[/url]

The Fictional Christopher Nolan

Auteurs:

Todd McGowan

Pagina's:

242

Release:

2012

Taal:

Engels

Uitgeverij:

University of Texas Press

Druk:

1

Uitvoering:

Hardcover

ISBN:

978-0-292-73782-2

Todd McGowan is een professor in de culturele theorie aan de University of Vermont. In het boek The Fictional Christopher Nolan neemt hij de films van regisseur [url=http://www.filmtotaal.nl/persoon.php?id=50684]Christopher Nolan onder de loep. Daarbij bekijkt hij verschillende ethiektheorieën, van filosofen als Hegel en Kant, en de manier waarop zij hun weerslag hebben op de films van Nolan.

McGowan begint zijn boek met de theorie dat Nolan een nieuwe manier van filosofisch film maken gevonden heeft. Zijn films draaien om één ding: misleiding, en de rol die misleiding speelt in het vinden van de waarheid. Daaruit volgt volgens McGowan dat er in Nolans films altijd sprake is van een bepaalde subjectiviteit, en daarop ligt de nadruk in dit boek.



Het is een ingewikkeld uitgangspunt en keer op keer blijkt dat McGowan voor de gewone lezer die niet bekend is met filosofie weinig te bieden heeft. Elk hoofdstuk van het boek behandelt een aparte film van Nolan, en licht uit op welke manier misleiding en bedrog daar een rol in speelt.

Daar worden telkens ook filosofen bijgehaald om te laten zien hoe hun ethiek doorwerkt in de films van Nolan. Het is interessant om te lezen. Zo bespreekt McGowan in het hoofdstuk over The Dark Knight de redenen waarom wij (volgens Kant) de wet gehoorzamen. Dat ligt niet in een hoger goed, maar eerder in een radicaal kwaad. We gehoorzamen de wet om ons goed te voelen. Voor Kant is dit een fundamenteel probleem van moraliteit. Dingen doen om ons goed te voelen is de moeilijkste vorm van het kwaad om uit te roeien.

Het echte goede bestaat als je het zo bekijkt niet. Toch gelooft Kant dat we de mogelijkheid hebben om ons te ontwikkelen tot morele wezens. Ergens blijft er in ons wel iets van kwaad, omdat het in de wet ingesloten zit. Gewoon gehoorzamen kan niet, er zit altijd een vorm van kwaad in. Daar ligt een probleem: de wet wil ons immers goed laten doen. Tegelijk steunt de wet op het kwaad in ons die maakt dat we willen gehoorzamen. Een dilemma dus, dat er nooit uit zal verdwijnen.

Na deze uitleg komt McGowan toe aan de koppeling van The Dark Knight aan de theorie van Kant. Daarbij ligt de nadruk op de Joker en Batman. Zij vallen volgens McGowan buiten de moraliteit die op gewone mensen van toepassing is. Ze zijn buitengewoon. Batman wil Gotham redden en de Joker wil juist laten zien hoe mensen echt zijn. Batman staat voor rechtvaardigheid en de Joker voor het onrecht. Dat verschil valt ook terug te vinden in de Kantiaanse moraliteit en daarom gelooft McGowan in dit geval dat er een band bestaat tussen ethiek en de films van Nolan.



Op deze manier laat McGowan in het boek zien hoe er een band bestaat tussen ethiek en de films van Christopher Nolan. Niet alleen Kant, maar ook andere filosofen zoals Hegel komen aan bod. Het is een interessant boek, waarbij McGowan zijn best doet om ook de gewone lezer die geen ervaring met of kennis van ethiek heeft, mee te nemen. Daar slaagt hij lang niet altijd in, maar op momenten dat hij daar wel succesvol in is, is het boek een genot om te lezen. Toch loert op de achtergrond altijd wel de vraag of McGowan niet teveel achter de films van Nolan probeert te vinden.

The Fictional Christopher Nolan is te koop bij webwinkels als Bol.com en Athenaeum. Met dank aan de University of Texas Press voor het recensie-exemplaar.