[header]Lange tijd was horror mijn favoriete filmgenre en ook nu nog bezorgt het vooruitzicht van een goede horrorfilm mij een warm gevoel van binnen. [/header]Lange tijd was horror mijn favoriete filmgenre en ook nu nog bezorgt het vooruitzicht van een goede horrorfilm mij een warm gevoel van binnen. Nu hoeft een horrorfilm niet per se bloederig te zijn; het gaat mij vooral om de sfeer. De betere horrorfilm hoort ofwel grote droefenis uit te stralen (b.v. Don't Look Now) ofwel doodeng te zijn (b.v. Ringu) of, nog beter, een combinatie van beide te zijn. Sfeer boven alles dus.

Nu is het voor de makers tamelijk lastig een bepaalde sfeer een hele film lang vol te houden. Sommige regisseurs proberen dit probleem op te lossen door zoveel mogelijk plottwists aan het verhaal toe te voegen. Meestal snijden ze zichzelf hierbij in de vingers: ze verliezen het overzicht en produceren daardoor het ene plothole na het andere. Alhoewel dit natuurlijk erg vervelend is, hebben veel kijkers dit door en begrijpen ze steeds beter dat dit nu niet echt een schoolvoorbeeld van kwaliteit is.

Een andere oplossing is het toevoegen van het schrikeffect. Je kent het wel: een donker figuur springt onder begeleiding van een hard geluid in beeld en je schrikt je een hoedje. Het schrikeffect zorgt voor een probleem: veel mensen meten de kwaliteit van een horrorfilm af aan het aantal keren dat ze geschrokken zijn. Dit is een pertinent foute gedachte.

Het schrikeffect is het ultieme symbool van de onkunde van de regisseur. Hij of zij weet geen goede sfeer op te bouwen en knalt er dus maar een schrikeffect in. Want: het grootste gedeelte van het publiek vreest het. Het vindt het fantastisch om aan het schrikken gebracht te worden en heeft niet door dat een schrikeffect een zwaktebod is. Aan het schrikken gebracht worden kan leuk zijn, maar het feit dat de film voor de rest iedere vorm van sfeer ontbeert, ontgaat velen volledig.

Hoe vaak lees of hoor ik niet een reactie die neer komt op het volgende: ‘die film was echt eng want ik ben zo vaak geschrokken!’. Heeft het één met het ander te maken dan? Deze gedachte komt zo vaak voor dat het ergerlijk begint te worden.

Let wel: niet iedere film met schrikeffecten ontbeert sfeer. En een horrorfilm zonder schrikeffecten is niet per definitie eng. Maar een overdaad aan schrikeffecten is een symptoom, een aanwijzing voor bedenkelijke kwaliteit.

Dus doe mij een lol. De volgende keer dat je een horrorfilm bekijkt waarin schrikeffecten zijn verwerkt, stel jezelf dan de vraag: ‘is deze film echt eng of schrok ik alleen maar?’ en oordeel dan pas over de kwaliteit van de betreffende film.


Meer columns vind je [urlnoblank=http://www.filmtotaal.nl/module.php?section=columns]hier[/urlnoblank].