiek heeft nu zoiets van “Fuck!”, en elke opvatting die ze over de film hadden is als sneeuw voor de zon verdwenen. Geweldig.

Door dat te doen, neemt J.J. jou je bril af. En vervolgens heeft hij een blanco vel om op te werken, nu kan je de film gewoon gaan kijken, zonder de ideeën die je van te voren had over de Mission: Impossible films.

En dan vertelt hij je niet eens wat de ‘konijnenpoot’ is.

Dat ook nog eens. De ‘konijnenpoot’ is bijna een metafoor, voor alles wat je kan bedenken dat slecht is in deze wereld. Er wordt niet uitgelegd wat het is, want dat is niet nodig. Ook zonder context is het al meteen spannend.

Zien we je ook in de volgende Mission: Impossible film?

Ik weet het niet. Ik denk dat ze nog wel een vierde zullen maken, maar ik weet niet of ik er in zal spelen. Ik ben slechts een teamlid, en samenstellingen van teams kunnen veranderen. Ik denk dat Ving [Rhames] wel in de vierde film zal zitten, ik ben zelf nog niet gevraagd. Ik denk dat ze eerst de reacties op Deckland afwachten en als die positief zijn en men hem in de vierde film willen zien, dan zal ik er wel in zitten. Als ze mij vragen, heb ik er best zin in als de rol goed is.

Vind je het nog wel leuk om zo’n kleine rol te spelen, terwijl je toch ook steeds meer een hoofdrolspeler aan het worden ben?

Jazeker. Ik heb net nog een film met Keri [Russell] gemaakt, waarin ik ook een bijrol heb. Ik vind het prima om bijrollen te doen. Hoofdrollen zijn leuk, bijrollen ook. Het is erg belangrijk voor iemand van mijn leeftijd, voor iemand van 28, om dat te doen. Ik heb nog zoveel te leren van zoveel mensen, en ik kan niet leren als ik alleen maar de hoofdrolspeler ben met het gewicht van de wereld op mijn schouders. Soms moeten anderen de hoofdrol op zich nemen, zoals bij die laatste film. Daarbij speelde een buitengewone dertienjarige jongen de hoofdrol.

Wat heb je geleerd van Tom Cruise?

Hij is een levende les over hoe het is om een professionele filmster te zijn. Hij is geen acteur meer, Tom is een industrie. Als Tom Cruise zou besluiten om op te houden met werken, weet je hoeveel mensen in Hollywood dan opeens op straat zouden staan? Er werken ongeveer elfhonderd mensen voor hem. Hij is een van de steunpilaren van de filmindustrie. En hij hoeft niet eens te werken: hij heeft genoeg geld en genoeg beroemdheid, en beschikt over een geweldig oeuvre; hij hoeft niks te doen. Maar dat doet hij wel. Hij is zeventien uur per dag bezig met promoten, werken, praten met mensen, praten over films, etc.

Hij is ook een filmliefhebber, maar dat zijn we eigenlijk allemaal. Ik hou ook van films. Ik doe niets liever dan alleen op mijn kamer een film kijken. Maar ik kan niet met anderen kijken. Al helemaal niet met mijn vrienden. Omdat als we dan een film zouden kijken, neem bijvoorbeeld Seven Samurai, dan zit ik voortdurend dingen te zeggen als: “Oh mijn god, kijk eens naar dat camerastandpunt! Wat mooi! En kijk eens…” “Hou je mond!” is wat ik dan te horen krijg. Zij willen gewoon naar de film kijken, maar ik kan niet meer op dezelfde manier naar film kijken.

Ik heb ook veel van Tom geleerd over stunts en over de zakelijke kant van het geheel. En Tom is erg goed in het jou ergens van overtuigen. Weet je, Tom is een heel intense gozer, en als hij met je praat dan gaat dat een beetje zo: [grijpt reporter vast en imiteert Cruise] “Kijk eens, dit is wat er gebeurt” Daar raak je erg van overtuigd, begrijp je. Als Tom je aanspreekt, ben jij de enige in de kamer. Zo is hij ook als een acteur. Pure hoge intensiteit, zo gericht. En dat maakt hem zo goed. Zoals in de eerste scène van de film, je zit er meteen helemaal in. Zo intens is hij.

Je werd ooit omschreven als een jonge Tom Cruise. Zou je zoals hem willen zijn? Zou je zijn carrière willen hebben?

Tja, ik denk het wel. Weet je, geen enkel jochie dat tegen een voetbal schopt op een trapveldje wil voor de lokale club spelen. Ze willen allemaal voor het Nederlands Elftal spelen. Iedereen wil naar de top, in welke industrie dan ook. Tom is de top van mijn industrie. Natuurlijk is het doel om zo succesvol te zijn, maar wil ik Tom zijn? Nee, ik wil dat Tom Tom is. Ik wil Jonathan zijn. Er is een verschil.

Hoe zit dat met die stunts? Hoeveel van het daadwerkelijke vliegen, rijden etc. deed je zelf?

Ik heb wat gevlogen, wat gereden, wat geklommen. Niet zoveel als Tom, maar Tom is dan ook een van de beste vijf stuntmannen van de wereld. Hij heeft nu al iets van 25 jaar met de beste stuntmensen getraind en gewerkt. Als Tom geen acteur was geweest, was hij een stuntman van wereldklasse geweest. Omdat hij ervan houdt, hij is een adrenalinejunkie.

