Caché favoriet 2006 bij Filmtotaalredactie
Het nieuwe jaar is op stoom, Mel Gibsons hakken-en-zagen-epos Apocalypto is alweer achter de kiezen, de Oscars komen eraan en we maken ons warm voor titels als Spider-Man 3 en Harry Potter zoveel. Een terugblik op het afgelopen filmjaar is halverwege januari misschien wat aan de late kant, maar zo fanatiek als de redactie van Filmtotaal is, wilden we zeker zijn van een representatieve toptien. En zo werden op de valreep nog enkele titels bekeken die wel eens een hoge notering konden bereiken. Lijstjesgeil als we zijn, werden weloverwogen keuzes gemaakt. Hieronder zie je onze persoonlijke toptiens.
Remko Mewe (hoofdredactie)
1. Caché
Het hele jaar door heeft deze film diep in mijn hoofd verankerd gezeten. Nog steeds dringen flarden van beelden zich af en toe onaangekondigd aan me op. In Caché kanaliseert Michael Haneke zijn misantropische gedachtegoed via een verhaal over een welgestelde intellectueel wiens veilige wereldje in gevaar komt. De zelfzuchtige houding die de man vervolgens aanneemt, verraadt de ware aard van de mens. Een akelig confronterende film over angst, schuld, haat en verantwoordelijkheid.
2. Brokeback Mountain
Ik ben een sucker als het gaat om films over onmogelijke liefdes. Ik val dus net zo makkelijk voor Brokeback Mountain als voor Gone With the Wind, Casablanca, The Notebook of Titanic. Omdat Jake Gyllenhaal en Heath Ledger foutloos acteren en aannemelijk maken dat een homoseksuele cowboy geen Amerikaanse contradictie is, én omdat op serieuze wijze wordt getoond hoe ons leven en geluk afhankelijk zijn van de keuzes die we maken, had dit net zo goed de nummer één kunnen zijn.
3. Hard Candy
De verrassing van het jaar. Een vermeende pedofiel valt in handen van de veertienjarige Hayley die hem persoonlijk wil straffen. Eerst is er vooral sympathie voor het meisje, maar daarna begint de zenuwslopende film een duivels spelletje met het perspectief te spelen, waardoor je als kijker aan je eigen oordeelsvermogen gaat twijfelen. Knap script, sterk tweegevecht.
4. Munich
Spielberg waagde zich aan een onderwerp waarbij objectiviteit schier onmogelijk is. Hoewel hij zijn verhaal duidelijk vanuit een Israëlisch oogpunt vertelt, is het knap dat hij nauwelijks op eenzijdigheid te betrappen is, getuige onder meer de Israëlische én Palestijnse kritiek op de film. Spielberg sluit niet zijn ogen voor de realiteit en erkent de uitzichtloosheid van de situatie. Deze hele delicate kwestie is verpakt als een uitermate spannend vergeldingsdrama dat hoge eisen stelt aan het rechtsgevoel van de kijker.
5. Burt Munro: The World's Fastest Indian
Laat je niet misleiden door de lichte toon van deze film, maar geef je over aan de fenomenale onemanshow van Anthony Hopkins, die met zijn geacteerde doorzettingsvermogen, wereldvreemdheid, levenslustigheid, onverbeterlijke vastberadenheid en aanstekelijke naïviteit, elk personage voor zich weet te winnen. En zo ook de kijker, die het gevecht tegen de brok in de keel eenvoudig verliest.
6. United 93
Speculatieve reconstructie kwam precies op het juiste moment, want we waren al weer bijna vergeten hoe de wereld op zijn kop werd gezet door de ingrijpendste gebeurtenis uit de recente geschiedenis. Gespeend van de valse sentimenten en hoogdravendheid die World Trade Center tot zo'n draak maakte, zorgt United 93 voor een herbeleving die door merg en been gaat.
7. Jarhead
Onderschatte anti-oorlogsfilm is een waardevolle toevoeging aan het genre. Regisseur Sam Mendes laat geen heroïek, actie of dramatische sterfscènes zien, maar legt de nadruk op verveling, rehydratie en eindeloos gewacht in de woestijn. Dat deze opvallende invalshoek, waarin wel degelijk een boodschap huist, allesbehalve een saaie film oplevert, is een klein wonder.
8. Zwartboek
Paul Verhoevens ambitieuze terugkeer naar de Nederlandstalige film is minder onbehouwen dan velen hadden verwacht. Weliswaar propt Verhoeven nagenoeg alle facetten van de oorlog in één verhaal, maar hij gaat - voor zijn doen - redelijk subtiel te werk. Zwartboek is een meeslepend verzetsverhaal waarin het onderscheid tussen goed en slecht regelmatig vertroebeld raakt. Verraad schuilt in iedereen en een dader kan net zo goed een slachtoffer zijn. Aan die ambiguïteit ontleent Zwartboek zijn kracht.
9. Children of Men
Een naargeestige en keiharde verbeelding van een ontwrichte maatschappij waarin vrouwen niet meer zwanger raken. Zelfs het gebrek aan informatie over het hoe en waarom maakt de film geen greintje minder intens. Apocalyptisch en hopeloos, maar bovenal een cinematografisch hoogstandje.
10. The Weather Man
Zwarte komedie waarin het dagelijks leven op de hak wordt genomen aan de hand van het mislukte leven van een weerman. Treffend, onorthodox en tegen zwartgalligheid aan, maar een uitermate bevredigend en zeer komisch werkje. Het is een enorme opluchting dat er godzijdank nog af en toe een Hollywoodfilm wordt gemaakt waarin dromen niet verwezenlijkt worden en de nadruk ligt op tegenslagen.
