American History X wordt beschouwd als een van de meest indrukwekkende films van de jaren '90. De film, met Edward Norton in de hoofdrol, leverde hem zelfs een Oscar-nominatie op. Maar achter de schermen verliep alles verre van soepel, vooral door een conflict tussen regisseur Tony Kaye en Norton.

Kaye, die zijn debuut maakte als regisseur, botste met de studio over de montage van de film. Toen New Line Cinema hem vroeg om kleine aanpassingen te doen, reageerde hij furieus. Hij eiste dezelfde artistieke vrijheid als Stanley Kubrick, wat de studio weigerde.

Spanningen
De spanningen liepen verder op toen Norton zich begon te bemoeien met de montage. De acteur, bekend om zijn perfectionisme, kreeg steeds meer invloed op de uiteindelijke versie. Kaye werd zo kwaad dat hij tijdens een verhitte discussie een muur sloeg en gehecht moest worden.

Ondanks dat Kaye acht extra weken kreeg om zijn eigen versie te maken, koos hij voor een bizarre aanpak. Hij gaf $100.000 uit aan advertenties waarin hij Norton en de studio bekritiseerde en betrok zelfs een priester, rabbi en boeddhistische monnik bij een meeting met de producenten.

Besluit
Toen de acht weken verstreken waren, had Kaye nog steeds geen nieuwe montage afgeleverd. Daarom besloot New Line Cinema om Nortons versie van de film uit te brengen. Kaye was woedend en noemde de beslissing een 'misdaad tegen creativiteit'.


Ondanks alle chaos werd American History X een groot succes. De film bracht wereldwijd $24 miljoen op, ondanks een bescheiden budget van $20 miljoen. Norton kreeg lof voor zijn rol als de neonazi Derek Vinyard, en de film groeide uit tot een cultklassieker.

Nasleep
De carrière van Tony Kaye kreeg een enorme klap door deze rel. Hij regisseerde pas weer in 2006 en gaf later toe dat hij zichzelf in de weg had gezeten. "Mijn ego heeft alles verpest," bekende hij. "Het was volledig mijn schuld, en ik probeer nog steeds mijn excuses aan te bieden."