Gelukkig deelt Spielberg die inzichten graag. Als echte filmliefhebber - wat duidelijk wordt in zijn autobiografische film The Fabelmans - neemt Spielberg regelmatig de tijd om de films te benoemen die zijn eigen kijk op cinema hebben gevormd. Een regisseur die zowel in The Fabelmans voorkomt als vaak door Spielberg wordt genoemd, is de opmerkelijke John Ford.
Bewegende schilderijen
In een interview met het American Film Institute (AFI) legde Spielberg eens uit: "Ik probeer altijd een film van John Ford te huren voordat ik aan een nieuwe film begin, gewoon omdat hij mij inspireert. Hij is als een klassieke schilder, hij viert het kader, niet alleen wat erin zit."
En dat is begrijpelijk. Fords werk is zo sterk gericht op het kadreren van het drama dat zijn films aanvoelen als bewegende schilderijen, die zich als het ware over onze verbeelding uitstrekken. Het is iets dat Spielberg mede gevormd heeft tot regisseur.
Meeste invloed
Toch is er een andere regisseur die wellicht de meest bepalende invloed heeft gehad op Spielberg als filmmaker: Orson Welles, en in het bijzonder zijn eerste speelfilm Citizen Kane. Deze klassieker is een van de beroemdste films ooit gemaakt en een vaste waarde in vrijwel elke lijst van "beste films aller tijden".
De semi-biografische film onderzoekt het leven en de nalatenschap van Charles Foster Kane, gespeeld door Welles. Citizen Kane lijkt op het eerste gezicht een eenvoudig verhaal over het ontrafelen van de laatste woorden van een stervende man.
Icoon
Maar het is zowel een les in vertellen als in trouw blijven aan je artistieke visie. In een ander gesprek met het AFI zei Spielberg: "Het betekent alles voor mij. Citizen Kane is, zo niet de icoon, dan toch zeker een icoon van moed. Ik heb het over de moed van de filmmaker. De brutaliteit. Het gaat om moed en brutaliteit."
Citizen Kane werd aanvankelijk genadeloos afgewezen door veel studiobazen, toen de debuterende regisseur Welles probeerde een speelfilm te maken zonder aantoonbare ervaring om zoiets voor elkaar te krijgen.
Gebrek aan ervaring
Welles zelf dacht dat juist zijn gebrek aan ervaring de reden was dat Citizen Kane zo'n triomf werd. Hij legde uit: "Ik wist niet wat je niet mocht doen. Ik had niet de bedoeling om iets nieuws te verzinnen. Voor mij was het gewoon: waarom niet? En dat is het grote geschenk dat onwetendheid kan geven. Dat was het geschenk dat ik aan Kane gaf: onwetendheid."
Spielberg zag dat ook, maar schreef het succes van de film vooral toe aan Welles' onverzettelijke vastberadenheid. In een poging zich Welles' denkproces voor te stellen, zei Spielberg: "Ik maak dit op mijn manier. Ik ga de focus verdiepen, het kan me niet schelen hoeveel lagen zweet die acteurs verliezen. We gaan van één inch tot in het oneindige scherp zien in elk shot. We gaan plafonds laten zien. We gaan een enorm ingewikkeld mysterie vertellen over iemands leven..."
Een van beste films
De plek die Citizen Kane in Spielbergs hart inneemt, is duidelijk nauw verbonden met zijn eigen ervaring. Hij ziet de film niet alleen als een indrukwekkend verhaal en kunstwerk, maar ook als een daad van volharding en als leidraad voor zijn eigen werk.
Hij erkent het ook simpelweg: "Het is gewoon een van de beste films ooit gemaakt. En ik denk dat veel mensen het met me eens zullen zijn dat dit een van de grote Amerikaanse filmervaringen is."
Kijken?
Wil je Citizen Kane zien? Je kunt de film huren en kopen op Prime Video.