Kaj van Zoelen
1. The Three Burials Of Melquiades Estrada
Magnifiek regiedebuut van Tommy Lee Jones over o.a. vriendschap, boetedoening en het leven op de grens van Texas en Mexico. Zeker niet perfect, maar ik zou het niet anders gewild hebben!
2. The Departed
Meesterfilmer Scorsese heeft na elf jaar eindelijk zijn excellente vorm teruggevonden.
3. Casino Royale
Daniel Craig is de beste Bond sinds Connery in zowel de beste Bondfilm sinds Goldfinger als de beste actiethriller van het jaar.
4. Brick
Hedendaagse tieners met persoonlijkheden, dialogen en plot van jaren veertig noir: de definitie van cool in 2006.
5. Lady In The Water
Helaas geloofden slechts weinig mensen in dit prachtige, originele sprookje vol fantasie en humor, dat behoorlijk flopte. Het is de meest onderschatte en onderbezochte film van het jaar.
6. United 93
Zonder opsmuk dramatisch, op een zenuwachtige manier beklemmend en vooral schrijnend om te zien hoe het onvermijdelijke onheil zich voltrekt.
7. Borat
Goed bedacht, intelligent, onthullend, confronterend, plat, gemeen en boven alles constant hilarisch: Cohen is een genie.
8. The New World
Een bewijs dat film toch in eerste instantie een visueel medium is. Verdrink in de hypnotiserende beelden, maar pas op voor de zwakke laatste acte. Een gemankeerd meesterwerk.
9. Brokeback Mountain
Een ontroerend liefdesverhaal, mooie beelden, fijne muziek, acteerwerk en soms zeer sterke dialogen, wat wil een mens nog meer?
10. 13 (Tzameti)
Knap hoe een simpel concept zo meesterlijk wordt uitgewerkt. IJzingwekkend spannend van het mysterieuze begin tot het cynische einde.
Gert de Haan
1. Caché
Indrukwekkende film in de herkenbare Haneke-stijl. Met eindeloze statische shots vergt de regisseur wel het uiterste van de kijker maar Caché is een film die nog lang blijft rondspoken in je hoofd en daarbij alleen maar aan kracht wint.
2. Good Night, and Good Luck
Prachtig mooie sfeervolle film van Clooney met een nog immer zeer actuele boodschap. Strathairn overtuigt met zijn vertolking van reporter Edward R. Murrow en had met zijn formidabele charismatische spel gewoon die Oscar moeten krijgen.
3. Casino Royale
De eenentwintigste Bondfilm breekt met een heel aantal Bondtradities en dat pakt geweldig goed uit. Van tevoren was er veel kritiek op Daniel Craig als de nieuwe 007: Bond zou niet blond horen te zijn. Na het zien van Casino Royale kan ik daar alleen maar op reageren met: who gives a fuck!!
4. Match Point
Woody Allen bewijst dat hij het regisseursvak tot in de puntjes beheerst met dit prachtig boeiende verhaal, gesitueerd rond de Engelse upperclass. Intriges, rijkdom, moeilijke keuzes en de niet te onderschatten rol van een dosis geluk in een nagenoeg foutloze rolprent.
5. Perfume: The Story of a Murderer
Zeer degelijke boekverfilming die constant blijft boeien ondanks dat er flink de tijd voor wordt genomen. Prachtige shots waarvan je ieder beeldje zo kan inlijsten en aan de muur kan hangen. John Hurt doet de voice-over dus het feestje kon toch al niet stuk.
6. United 93
De observerende en haast klinische manier waarop Greengrass het verhaal van vlucht 93 verbeeldt, komt juist daarom des te harder aan. Het is die documentaireachtige stijl zonder opsmuk die het zo vreselijk realistisch maakt en de kijker, ondanks zijn voorkennis van de afloop, verslagen achterlaat.
7. Burt Munro, The World's Fastest Indian
Een gepensioneerde motorfanaat stelt zichzelf ten doel om met zijn antieke zelfgebouwde Indian motorfiets aan de speedweek in Bonneville mee te doen. Het is vooral Hopkins' vertolking van de ietwat wereldvreemde maar o zo innemende Burt Munro die er een heerlijke roadmovie van maakt.
8. The Descent
Beklemmende en razend spannende horror die net even dieper (!) gaat en vele malen interessanter is dan het gebruikelijke tienerslasherspul. Sommige claustrofobische scènes zijn zo sterk in beeld gebracht dat je serieus je best moet doen om niet in paniek te raken.
9. Me and You and Everyone We Know
Prachtig regiedebuut van Miranda July die ook het script schreef en een hoofdrol vertolkte. Een beetje Amelie-achtige film die mooi laat zien hoe moeilijk het soms kan zijn om echt contact met elkaar te krijgen. Desalniettemin heeft deze prettige film een erg positieve invloed op je gemoedstoestand.
10. Munich
Als geen ander weet Spielberg het drama van de gijzeling tijdens de Olympische spelen van 1972 op een indringende manier te verbeelden en er tegelijkertijd ook een razend spannend en spectaculaire thriller van te maken waarbij de film toch voldoende integriteit behoudt.
Ruben Heijloo
1. The Science of Sleep
Sommige films zijn niet te vangen in woorden. The Science of Sleep is er zo eentje. Intiem, grappig, intuïtief en vooral: liefdevol.
2. The New World
Pretentieus, pathetisch en dodelijk saai volgens sommigen. Vergeef hun onwetendheid! The New World is een wonderschone meditatie op liefde, natuur en cultuur. Tranen met tuiten.
3. Me and You and Everyone We Know
Eigenzinnig, bevreemdend, lief, en - wat een verademing - nergens cynisch of te zwaar. Unieke film, met fijne, excentrieke personages en een prachtige soundtrack.