Je bent goed in imitaties. In de film doe je onder andere een Italiaanse wacht en je schijnt een goede imitatie van Woody Allen in huis te hebben. Kan je J.J. Abrams ook nadoen?

Erhm… J.J. is moeilijk. Hij is heel erg Californisch, heel erg Amerikaans. Hij is meer… ik weet niet hoe ik hem na moet doen. Hij is niet iemand van wie je makkelijk een karikatuur van maken… [doet Laurence Fishburne na] Kijk, Laurence Fishburne is makkelijk te doen, zoals dit. [doet weer zichzelf] Dat komt doordat hij echt een figuur is. Net als Philip, [doet Hoffman na] Philip Seymour Hoffman is echt makkelijk te doen, omdat hij nu eenmaal zo is als hij praat, zo klinkt Philip gewoon. [weer terug naar zichzelf] Hij is een figuur. Het is veel makkelijk om acteurs na te doen, of iemand als Woody Allen. [doet Woody allen na] Hij is Woody Allen, het is heel makkelijk om Woody Allen te doen, omdat, weet je wel, hij is zo’n figuur. [keert weer terug] Zie je, hoe makkelijk dat is? Maar het is heel moeilijk om J.J. te doen, omdat hij een regisseur is. Kijk, Oliver Stone is niet moeilijk, [doet Oliver Stone na] omdat hij Oliver is. Hij is Oliver Stone, weet je. [houdt nu echt op met de imitaties] Iedereen die een opmerkelijke fysiekheid heeft, is makkelijk.

Was er een scène die je bijzonder leuk vond om te filmen?

Ja, de scène waarin ik Tom Cruise in het Italiaans verrot mag schelden. Ik kreeg een kans om dingen tegen Tom te zeggen, die niet veel mensen krijgen. Het was pas de tweede draaidag en het was al meteen zoiets van “Va fanculo, di stronzo etc.”. Ik had eerst zoiets van “Oké, maar jij bent Tom en jij bent mijn baas…” Maar Tom wilde dat ik alles gaf, en toen kreeg hij het ook.

In de media wordt Tom vaak neergezet als een beetje een maniak, vooral i.v.m. zijn relatie en zijn religie. Iedereen die met hem gewerkt heeft, spreekt dat echter tegen. Kun je daar opheldering over geven?

Ik heb nog nooit met Tom Cruise een gesprek gehad over zijn relatie of over Scientology. Hij begon er ook nooit over, wat logisch is. Ik ben zelf Rooms Katholiek opgevoed, maar ik begin ook nooit een gesprek met: “Hé, zullen we het eens over Jezus hebben?” Het zou natuurlijk kunnen als ik Klaus Kinski was en een Jezus-toernee ging doen. Maar dat doe ik niet.

Mensen komen altijd op me af met vragen over Scientology, “Ik snap er niks van, is het iets met aliens? Is het niet heel raar? Het is toch hartstikke vergezocht!” En dan heb ik zoiets van “Ja, maar dat is een gast die aan een kruis genageld wordt en drie dagen later uit de dood opstaat ook!” Is zoiets geloofwaardig?

Het enige wat ik over Scientology kan zeggen, is dat het werkt voor Tom. Hij is er gelukkig mee, wat is het probleem? Ik zie Moslims en Christenen elkaar al eeuwen vermoorden vanwege hun religie. Dat zie ik Scientology niet doen. Tom is er gelukkig mee, en al die verhalen die ze over hem schrijven doen hem niks. Ze moeten iets schrijven om al dat papier mee te vullen, dat is het gewoon.

Wat is het vreemdste verhaal wat je over jezelf gelezen hebt?

Oh, ik lees al die onzin nooit. Maar het vreemdste wat ik gehoord heb, is dat ik in een weeshuis ben opgegroeid. Ik denk dat mijn moeder dat erg leuk zal vinden om te horen.

Dat staat zelfs op IMDb, dat toch een redelijke naam heeft.

Ja, die gasten zijn ook niet zo slim. Daar staat ook dat ik een of andere film genaamd Adina ga maken, waar ik nog nooit van gehoord heb. Ze zijn nogal sloom daar.

Met welke regisseurs zou je nog graag willen werken?

Fernando Meirelles staat bovenaan mijn lijst. En Pedro Almodovar, die is ook fantastisch.

Je hebt een Golden Globe en een prijs in Cannes gewonnen, en je bent genomineerd voor een Emmy. Hoe belangrijk zijn zulke prijzen voor je?

Ze zijn belangrijk, omdat ze je prestaties legitimeren. Ook zijn ze belangrijk voor marketing, ik kan nu aangeprezen worden als Golden Globe winnaar Jonathan Rhys Meyers. En hoeveel mensen hebben er in de geschiedenis nou een Golden Globe gewonnen? Maar weet je, het was wel leuk om een Golden Globe te winnen, maar het was veel beter om te zien wie ik daarvoor verslagen had. Ed Harris, Donald Sutherland, Bill Nighy… ik had niet verwacht iets te winnen.