Om kwart over drie ’s middags stap ik de erg chique kamer van het Ambassade hotel in Amsterdam binnen. Achter in de kamer staat Niels Arden Oplev, de regisseur van Millenium: Mannen Die Vrouwen Haten, met een mobiel in zijn handen. Als ik op hem afloop verontschuldigt hij zich, maakt wat opmerkingen over de moeilijkheden van het verzenden van sms’jes en e-mails (de man is inmiddels 48 jaar oud) en stelt zich met een brede grijns op z’n gezicht voor. Het is exemplarisch voor de manier waarop Oplev zich tijdens het interview gedraagt: enthousiast, maar tevens nuchter en ontspannen. Elke vraag wordt uitgebreid behandeld en vrijwel het gehele interview praat hij met een jongensachtig enthousiasme over ‘zijn’ film. Dit is de man die het boek, dat wereldwijd zestien miljoen keer verkocht is, verfilmde en er een groot kassucces van heeft weten te maken. Een man van wie we nog veel gaan horen.

Maar goed, over naar het interview. Allereerst vraag ik Oplev naar de wijze waarop hij de volmacht kreeg over alle beslissingen die betrekking hadden op de film. Hij heeft het namelijk voor elkaar gekregen om de gehele productie naar zijn hand te zetten: regie, script, acteurs, speelduur, zo’n beetje alles heeft Oplev bepaald. De reden hiervoor ligt volgens hem deels in de sterke positie die regisseurs in Denemarken [Oplev is een Deen, de film een Deens-Zweedse co-productie] hebben: “Kleine landen met grote culturele steun, veel ondersteuning van belastinggeld, kennen over het algemeen sterke bescherming voor kunstenaars bij grote, dure kunstvormen als film.”

Een belangrijkere reden was de sterke onderhandelingspositie waarin Oplev zich bevond. Na het succes van een aantal van zijn Deense films was hij erg gewild bij de investeerders van Millennium. Hij ging echter de eerste keer dat hij gevraagd werd om de film te regisseren niet akkoord. Deels lag dit in het feit dat de man met een ander project bezig was, deels in de wijze waarop de producenten de film wilden maken: “Ze gaven me een script voor een negentig minuten durende film, geschreven door een tweederangs schrijver. It was the fucking worst script I’ve ever read! Alle dingen die ik mooi vond aan het boek waren verdwenen. De familie Vanger [de familie waar het allemaal om draait] was jonger, belangrijke momenten waren eruit gehaald, alle mooie details waren verdwenen. Dus ik belde de producent en zei dat dit het slechtste script was dat in jaren had gelezen. Hell is gonna freeze to ice before I make this into a film”.

Dus gaf Oplev de producenten zeven voorwaarden waaraan voldaan moest worden, wilde hij de film gaan regisseren: “Het script gaat richting de prullenbak, de schrijver is ontslagen. Ik wil final cut, totale controle. Je wilde een negentig minuten durende film, je krijgt er één van tweeënhalf uur. Ik wil controle over het script, de casting en dergelijke. And you’re going to pay me dearly.” De reden voor deze harde voorwaarden was dat Oplev vreesde dat de film gemaakt zou worden op de manier waarop veel Zweedse (televisie)thrillers gemaakt worden: snel en goedkoop. Deze film zou echter moeten concurreren met veel Amerikaanse films die tien keer het budget hadden, zo wist hij. Om er toch een kwaliteitsfilm van te maken, moest hij volmacht krijgen en de film precies maken zoals hij hem zag.

Hoewel de producenten eerst aarzelden en nog probeerden te onderhandelen, wist Oplev uiteindelijk zijn voorwaarden door te zetten, iets wat in Hollywood absoluut onmogelijk zou zijn: “Als ik dit aan een Amerikaan had gevraagd, he’d say: FUUUUUCK YOUUUUUUU!”. En zo maakt de regisseur die er vaak van ‘beschuldigd’ wordt erg beïnvloed te zijn door Hollywood, wel vaker opmerkingen over Amerikanen en hun films. Als hij het heeft over een erg confronterende scène die bijdraagt aan de karakterontwikkeling van hoofdpersonage Lisbeth Salander, zegt hij: “Elke Amerikaanse producent had de scène eruit geknipt en er een twee uur durende film van gemaakt, being stupid.” Toch is het dezelfde Oplev die zijn volgende project in de States zal verwezenlijken. Jammer genoeg kon hij er nog niets over zeggen, maar duidelijk was dat hij er erg enthousiast over is en niet kan wachten om te beginnen.

Als ik hem vraag of hij geen grote druk voelde om een populair boek als Millenium te verfilmen, zegt hij: “Ik weet niet of ik te arrogant ben, of gewoon te dom, maar ik stond er totaal niet bij stil eigenlijk. Ik vond het gewoon interessant materiaal en zei ja. Pas later bedacht ik mezelf dat dit toch wat moeilijker zou gaan worden, aangezien ik nog nooit een boek had verfilmd.” Met hulp van twee van de belangrijkste Deense scriptschrijvers wist Oplev een script te schrijven dat erg trouw aan het boek bleef, maar tegelijkertijd een aantal nieuwe elementen bevatte. Het was zijn doel om deze elementen zo in het verhaal te integreren dat kijkers die het boek gelezen hebben denken dat het ze het ook zo gelezen hebben: “Zo rijden ze [hoofdpersonages Salander en Blomkvist] in de film door Zweden langs allerlei politiebureaus en moordplaatsen en praten met verschillende mensen om alles te weten te komen over specifieke moorden uit de jaren vijftig en zestig. In het boek vinden ze al deze informatie echter via het internet. Ik zei dat dit niet erg cinematografisch zou zijn; we willen ze op pad hebben in de Zweedse bossen, op pad in het landschap, rondrijden. We willen ze in een motel hebben slapen waar ze kunnen praten. We willen ze laten kibbelen in de auto. We want them stuck together in a confined little space. Dus hebben we een soort roadtrip toegevoegd. Veel mensen denken dit ook zo in het boek te hebben gelezen.” Ook uit andere voorbeelden die Oplev geeft, blijkt dat hij en de scriptschrijvers wel degelijk een eigen draai aan het verhaal hebben gegeven, maar tegelijkertijd erg zorgvuldig met het materiaal zijn omgegaan.

We praten nog even over de manier waarop de relatie tussen de twee hoofdpersonages de film bijeenhoudt, om af te sluiten met een bespreking van de verschillen tussen de Deense en Nederlandse filmindustrie. Helaas is uit dit laatste weinig gekomen dat de meeste filmliefhebbers niet al weten. In ieder geval heeft het interview ons een uitgebreide kijk in de voorbereidingen voor een film verschaft en weten we nu dat Oplev van plan is Hollywood te veroveren, alsook dat mensen die het boek gelezen hebben zich vooral mee moeten laten voeren door de film, om na afloop nog eens na te gaan of hetgeen ze gezien hebben ook daadwerkelijk in het boek voorkwam. Tsja, het blijft een boekverfilming…

Lees hier de recensie van Millennium: Mannen Die Vrouwen Haten.