4. Caché
Verraderlijk kleine film handelend over grote thema's als
verantwoordelijkheid, verdringing en de subjectiviteit van waarheid, en dit allemaal in de vorm van een thriller. Met prachtig spel, vooral van Juliette Binoche.
5. Brokeback Mountain
Wat mij betreft een 'onetimer'. Werkelijk wonderschoon, maar hakte er genadeloos in. Weet niet of ik hem snel nog eens zal willen zien.
6. Babel
Het gebruikelijke portie niet-chronologische ellende van de twee mannen die denken dat de mens een speelbal is van het lot. Weinig subtiel, maar vakkundig gemaakt en uitermate effectief.
7. Children of Men
Veel sciencefictionfilms zeggen meer over de tijd waarin ze gemaakt worden dan over de toekomst. En dat is hier zeker het geval. Onorthodoxe thriller, met enkele van de meest intense actiescènes van de afgelopen jaren en briljant camerawerk.
8. The Weather Man
Vergeet de Pirates-films. Verbinski is pas echt op dreef in dit (voor hem) tussendoortje. Nicolas Cage in een rol die 'm op het lijf geschreven is en prachtige beelden van een winters Chicago.
9. Zwartboek
De terugkeer van Verhoeven: iets minder bijtend dan we van 'm gewend zijn, maar als thriller is Zwartboek ijzersterk.
10. Marie Antoinette
Derde meesterwerkje op rij van Coppola. Unieke benadering van een historisch figuur, die hierdoor juist dichterbij komt dan in conventionele biopics.
Ronald Simons
1. Caché
De Oostenrijkse meester richt zich op de concepten schuld en boete en laat de kijker wederom radeloos achter zoals alleen hij dat kan.
2. The Wind that Shakes the Barley
Meeslepende mix van een politiek- en familiedrama: een Gouden Palmwinnende film over patriottisme en trouw in het algemeen.
3. The Science of Sleep
Derde film van Gondry is fantasierijk, intiem en met afstand de wonderlijkste film van het jaar.
4. Requiem
Zeer indringend, waargebeurd verslag van de vermeende demonische bezetenheid van een Duitse twintiger midden jaren zeventig.
5. The Departed
Hollywood op zijn ouderwetst en best: meeslepende, groots geacteerde gangsterfilm van Scorsese die daarmee zijn beste sinds Goodfellas aflevert.
6. Ober
Nieuwe Van Warmerdam is zijn beste werk in jaren en daarmee het absurdistische hoogtepunt van dit filmjaar.
7. Langer Licht
Verassend sterk debuut van Lammers over een zinderende zomer in Amsterdam-Noord.
8. Vers le Sud
Kolonialisme op Haïti vanuit verschillende invalshoeken pijnlijk belicht met uitmuntende acteerprestaties van de gehele cast.
9. 13 (Tzameti)
In scherp zwart-wit gefilmde en in statische kaders gevangen Roemeense 'nailbiter', en nog een debuut ook.
10. The Libertine
Donkerste, vieste en negatiefste film van het jaar is prikkelend recalcitrant en een waar acteerfeest door acteurs Depp, Morton en Malkovich.
Kenji Stamet
1. United 93
Een onthutsende, bijna ondraaglijke ervaring. Een film die precies op tijd werd gemaakt; de kloof met het verleden die Greengrass zo koeltjes reconstrueert is nog makkelijk te overzien, maar onmogelijk meer te overbruggen - ziedaar de wond die 11 september heeft geslagen.
2. Caché
De briljante Michael Haneke legt gaandeweg de film haast ongemerkt een knoop in onze maag, om die dan met één genadeloze ruk aan te trekken. Naderhand gaan de lichten in de zaal weliswaar aan, maar bevinden wij ons nog steeds in een inktzwart duister.
3. Match Point
Woody Allen toont ons Londen in al zijn aristocratische allure en gooit er nog een weelderige operasoundtrack tegenaan, maar zijn mensbeeld is ontdaan van iedere franje en illusie. Misdaad en straf zijn allesbehalve onlosmakelijk met elkaar verbonden, zoveel wordt duidelijk in deze ontnuchterende love story.
4. 13 (Tzameti)
De doorgroefde, verbeten koppen van de spelers. Het ijzingwekkende geschreeuw van de stalmeester. Die kale gloeilamp aan het plafond. Bijna een jaar na het IFFR 2006 staan ze nog diep in het geheugen gegrift. Een stijlvol gefotografeerd, uitzonderlijk strak geregisseerd debuut.
5. Casino Royale
Wie had gedacht dat we de beste Bond uit de hele reeks pas in de eenentwintigste eeuw voor onze kiezen zouden krijgen? Oké, 007 is ineens blond en weet niet hoe hij zijn martini moet bestellen, maar zie ik eruit alsof me dat ook maar iets kan schelen?
6. Zwartboek
Paul Verhoeven verrast en vermaakt ons zoals alleen hij dat kan: met een film die een zekere platheid bezit, het cliché niet schuwt en zwelgt in sensationele scènes, maar ook onmiskenbare substantie én een emotionele punch heeft. Carice van Houten is een openbaring.
7. Syriana
Een intelligente Amerikaanse film over geld, macht en corruptie, die de wereld voor de verandering eens niet simpeler probeert voor te stellen dan zij is. Er is geen naïeve verontwaardiging over het feit dat grote bedrijven álles runnen - that's just the way it is.
8. Good Night, and Good Luck
De parallellen tussen het Amerika van nu en de tijd van het McCarthyisme zijn ietwat obligaat, het jazzkoortje teveel van het goede en een enkele verhaallijn overbodig, maar dat wordt ruimschoots goedgemaakt door puntgave zwart-witfotografie en David Strathairn, die als Edward R. Murrow de acteerprestatie van het jaar levert.
