IDFA

De twintigste editie.

De documentaire heeft, net als het IDFA, een enorme groei doorgemaakt in de laatste twintig jaar. Maatschappelijke ontwikkelingen, maar ook nieuwe vormen van documentairemaken hebben impact gehad op de manier waarop wij deze films zijn gaan zien. De documentaires die op het festival getoond worden schijnen echter nog onveranderd hun licht op zaken die er toe doen in de wereld – zowel op kleine als op grote schaal. Tijdens het vierde lustrum viert het IDFA uiteraard feest, maar biedt het tegelijkertijd een bijzonder programma aan belangwekkende films. Een kleine greep uit het omvangrijke aanbod.

Het festival opent dit jaar met de Amerikaanse documentaire Operation Homecoming: Writing the Wartime Experience van Richard Robbins. De film bevat een reeks getuigenissen van Amerikaanse soldaten in Afghanistan en Irak, die gepaard gaan met illustrerende beelden van vooraanstaande (Amerikaanse) kunstenaars. Deze vermenging plaatst de film precies op de grens tussen feit en fictie, de discussie waar alles om te doen is bij documentaire. Onder andere met deze film werpt het IDFA de relevante vraag op waar de grenzen van de documentaire liggen en op welke manieren de maatschappelijke relevantie, die voor een groot deel als doel geheiligd wordt, tot stand kan komen. Daarbij schuwt het festival de politiek beladen en polariserende werken van bijvoorbeeld Michael Moore niet en is het niet verwonderlijk dat Operation Homecoming is uitgekozen tot festivalopener.

Een prachtige illustratie van ‘het kleine’, waar het festival jaarlijks óók veel moeite voor doet om het een plekje te geven, is Peter and Ben. De in Wales in afzondering levende Peter probeert het door hemzelf grootgebrachte en te brutaal geworden schaap Ben terug te brengen naar de kudde. Het tien minuten durende portret ontroert en maakt de belevingswereld van zowel Peter, de mens als het schaap bijna tastbaar.

Het festival duikt ook dit jaar weer in de archieven en brengt voor het eerst in meer dan dertig jaar de roemruchte documentaire FTA weer in roulatie. Deze film volgt een groep activisten, onder wie Jane Fonda en Donald Sutherland, die op tournee zijn langs Amerikaanse basissen ten tijde van de Vietnamoorlog. Tijdens hun variétéprogramma ‘Fuck The Army!’ brengen ze de gestationeerde soldaten in beroering en zorgen ze voor discussie. Ontroerender zijn de passie en overtuiging waarmee de groep een aantal decennia later de anti-oorlogbeweging in Amerika een stem geeft. Ook hier zal de nodige discussie over kunnen losbarsten: is dit FTA nog steeds een politiek pamflet of een ontroerend tijdsbeeld?

Met tijd heeft het hoogbejaarde Zweedse echtpaar in Paradise weinig op: ze leven in hun zelfgecreëerde oase van rust en kibbelen wat af over de inrichting van hun vakantiehuisje. De twee zijn al zestig jaar bij elkaar, maar maken eigenlijk alleen nog maar ruzie. Het is juist deze strijd waaruit de liefde die de twee voor elkaar hebben, het duidelijkst naar voren komt. Paradise is een genot om te zien en – zoals de titel al zegt – een uitgesproken documentaire waarin de rust centraal staat.

Een andere grote film op het IDFA dit jaar heeft het omgekeerde als onderwerp genomen: de oncontroleerbare en losgeslagen kinderen van een Engelse school voor moeilijk opvoedbare kinderen. In Hold Me Tight, Let Me Go van de vermaarde documentairemaakster Kim Longinotto, volgt de camera het reilen en zeilen van zowel het personeel als de kinderen tijdens hun dagelijkse bezigheden. De film getuigt van het enorme belang van scholen als Mulberry Bush en laat tegelijkertijd zien wat er gebeurt als families uit elkaar vallen en hoe groot de invloed van volwassenen is op opgroeiende kinderen. Longinotto’s documentaire is terecht genomineerd voor de Joris Ivens Award die aan het einde van het festival uitgereikt zal worden.

Het IDFA start op 22 november en duurt tot en met 2 december. Het festival vindt plaats in Amsterdam. Er zullen tijdens de tien festivaldagen meer dan tweehonderdvijftig documentaires getoond worden en ook zijn er verschillende lezingen en debatten waar zowel het publiek als de filmakers bij aanwezig zullen zijn. Voor meer informatie: www.idfa.nl

NieuwsFilm

meest populair