[Special] Overleden acteurs, actrices en regisseurs in 2013

FilmTotaal blikt terug op de tragische kant van filmjaar 2013.

Elk jaar komen er weer een hoop getalenteerde nieuwe gezichten bij in Hollywood. Helaas is de keerzijde dat we ook elk jaar weer afscheid moeten nemen van een groot aantal acteurs, actrices en regisseurs. Hieronder hebben we een lijst samengesteld van de talenten die we dit jaar zijn verloren; sommigen door ouderdom, anderen onder tragische omstandigheden. Gelukkig kunnen we door de films en tv-series waarin ze hebben meegespeeld en die ze hebben gemaakt, blijven genieten van hun respectievelijke oeuvres.

Paul Walker (12 september 1973 – 30 november 2013)

Voor vele filmfans zal Paul Walker het meest tragische sterfgeval zijn van 2013 (voor zover je hier al gradaties aan kunt toekennen). Walker was met zijn combinatie van blonde haren, blauwe ogen, vriendelijke glimlach en charisma het soort ‘leading man’ zoals Hollywood ze graag ziet. Na een lange carrière als kindacteur maakte Walker eind jaren ’90 furore in Hollywood met rollen in films zoals Varsity Blues, Pleasantville en The Skulls. Skulls-regisseur Rob Cohen zag dat Walker meer in zijn mars had en gaf hem de hoofdrol in zijn grote doorbraak, The Fast and the Furious. Zijn rol als undercover-agent Brian O’Connor, die de wereld van het straatracen infiltreert en uiteindelijk bevriend raakt met en zich uiteindelijk voegt bij het team van Vin Diesel zorgde ervoor dat Walker bij de grote casting agents op de kaart kwam te staan.

De kwaliteit van de films waarin Walker hoofdrollen speelde, van niemendalletjes zoals Into the Blue en Timeline tot toppers zoals Running Scared en Eight Below, wisselde nogal, maar duidelijk was dat Walker altijd alles uit zijn rol probeerde te krijgen. Het was echter het succes van de Fast & Furious-films die Walker als acteur zullen blijven definiëren. Paul Walker IS Brian O’Connor, en Walkers afwezigheid zal een blijvend zwart gat vormen in een van de meest geliefde filmfranchises uit de recente geschiedenis.

James Gandolfini (18 september 1961 – 19 juni 2013)


James Gandolfini was een karakteracteur pur sang. Gandolfini kreeg begin jaren ’90 zijn voet tussen de deur bij de studio’s in Hollywood en brak door met onvergetelijke bijrollen in films zoals True Romance, Crimson Tide, Get Shorty en 8MM. Hoofdrollen kreeg rastalent Gandolfini echter niet aangeboden; hij had simpelweg niet het uiterlijk van de typische ‘leading man’.

Iemand die het hier absoluut niet mee eens was, was David Chase, de bedenker van de extreem populaire tv-serie The Sopranos. Chase bood Gandolfini de rol van zijn leven aan als mafioso-baas Tony Soprano, wellicht het beste personage dat ooit op tv was te zien. Gandolfini won voor zijn rol als Tony slechts één Golden Globe, maar ook drie Emmy Awards. Gedurende en na The Sopranos stortte Gandolfini zich veelal op de soort karakterrollen waar hij in eerste instantie bekend door werd. In films zoals The Mexican, The Last Castle, In the Loop en Killing Them Softly, waarin hij vaak acteerde tegenover de grootste acteurs ter wereld, was hij veelal het hoogtepunt.

Peter O’Toole (2 augustus 1932 – 14 december 2013)


De nog maar een week overleden Peter O’Toole was een legendarische Ierse acteur. Hij ging na zijn studie aan de Royal Academy of Dramatic Art aan de slag in het theater en werd al snel bekend als een Shakespeareaans acteur bij de English Stage Company. O’Toole werd wereldberoemd door zijn prachtige rol als T.E. Lawrence in Lawrence of Arabia (1962), waarvoor hij zijn eerste Oscar-nominatie ontving. Hierna werd hij nog zeven keer genomineerd voor de Oscar, voor films zoals The Lion in the Winter (1968), The Stunt Man (1980) en Venus (2006), maar won nooit. Dit geldt nog steeds als het record voor meeste nominaties zonder te winnen. In 2003 ontving O’Toole gelukkig een ere-Oscar voor zijn complete oeuvre. Daarnaast was zijn prijzenkast verre van leeg, met vier Golden Globes, een BAFTA en een Emmy. Jongere kijkers zullen O’Toole waarschijnlijk voornamelijk herkennen als koning Priam in Troy en de stem van Anton Ego in Pixars Ratatouille.

Ray Harryhausen (29 juni 1920 – 7 mei 2013)


Ray Harryhausen is misschien wel een van de belangrijkste personen uit de filmgeschiedenis. De films waaraan hij werkte, zeggen veel mensen wellicht weinig, maar hadden wel een enorme invloed op hedendaagse topregisseurs zoals Steven Spielberg, Peter Jackson, James Cameron en Guillermo Del Toro. Hij werkte als visual effects supervisor, schrijver, producent en vaak ook als regisseur aan films zoals Mighty Joe Young (1949), The 7th Voyage of Sinbad (1958), Jason and the Argonauts (1963) en de originele Clash of the Titans (1981). Het bekende zwaardgevecht tegen zeven skeletsoldaten in Argonauts mag gerekend worden tot een van de bekendste scenes ooit op film vastgelegd. Na Clash of the Titans ging Harryhausen met pensioen. Hij woonde van 1960 tot aan zijn dood dit jaar in Londen.