9. Marie Antoinette
Een slechts gedeeltelijk geslaagde film. De magische stemming uit haar eerdere films weet Coppola slechts incidenteel op te roepen, maar op die momenten word je wel meegevoerd in een tijdloze luchtbel van bloemen, frambozentaartjes en een eeuwigdurende nazomer.
10. Children of Men
Hier en daar virtuoos geschoten thriller met een vleugje jarenzeventigcachet - op een goede manier. Leading man Clive Owen is zonder meer bevredigend, maar wordt moeiteloos overklast door precisieacteur Michael Caine in een smaakmakende bijrol.
Franck Peeters
1. Babel
2. C.R.A.Z.Y.
3. Little Miss Sunshine
4. Sympathy for Lady Vengeance
5. Children of Men
6. The Departed
7. Merchant of Venice
8. Capote
9. Me and You and Everyone We Know
10. Walk The Line
Gudo Tienhooven
1. United 93
Geen overbodige scène te vinden in deze haast journalistiek benaderde film. Pure angst en chaos. Liet me in een staat van ernstige verwarring achter en zo hoort het.
2. The New World
Het maagdelijk paradijs dat op het punt staat vertrapt te worden. Berg de kamille maar op, alle zintuigen werken beter na het zien van The New World.
3. Capote
Capote verkent de dunne grens tussen passie en ambitie zonder te vervallen in filosofisch geneuzel. Breekbaar.
4. Little Miss Sunshine
Ik ben in 2006 op het witte doek van niemand meer gaan houden dan van de personages uit Little Miss Sunshine
5. Brokeback Mountain
Dé tranentrekker van 2006 blinkt uit in een gebrek aan sentiment en is volkomen oprecht. Prachtig, die onbeholpen dialogen en motoriek tussen Ennis en Jack. Ontstijgt het homothema en gaat in mijn optiek over onze ongeschreven wetten die het najagen van werkelijke gevoelens onmogelijk maken.
6. The Departed
Vlekkeloos uitgevoerde good cop bad cop-film die in veel opzichten sterker is dan het origineel (Infernal Affairs). Scorsese kan het dus nog wel degelijk.
7. Forever
Een film over de dood die het leven eert. Gaf me dit jaar het meeste een 'zo had ik het nog niet bekeken gevoel'.
8. Babel
Miscommunicatie, het onvermogen ons een burger van de wereld te voelen en andere menselijke zwaktes komen voelbaar aan bod in dit epische drama dat zich diep onder de huid nestelt.
9. The Descent
En zo maak je dus een ijzersterke horrorfilm. Punt.
10. Lady in the Water
Shyamalan stelde zich kwetsbaar op in zijn film over het hedendaagse gebrek aan inspiratie en inlevingsvermogen en kreeg van critici massaal de bons. Spijtig, want Lady in the Water is origineel, aandoenlijk en bijzonder geestig.
Zoekend naar een trend kun je voorzichtig vaststellen dat Michael Hanekes raadselachtige, hoofdpijnbezorgende Caché favoriet is ("laat de kijker radeloos achter" - Ronald Simons), op de voet gevolgd door het wurgende United 93 ("beklemmend en schrijnend" - Gert de Haan). Maar naast deze inkoppertjes zitten voldoende buitenbeentjes. Twee van de meest gehate films van 2006 hebben in meerdere lijstjes een prominente plaats gekregen. Lady in the Water verdient wat ons betreft een tweede kans bij iedereen die hem negeerde of tot de conclusie kwam dat regisseur Shyamalan het spoor bijster was geraakt. Het door velen als zweefkitsch gekraakte The New World verdiende zelfs bij drie redacteuren een notitie ("vergeef hun onwetendheid" - Ruben Heijloo).
Tot onze grote vreugde zit na het depressiejaar 2005 het bioscoopbezoek weer flink in de lift. Ruim 22,5 miljoen kaartjes werden afgescheurd en dat is een stijging van ruim negen procent. Daar moeten we vooral Johnny Depp (Pirates of the Caribbean: Dead Man's Chest) en Dan Brown (The Da Vinci Code) voor bedanken. Tevens hulde voor de verloren zoon Paul Verhoeven wiens Zwartboek goed was voor een derde plaats in de bezoekers toptwintig. Toch was zijn gelikte oorlogsthriller niet de enige reden dat het vertrouwen in films van eigen bodem weer enigszins is hersteld. Van Warmerdams zwartkomische Ober en het fenomenale Nachtrit kregen zowel lovende kritieken als ruim voldoende kijkers. Als je één conclusie mag trekken uit 2006: dit was het jaar van de Nederlandse cinema. Het Woeden der Gehele Wereld gooide nog bijna roet in het eten door alles wat ons altijd ergert aan films in onze moerstaal de revue te laten passeren ("draai aan mijn tieten alsof het schroefdoppen zijn"), maar met tweeduizend bezoekers was dat een druppel op een gloeiende plaat.
Opmerkelijk in het afgelopen filmjaar was tevens de compleet onverwachte Oscarbuit voor de mozaïekfilm Crash die de gedoodverfde winnaar Brokeback Mountain (overigens wel ruimschoots vertegenwoordigd in onze lijstjes) naar de kroon stak. Een van de grootste Oscarschokken ooit? Vooruitkijkend staan er vooral weer een hele hoop vervolgdelen, remakes en stripboekverfilmingen op de rol. Het wachten is telkens weer op dat ene verborgen pareltje in de grote massa. Films die je wereldblik verbreden, discussies in gang zetten of je van je nachtrust beroven. We pikken ze er weer graag voor je uit. Tot in de bioscoop!
