Filmtotaal Recensie
Regie: Brad Anderson | Cast: Ben Sturgess (Edward Newgate), Ben Kingsley (Dr. Lamb), Kate Beckinsale (Eliza Graves), Michael Caine (Dr. Salt), Brendan Gleeson (The Alienist), David Thewlis (Mickey Finn), e.a. | Speelduur: 113cminuten | Jaar: 2014
De ruim honderdvijftig jaar geleden overleden Amerikaanse schrijver Edgar Allan Poe beheerste een breed scala aan literaire vormen en genres. Toch wordt Poe vooral geassocieerd met griezelverhalen, die vaak zijn omgeven met een typisch donker romantisch tintje. In 1845 werd Poes korte verhaal The System of Doctor Tarr and Professor Fether gepubliceerd. Deze lichtkomische thriller verhaalde over een gekkengesticht in het zuiden van Frankrijk, waar de leiding er een wel heel uitzonderlijke behandelmethode op nahield. Uitgangspunt van dit 'system of soothing' was dat je geestelijk gestoorden niet moest opsluiten, maar beter kon meegaan in hun waanbeelden en gekke kronkels. Het kortverhaal werd uitgebracht in een tijd waarin de psychiatrie nog in de kinderschoenen stond en baanbrekende zielenknijpers Sigmund Freud en Carl Jung nog geboren moesten worden. Men wist eigenlijk niet zo goed wat men met het geestelijk lijden aanmoest. Bij elkaar zetten en opbergen leek de beste remedie.
Het korte verhaal werd door filmmaker Brad Anderson uitgerekt tot een volle twee uur. Dat zie je er bij de amusante thriller Stonehearst Asylum eigenlijk ook wel een beetje aan af. Tot ongeveer halverwege is dit allesbehalve bezwaarlijk. Naar de oorspronkelijke bron moet je wel met een zaklicht zoeken. Goed, in het genoemde Stonehearst Asylum woont bijvoorbeeld een patiënt die denkt dat hij een paard is. Briesend en galopperend draaft hij rond in zijn cel. Er is voor hem geen ergere straf denkbaar dan dreigen met het overslaan van een kambeurt. Dit voorbeeld illustreert nog de meegaande tactiek waar Poe het in 1845 over had. De hoofdpersoon, de jonge arts Edward Newgate krijgt de methodiek uitgelegd tijdens een rondleiding door directeur-geneesheer Dr. Lamb. Al vlot is duidelijk dat het - nog even afgezien van de interessante psychische gevalletjes - maar een rare bedoening is in het afgelegen Stonehearst Asylum. Samen met Newgate moeten we uit zien te vinden wat er voor ons verborgen wordt gehouden en wie nu daadwerkelijk aan de touwtjes trekt.