Dennis Farina (29 februari 1944 – 22 juli 2013)


Dennis Farina is zo’n acteur waarvan iedereen het gezicht kent, maar vaak niet de naam. Met ruim 75 rollen op zijn cv was hij een gerespecteerd acteur in de loopgraven van Hollywood. Farina raakte in de jaren ’80 in Tinseltown aan de bak met rollen in Michael Manns misdaadfilm Thief en Midnight Run.

Aan het einde van de jaren ’90 en het begin van het nieuwe millennium had Farina echter zijn meest vruchtbare periode. Hij was niet weg te slaan van het witte doek en stal scenes in films zoals Out of Sight, Get Shorty, Snatch en Saving Private Ryan. Niet dat hij daarna bij de pakken neer ging zitten; in de afgelopen jaren hebben we nog van zijn werk mogen genieten in series zoals Luck (ook van Michael Mann) en New Girl.

Richard Griffiths (31 juli 1947 – 28 maart 2013)


Richard Griffiths was een zeer talentvolle Britse theater-, film- en televisieacteur. Hij ontving voor zijn werk onder meer de Laurence Olivier Award, de Drama Desk Award, de Outer Critics Circle Award en een Tony Award voor zijn rol in het theaterstuk The History Boys.

Op het grote scherm maakte Griffiths natuurlijk vooral naam als Vernon Dursley in de Harry Potter-films, maar was hij ook te zien in films die uiteenliepen van Withnail and I en Pie in the Sky tot Pirates of the Caribbean: On Stranger Tides. Hij was ook te zien als een Britse journalist in Richard Attenboroughs Oscar-winnend epos Gandhi uit 1982.

Roger Ebert (18 juni 1942 – 4 april 2013)


Roger Ebert is dan wel geen acteur of regisseur, maar zijn naam mag in een lijst als deze niet ongenoemd blijven. Ebert was zonder twijfel de bekendste filmcriticus uit de filmgeschiedenis, en waarschijnlijk ook een van de belangrijkste. Van 1967 tot zijn dood in 2013 werkte hij als filmcriticus voor de Chicago Sun-Times en in 1975 werd hij voor zijn werk beloond met de Pulitzer Prize voor recensies/kritische artikels (de eerste keer dat een filmanalist deze won). In 2005 was hij ook de eerste filmcriticus die een ster op de Hollywood Walk of Fame ontving. Vanaf 2010 werden zijn recensies in meer dan 200 kranten in de Verenigde Staten en de rest van de wereld gepubliceerd.

Ebert en collega Gene Siskel speelden ook een grote rol in de populariteit van filmrecensies in tv-vorm. Ze maakten zichzelf vooral berucht door de uitspraak ‘Two Thumbs Up’, die ze deden wanneer ze beiden een film beloonden met een positieve recensie. Na de dood van Siskel in 1999, zette Ebert hun programma At the Movies voort met Richard Roeper. Na een langdurige strijd met kanker, overleed Roger Ebert afgelopen april op 70-jarige leeftijd.

Jim Kelly (5 mei 1946 – 29 juni 2013)


Met zijn herkenbare en unieke stijl van Afro-kapsel, uber-coolheid en vaardigheden als karateka, was Jim Kelly een martial arts-icoon in de jaren ’70. Zijn grote doorbraak (en bekendste rol) was in het klassieke Bruce Lee-vehikel Enter the Dragon uit 1973. Door zijn opvallende aanwezigheid kreeg Kelly al snel de kans om zelf films te dragen. Hij schitterde in blaxploitation-films zoals Three the Hard Way, Golden Needles en Black Belt Jones (alle drie uit 1974). Na de jaren ’70 werd er nog maar weinig vernomen van Kelly op filmgebied, maar zijn invloed op bijvoorbeeld de films van Tarantino en anime’s zoals Afro Samurai zijn onmiskenbaar.

Cory Monteith (11 mei 1982 – 13 juli 2013)


De jongste acteur die in 2013 overleed is Cort Monteith. De Canadese acteur en muzikant, die vooral bekend stond om zijn rol als Finn Hudson in de serie Glee, stierf afgelopen zomer op 31-jarige leeftijd aan een gevaarlijke mix van heroïne en alcohol. Na het succes van Glee was Monteith ook te zien in films zoals Monte Carlo en Sisters and Brothers.

Ook overleden in 2013:
Joan Fontaine; actrice, Rebecca (22 oktober 1917 – 15 december 2013)
David R. ellis; regisseur, Snakes on a Plane (8 september 1952 – 7 januari 2013)
Marcia Wallace; actrice, The Simpsons (1 november 1942 – 25 oktober 2013)
Ed Lauter; acteur, The Rocketeer (30 oktober 1938 – 16 oktober 2013)
Kumar Pallana; acteur, The Terminal (23 december 1918 – 10 oktober 2013)
Michael Winner; regisseur, Death Wish (30 oktober 1935 – 21 januari 2013)
Julie Harris; actrice, East of Eden (2 december 1925 – 24 augustus 2013)
Karen Black; actrice, Five Easy Pieces (1 juli 1939 – 8 augustus 2013)
Eileen Brennan; actrice, The Last Picture Show (3 september 1932 – 28 juli 2013)
Jean Stapleton; actrice, All in the Family (19 januari 1923 – 31 mei 2013)
Richard LeParmentier; acteur, Star Wars Episode IV (16 juli 1946 – 15 april 2013)
Richard Brooker; acteur, Friday the 13th Part III (1954 – 8 april 2013)
Robert Chew; acteur, The Wire (28 december 1960 – 17 januari 2013)

NieuwsFilm

meest populair