Het nieuwe jaar is op stoom, Mel Gibsons hakken-en-zagen-epos Apocalypto is alweer achter de kiezen, de Oscars komen eraan en we maken ons warm voor titels als Spider-Man 3 en Harry Potter zoveel. Een terugblik op het afgelopen filmjaar is halverwege januari misschien wat aan de late kant, maar zo fanatiek als de redactie van Filmtotaal is, wilden we zeker zijn van een representatieve toptien. En zo werden op de valreep nog enkele titels bekeken die wel eens een hoge notering konden bereiken. Lijstjesgeil als we zijn, werden weloverwogen keuzes gemaakt. Hieronder zie je onze persoonlijke toptiens.
Remko Mewe (hoofdredactie)
1. Caché
Het hele jaar door heeft deze film diep in mijn hoofd verankerd gezeten. Nog steeds dringen flarden van beelden zich af en toe onaangekondigd aan me op. In Caché kanaliseert Michael Haneke zijn misantropische gedachtegoed via een verhaal over een welgestelde intellectueel wiens veilige wereldje in gevaar komt. De zelfzuchtige houding die de man vervolgens aanneemt, verraadt de ware aard van de mens. Een akelig confronterende film over angst, schuld, haat en verantwoordelijkheid.
2. Brokeback Mountain
Ik ben een sucker als het gaat om films over onmogelijke liefdes. Ik val dus net zo makkelijk voor Brokeback Mountain als voor Gone With the Wind, Casablanca, The Notebook of Titanic. Omdat Jake Gyllenhaal en Heath Ledger foutloos acteren en aannemelijk maken dat een homoseksuele cowboy geen Amerikaanse contradictie is, én omdat op serieuze wijze wordt getoond hoe ons leven en geluk afhankelijk zijn van de keuzes die we maken, had dit net zo goed de nummer één kunnen zijn.
3. Hard Candy
De verrassing van het jaar. Een vermeende pedofiel valt in handen van de veertienjarige Hayley die hem persoonlijk wil straffen. Eerst is er vooral sympathie voor het meisje, maar daarna begint de zenuwslopende film een duivels spelletje met het perspectief te spelen, waardoor je als kijker aan je eigen oordeelsvermogen gaat twijfelen. Knap script, sterk tweegevecht.
4. Munich
Spielberg waagde zich aan een onderwerp waarbij objectiviteit schier onmogelijk is. Hoewel hij zijn verhaal duidelijk vanuit een Israëlisch oogpunt vertelt, is het knap dat hij nauwelijks op eenzijdigheid te betrappen is, getuige onder meer de Israëlische én Palestijnse kritiek op de film. Spielberg sluit niet zijn ogen voor de realiteit en erkent de uitzichtloosheid van de situatie. Deze hele delicate kwestie is verpakt als een uitermate spannend vergeldingsdrama dat hoge eisen stelt aan het rechtsgevoel van de kijker.
5. Burt Munro: The World's Fastest Indian
Laat je niet misleiden door de lichte toon van deze film, maar geef je over aan de fenomenale onemanshow van Anthony Hopkins, die met zijn geacteerde doorzettingsvermogen, wereldvreemdheid, levenslustigheid, onverbeterlijke vastberadenheid en aanstekelijke naïviteit, elk personage voor zich weet te winnen. En zo ook de kijker, die het gevecht tegen de brok in de keel eenvoudig verliest.
6. United 93
Speculatieve reconstructie kwam precies op het juiste moment, want we waren al weer bijna vergeten hoe de wereld op zijn kop werd gezet door de ingrijpendste gebeurtenis uit de recente geschiedenis. Gespeend van de valse sentimenten en hoogdravendheid die World Trade Center tot zo'n draak maakte, zorgt United 93 voor een herbeleving die door merg en been gaat.
7. Jarhead
Onderschatte anti-oorlogsfilm is een waardevolle toevoeging aan het genre. Regisseur Sam Mendes laat geen heroïek, actie of dramatische sterfscènes zien, maar legt de nadruk op verveling, rehydratie en eindeloos gewacht in de woestijn. Dat deze opvallende invalshoek, waarin wel degelijk een boodschap huist, allesbehalve een saaie film oplevert, is een klein wonder.
8. Zwartboek
Paul Verhoevens ambitieuze terugkeer naar de Nederlandstalige film is minder onbehouwen dan velen hadden verwacht. Weliswaar propt Verhoeven nagenoeg alle facetten van de oorlog in één verhaal, maar hij gaat - voor zijn doen - redelijk subtiel te werk. Zwartboek is een meeslepend verzetsverhaal waarin het onderscheid tussen goed en slecht regelmatig vertroebeld raakt. Verraad schuilt in iedereen en een dader kan net zo goed een slachtoffer zijn. Aan die ambiguïteit ontleent Zwartboek zijn kracht.
9. Children of Men
Een naargeestige en keiharde verbeelding van een ontwrichte maatschappij waarin vrouwen niet meer zwanger raken. Zelfs het gebrek aan informatie over het hoe en waarom maakt de film geen greintje minder intens. Apocalyptisch en hopeloos, maar bovenal een cinematografisch hoogstandje.
10. The Weather Man
Zwarte komedie waarin het dagelijks leven op de hak wordt genomen aan de hand van het mislukte leven van een weerman. Treffend, onorthodox en tegen zwartgalligheid aan, maar een uitermate bevredigend en zeer komisch werkje. Het is een enorme opluchting dat er godzijdank nog af en toe een Hollywoodfilm wordt gemaakt waarin dromen niet verwezenlijkt worden en de nadruk ligt op tegenslagen.
