Wie is er nog bang voor rood, geel en blauw? Het is een van de belangrijkste abstracte schilderijen van de twintigste eeuw en heeft geleid tot meer dan alleen deze vraag. Vijftig jaar nadat Barnett Newman het werk schilderde, stellen diverse kenners de vraag wat kunst is.
Regie: Barbara Visser | Speelduur: 70 minuten | Jaar: 2018
In de openingsminuten van The End of Fear vertellen kunstkenners over de eerste keer dat ze het schilderij Who's Afraid of Red, Yellow and Blue III zagen. Er was verwarring, verbijstering en overweldiging; het abstracte werk van de Amerikaanse schilder Barnett Newman maakte duidelijk nogal indruk toen het eind jaren zestig in het Stedelijk Museum te Amsterdam kwam te hangen. Luisterend naar de superlatieven, zien we niet het schilderij in kwestie maar een volledig wit doek van dezelfde afmetingen. Waarom het werk vervolgens enkel wordt getoond middels oude foto's en videobeelden wordt snel duidelijk: het schilderij bestaat niet meer. Of nou ja, het bestaat nog wel, maar eigenlijk alleen zoals het gezicht van Mickey Rourke nog bestaat; er is zodanig aan gerommeld dat er feitelijk weinig meer van over is.
Het schilderij - een metersbreed rood vlak, geflankeerd door een gele lijn rechts en iets dikkere blauwe balk links - heeft nogal een geschiedenis. De zwartste bladzijde daarvan is de ochtend in maart 1986 waarop het schilderij met een stanleymes werd vernield door een bezoeker. Enkele mensen die daar destijds vrij direct mee werden geconfronteerd, klinken in hun beschrijvingen bijna precies als ooggetuigen van de moord op Pim Fortuyn of Theo van Gogh. Eén van hen zegt zich niets te kunnen herinneren van de rest van die dag, geheel verdoofd door de schok die de vernieling teweegbracht. Een ander stelt treffend: "Het was een moord op een kunstwerk". En toch was het peperdure schilderij daarmee nog niet dood. Dat zou het pas zijn na de langdurige restauratie die het schilderij juist had moeten redden.