Kaj van Zoelen
1. The Three Burials Of Melquiades Estrada
Magnifiek regiedebuut van Tommy Lee Jones over o.a. vriendschap, boetedoening en het leven op de grens van Texas en Mexico. Zeker niet perfect, maar ik zou het niet anders gewild hebben!
2. The Departed
Meesterfilmer Scorsese heeft na elf jaar eindelijk zijn excellente vorm teruggevonden.
3. Casino Royale
Daniel Craig is de beste Bond sinds Connery in zowel de beste Bondfilm sinds Goldfinger als de beste actiethriller van het jaar.
4. Brick
Hedendaagse tieners met persoonlijkheden, dialogen en plot van jaren veertig noir: de definitie van cool in 2006.
5. Lady In The Water
Helaas geloofden slechts weinig mensen in dit prachtige, originele sprookje vol fantasie en humor, dat behoorlijk flopte. Het is de meest onderschatte en onderbezochte film van het jaar.
6. United 93
Zonder opsmuk dramatisch, op een zenuwachtige manier beklemmend en vooral schrijnend om te zien hoe het onvermijdelijke onheil zich voltrekt.
7. Borat
Goed bedacht, intelligent, onthullend, confronterend, plat, gemeen en boven alles constant hilarisch: Cohen is een genie.
8. The New World
Een bewijs dat film toch in eerste instantie een visueel medium is. Verdrink in de hypnotiserende beelden, maar pas op voor de zwakke laatste acte. Een gemankeerd meesterwerk.
9. Brokeback Mountain
Een ontroerend liefdesverhaal, mooie beelden, fijne muziek, acteerwerk en soms zeer sterke dialogen, wat wil een mens nog meer?
10. 13 (Tzameti)
Knap hoe een simpel concept zo meesterlijk wordt uitgewerkt. IJzingwekkend spannend van het mysterieuze begin tot het cynische einde.
Gert de Haan
1. Caché
Indrukwekkende film in de herkenbare Haneke-stijl. Met eindeloze statische shots vergt de regisseur wel het uiterste van de kijker maar Caché is een film die nog lang blijft rondspoken in je hoofd en daarbij alleen maar aan kracht wint.
2. Good Night, and Good Luck
Prachtig mooie sfeervolle film van Clooney met een nog immer zeer actuele boodschap. Strathairn overtuigt met zijn vertolking van reporter Edward R. Murrow en had met zijn formidabele charismatische spel gewoon die Oscar moeten krijgen.
3. Casino Royale
De eenentwintigste Bondfilm breekt met een heel aantal Bondtradities en dat pakt geweldig goed uit. Van tevoren was er veel kritiek op Daniel Craig als de nieuwe 007: Bond zou niet blond horen te zijn. Na het zien van Casino Royale kan ik daar alleen maar op reageren met: who gives a fuck!!
4. Match Point
Woody Allen bewijst dat hij het regisseursvak tot in de puntjes beheerst met dit prachtig boeiende verhaal, gesitueerd rond de Engelse upperclass. Intriges, rijkdom, moeilijke keuzes en de niet te onderschatten rol van een dosis geluk in een nagenoeg foutloze rolprent.
5. Perfume: The Story of a Murderer
Zeer degelijke boekverfilming die constant blijft boeien ondanks dat er flink de tijd voor wordt genomen. Prachtige shots waarvan je ieder beeldje zo kan inlijsten en aan de muur kan hangen. John Hurt doet de voice-over dus het feestje kon toch al niet stuk.
6. United 93
De observerende en haast klinische manier waarop Greengrass het verhaal van vlucht 93 verbeeldt, komt juist daarom des te harder aan. Het is die documentaireachtige stijl zonder opsmuk die het zo vreselijk realistisch maakt en de kijker, ondanks zijn voorkennis van de afloop, verslagen achterlaat.
7. Burt Munro, The World's Fastest Indian
Een gepensioneerde motorfanaat stelt zichzelf ten doel om met zijn antieke zelfgebouwde Indian motorfiets aan de speedweek in Bonneville mee te doen. Het is vooral Hopkins' vertolking van de ietwat wereldvreemde maar o zo innemende Burt Munro die er een heerlijke roadmovie van maakt.
8. The Descent
Beklemmende en razend spannende horror die net even dieper (!) gaat en vele malen interessanter is dan het gebruikelijke tienerslasherspul. Sommige claustrofobische scènes zijn zo sterk in beeld gebracht dat je serieus je best moet doen om niet in paniek te raken.
9. Me and You and Everyone We Know
Prachtig regiedebuut van Miranda July die ook het script schreef en een hoofdrol vertolkte. Een beetje Amelie-achtige film die mooi laat zien hoe moeilijk het soms kan zijn om echt contact met elkaar te krijgen. Desalniettemin heeft deze prettige film een erg positieve invloed op je gemoedstoestand.
10. Munich
Als geen ander weet Spielberg het drama van de gijzeling tijdens de Olympische spelen van 1972 op een indringende manier te verbeelden en er tegelijkertijd ook een razend spannend en spectaculaire thriller van te maken waarbij de film toch voldoende integriteit behoudt.
Ruben Heijloo
1. The Science of Sleep
Sommige films zijn niet te vangen in woorden. The Science of Sleep is er zo eentje. Intiem, grappig, intuïtief en vooral: liefdevol.
2. The New World
Pretentieus, pathetisch en dodelijk saai volgens sommigen. Vergeef hun onwetendheid! The New World is een wonderschone meditatie op liefde, natuur en cultuur. Tranen met tuiten.
3. Me and You and Everyone We Know
Eigenzinnig, bevreemdend, lief, en - wat een verademing - nergens cynisch of te zwaar. Unieke film, met fijne, excentrieke personages en een prachtige soundtrack.
4. Caché
Verraderlijk kleine film handelend over grote thema's als
verantwoordelijkheid, verdringing en de subjectiviteit van waarheid, en dit allemaal in de vorm van een thriller. Met prachtig spel, vooral van Juliette Binoche.
5. Brokeback Mountain
Wat mij betreft een 'onetimer'. Werkelijk wonderschoon, maar hakte er genadeloos in. Weet niet of ik hem snel nog eens zal willen zien.
6. Babel
Het gebruikelijke portie niet-chronologische ellende van de twee mannen die denken dat de mens een speelbal is van het lot. Weinig subtiel, maar vakkundig gemaakt en uitermate effectief.
7. Children of Men
Veel sciencefictionfilms zeggen meer over de tijd waarin ze gemaakt worden dan over de toekomst. En dat is hier zeker het geval. Onorthodoxe thriller, met enkele van de meest intense actiescènes van de afgelopen jaren en briljant camerawerk.
8. The Weather Man
Vergeet de Pirates-films. Verbinski is pas echt op dreef in dit (voor hem) tussendoortje. Nicolas Cage in een rol die 'm op het lijf geschreven is en prachtige beelden van een winters Chicago.
9. Zwartboek
De terugkeer van Verhoeven: iets minder bijtend dan we van 'm gewend zijn, maar als thriller is Zwartboek ijzersterk.
10. Marie Antoinette
Derde meesterwerkje op rij van Coppola. Unieke benadering van een historisch figuur, die hierdoor juist dichterbij komt dan in conventionele biopics.
Ronald Simons
1. Caché
De Oostenrijkse meester richt zich op de concepten schuld en boete en laat de kijker wederom radeloos achter zoals alleen hij dat kan.
2. The Wind that Shakes the Barley
Meeslepende mix van een politiek- en familiedrama: een Gouden Palmwinnende film over patriottisme en trouw in het algemeen.
3. The Science of Sleep
Derde film van Gondry is fantasierijk, intiem en met afstand de wonderlijkste film van het jaar.
4. Requiem
Zeer indringend, waargebeurd verslag van de vermeende demonische bezetenheid van een Duitse twintiger midden jaren zeventig.
5. The Departed
Hollywood op zijn ouderwetst en best: meeslepende, groots geacteerde gangsterfilm van Scorsese die daarmee zijn beste sinds Goodfellas aflevert.
6. Ober
Nieuwe Van Warmerdam is zijn beste werk in jaren en daarmee het absurdistische hoogtepunt van dit filmjaar.
7. Langer Licht
Verassend sterk debuut van Lammers over een zinderende zomer in Amsterdam-Noord.
8. Vers le Sud
Kolonialisme op Haïti vanuit verschillende invalshoeken pijnlijk belicht met uitmuntende acteerprestaties van de gehele cast.
9. 13 (Tzameti)
In scherp zwart-wit gefilmde en in statische kaders gevangen Roemeense 'nailbiter', en nog een debuut ook.
10. The Libertine
Donkerste, vieste en negatiefste film van het jaar is prikkelend recalcitrant en een waar acteerfeest door acteurs Depp, Morton en Malkovich.
Kenji Stamet
1. United 93
Een onthutsende, bijna ondraaglijke ervaring. Een film die precies op tijd werd gemaakt; de kloof met het verleden die Greengrass zo koeltjes reconstrueert is nog makkelijk te overzien, maar onmogelijk meer te overbruggen - ziedaar de wond die 11 september heeft geslagen.
2. Caché
De briljante Michael Haneke legt gaandeweg de film haast ongemerkt een knoop in onze maag, om die dan met één genadeloze ruk aan te trekken. Naderhand gaan de lichten in de zaal weliswaar aan, maar bevinden wij ons nog steeds in een inktzwart duister.
3. Match Point
Woody Allen toont ons Londen in al zijn aristocratische allure en gooit er nog een weelderige operasoundtrack tegenaan, maar zijn mensbeeld is ontdaan van iedere franje en illusie. Misdaad en straf zijn allesbehalve onlosmakelijk met elkaar verbonden, zoveel wordt duidelijk in deze ontnuchterende love story.
4. 13 (Tzameti)
De doorgroefde, verbeten koppen van de spelers. Het ijzingwekkende geschreeuw van de stalmeester. Die kale gloeilamp aan het plafond. Bijna een jaar na het IFFR 2006 staan ze nog diep in het geheugen gegrift. Een stijlvol gefotografeerd, uitzonderlijk strak geregisseerd debuut.
5. Casino Royale
Wie had gedacht dat we de beste Bond uit de hele reeks pas in de eenentwintigste eeuw voor onze kiezen zouden krijgen? Oké, 007 is ineens blond en weet niet hoe hij zijn martini moet bestellen, maar zie ik eruit alsof me dat ook maar iets kan schelen?
6. Zwartboek
Paul Verhoeven verrast en vermaakt ons zoals alleen hij dat kan: met een film die een zekere platheid bezit, het cliché niet schuwt en zwelgt in sensationele scènes, maar ook onmiskenbare substantie én een emotionele punch heeft. Carice van Houten is een openbaring.
7. Syriana
Een intelligente Amerikaanse film over geld, macht en corruptie, die de wereld voor de verandering eens niet simpeler probeert voor te stellen dan zij is. Er is geen naïeve verontwaardiging over het feit dat grote bedrijven álles runnen - that's just the way it is.
8. Good Night, and Good Luck
De parallellen tussen het Amerika van nu en de tijd van het McCarthyisme zijn ietwat obligaat, het jazzkoortje teveel van het goede en een enkele verhaallijn overbodig, maar dat wordt ruimschoots goedgemaakt door puntgave zwart-witfotografie en David Strathairn, die als Edward R. Murrow de acteerprestatie van het jaar levert.
9. Marie Antoinette
Een slechts gedeeltelijk geslaagde film. De magische stemming uit haar eerdere films weet Coppola slechts incidenteel op te roepen, maar op die momenten word je wel meegevoerd in een tijdloze luchtbel van bloemen, frambozentaartjes en een eeuwigdurende nazomer.
10. Children of Men
Hier en daar virtuoos geschoten thriller met een vleugje jarenzeventigcachet - op een goede manier. Leading man Clive Owen is zonder meer bevredigend, maar wordt moeiteloos overklast door precisieacteur Michael Caine in een smaakmakende bijrol.
Franck Peeters
1. Babel
2. C.R.A.Z.Y.
3. Little Miss Sunshine
4. Sympathy for Lady Vengeance
5. Children of Men
6. The Departed
7. Merchant of Venice
8. Capote
9. Me and You and Everyone We Know
10. Walk The Line
Gudo Tienhooven
1. United 93
Geen overbodige scène te vinden in deze haast journalistiek benaderde film. Pure angst en chaos. Liet me in een staat van ernstige verwarring achter en zo hoort het.
2. The New World
Het maagdelijk paradijs dat op het punt staat vertrapt te worden. Berg de kamille maar op, alle zintuigen werken beter na het zien van The New World.
3. Capote
Capote verkent de dunne grens tussen passie en ambitie zonder te vervallen in filosofisch geneuzel. Breekbaar.
4. Little Miss Sunshine
Ik ben in 2006 op het witte doek van niemand meer gaan houden dan van de personages uit Little Miss Sunshine
5. Brokeback Mountain
Dé tranentrekker van 2006 blinkt uit in een gebrek aan sentiment en is volkomen oprecht. Prachtig, die onbeholpen dialogen en motoriek tussen Ennis en Jack. Ontstijgt het homothema en gaat in mijn optiek over onze ongeschreven wetten die het najagen van werkelijke gevoelens onmogelijk maken.
6. The Departed
Vlekkeloos uitgevoerde good cop bad cop-film die in veel opzichten sterker is dan het origineel (Infernal Affairs). Scorsese kan het dus nog wel degelijk.
7. Forever
Een film over de dood die het leven eert. Gaf me dit jaar het meeste een 'zo had ik het nog niet bekeken gevoel'.
8. Babel
Miscommunicatie, het onvermogen ons een burger van de wereld te voelen en andere menselijke zwaktes komen voelbaar aan bod in dit epische drama dat zich diep onder de huid nestelt.
9. The Descent
En zo maak je dus een ijzersterke horrorfilm. Punt.
10. Lady in the Water
Shyamalan stelde zich kwetsbaar op in zijn film over het hedendaagse gebrek aan inspiratie en inlevingsvermogen en kreeg van critici massaal de bons. Spijtig, want Lady in the Water is origineel, aandoenlijk en bijzonder geestig.
Zoekend naar een trend kun je voorzichtig vaststellen dat Michael Hanekes raadselachtige, hoofdpijnbezorgende Caché favoriet is ("laat de kijker radeloos achter" - Ronald Simons), op de voet gevolgd door het wurgende United 93 ("beklemmend en schrijnend" - Gert de Haan). Maar naast deze inkoppertjes zitten voldoende buitenbeentjes. Twee van de meest gehate films van 2006 hebben in meerdere lijstjes een prominente plaats gekregen. Lady in the Water verdient wat ons betreft een tweede kans bij iedereen die hem negeerde of tot de conclusie kwam dat regisseur Shyamalan het spoor bijster was geraakt. Het door velen als zweefkitsch gekraakte The New World verdiende zelfs bij drie redacteuren een notitie ("vergeef hun onwetendheid" - Ruben Heijloo).
Tot onze grote vreugde zit na het depressiejaar 2005 het bioscoopbezoek weer flink in de lift. Ruim 22,5 miljoen kaartjes werden afgescheurd en dat is een stijging van ruim negen procent. Daar moeten we vooral Johnny Depp (Pirates of the Caribbean: Dead Man's Chest) en Dan Brown (The Da Vinci Code) voor bedanken. Tevens hulde voor de verloren zoon Paul Verhoeven wiens Zwartboek goed was voor een derde plaats in de bezoekers toptwintig. Toch was zijn gelikte oorlogsthriller niet de enige reden dat het vertrouwen in films van eigen bodem weer enigszins is hersteld. Van Warmerdams zwartkomische Ober en het fenomenale Nachtrit kregen zowel lovende kritieken als ruim voldoende kijkers. Als je één conclusie mag trekken uit 2006: dit was het jaar van de Nederlandse cinema. Het Woeden der Gehele Wereld gooide nog bijna roet in het eten door alles wat ons altijd ergert aan films in onze moerstaal de revue te laten passeren ("draai aan mijn tieten alsof het schroefdoppen zijn"), maar met tweeduizend bezoekers was dat een druppel op een gloeiende plaat.
Opmerkelijk in het afgelopen filmjaar was tevens de compleet onverwachte Oscarbuit voor de mozaïekfilm Crash die de gedoodverfde winnaar Brokeback Mountain (overigens wel ruimschoots vertegenwoordigd in onze lijstjes) naar de kroon stak. Een van de grootste Oscarschokken ooit? Vooruitkijkend staan er vooral weer een hele hoop vervolgdelen, remakes en stripboekverfilmingen op de rol. Het wachten is telkens weer op dat ene verborgen pareltje in de grote massa. Films die je wereldblik verbreden, discussies in gang zetten of je van je nachtrust beroven. We pikken ze er weer graag voor je uit. Tot in de bioscoop!
