in Events & Festivals
Update:
Er zijn weinig filmbubbels die zo innemend werken als het filmfestival van Venetië. Ook de tweeëntachtigste editie van dit sterrenfestijn speelde zich af in de beschermde omgeving van een zonnig schiereiland waar bijna alle zalen zich op vijf minuten loopafstand van elkaar bevinden. Dit jaar gelukkig geen hittegolf op het Lido, maar wel weer een goedgevulde rode loper. Zo was grote speler Netflix na een jaar van afwezigheid weer vertegenwoordigd met Guillermo del Toro's monsterepos Frankenstein, de George Clooney-show Jay Kelly en de apocalyptische thriller A House of Dynamite.
Tijdens het festival is het makkelijk om de buitenwereld even volledig te vergeten, al haakten sommige competitiefilms juist in op de stroom van alarmerende nieuwsberichten die ons dagelijks overspoelt. A House of Dynamite, de nieuwste politieke nagelbijter van Oscarwinnaar Kathryn Bigelow (The Hurt Locker), borduurt voort op de reële angst dat op een dag een man met te veel macht op de rode knop drukt. "The question is not if, but when" stond op de verder kale filmposter die in de dagen voorafgaand aan de première in het oog sprong.
Net niet voor Netflix
Bigelow weet goed hoe ze haar publiek op het puntje van de stoel kan krijgen, maar A House of Dynamite verdrinkt in een overdaad aan personages die zich allemaal exact evenveel zorgen moeten maken om het naderende einde. Het is vooral zonde dat de thriller werkt met een uitgekauwde structuur, waarbij het verhaal verteld wordt vanuit drie perspectieven. Hierdoor kan het gebeuren dat Bigelow na een halfuur eigenlijk al aan haar apotheose toe is, wat onbedoeld heel wat spanning uit de film zuigt.
Om verschillende redenen vielen ook de andere twee Netflix-films in competitie tegen. Jay Kelly van Noah Baumbach staat volledig in het teken van de carrière en sterrenstatus van George Clooney, inclusief een emotionele compilatie van zijn films (aanschouwd door, jawel, Clooney zelf) en een niet zo subtiele verwijzing naar zijn Nespresso-reclames. Baumbach probeert duidelijk te balanceren tussen luchtige en meer serieuze scènes, maar slaagt daar niet in. De climax voelt eerder als navelstaarderij dan als impactvolle metacinema en een ontspoorde treinscène met de Nederlandse acteur Ferdi Stofmeel is zelfs onbeschaamde camp.
Het is begrijpelijk dat Frankenstein vooraf de gemoederen flink bezighield. Met The Shape of Water won Guillermo del Toro al eens de Gouden Leeuw (voorafgaand aan het Oscargoud) en zijn droom om het 'ultieme' monsterverhaal te verfilmen gaat al bijna twintig jaar terug. Frankenstein is ontegenzeggelijk een straf gemaakt epos - de miljoenen die Netflix in het project heeft gestopt zijn er duidelijk aan af te zien - maar voor kijkers die het verhaal van Mary Shelley goed kennen liggen de symboliek en thematiek er behoorlijk dik bovenop.
De kracht van Orrizonti
De tegenvallende oogst Netflix-films in de hoofdcompetitie stond helaas niet helemaal haaks op het niveau van de overige premièretitels, waarbij de line-up vooral in de breedte niet overtuigde. Gianfranco Rosi leverde met Sotto le Nuvole wel een prikkelende documentaire af tegen de schaduw van de altijd sluimerende Vesuvius, terwijl Mona Fastvold met The Testament of Ann Lee durfde op te boksen tegen de vele kijkers die rap beginnen te rillen bij het zien van het predicaat 'musical' (en al helemaal bij een hysterische, religieuze musical).
Toch was juist deze tour de force van Amanda Seyfried (die een aantal behoorlijk ongemakkelijke scènes moet doorstaan) als zelfbenoemde heilige een van de meest intrigerende films van het festival. Andere hoogtepunten vond ondergetekende in de net wat minder prestigieuze Orrizonti-competitie, waarin het Slowaakse Otec en het Roemeense Milk Teeth (respectievelijk over de tragische dood en de mysterieuze verdwijning van een kind) een behoorlijke indruk achterlieten en Barrio Triste zelfs domweg misselijk maakte.
Deze door Harmony Korine (Spring Breakers) geproduceerde koortsdroom speelt zich af in het Colombiaanse Medellín, een stad met een schrikbarend hoog criminaliteitscijfer, en begint met een stel jongeren die met grof geweld een camera afpakken van een nieuwsploeg. Wat volgt is een handheldtrip naar de hel die angstvallig dicht in de buurt komt van The Blair Witch Project. Had deze film in de hoofdcompetitie gedraaid, dan had waarschijnlijk íedereen het erover gehad.
Over bomen en mensen
Het duurde tot de laatste donderdag voor het inventieve drama Silent Friend het totaalbeeld van de geselecteerde titels volledig op zijn kop zette. De ervaren Hongaarse cineast Ildikó Enyedi (in 2017 winnaar van de Gouden Beer in Berlijn voor On Body and Soul) overtreft zichzelf met deze even bedachtzame als humoristische film over onze menselijke blik op het bomen- en plantenrijk. Schijnbaar moeiteloos verweeft Enyedi drie verhalen (en daarmee ook drie tijdlijnen) van mensen die bomen plat gezegd interessanter vinden dan mensen.
Enyedi's onverwachte meesterwerk (haar vorige film was een behoorlijk slepend drama) wordt gedragen door levendige rollen van Wong Kar-wai-veteraan Tony Leung Chiu-wai en nieuwkomers Enzo Brumm en Luna Wedler (die terecht de Marcello Mastroianni-prijs voor beste opkomende filmster won). Léa Seydoux komt enkel voorbij in videogesprekken op computerschermen, maar weet Silent Friend alsnog naar een hoger niveau te tillen.
Vanwege de uiterst gespannen situatie op het wereldtoneel ging op het festival veel aandacht uit naar The Voice of Hind Rajab, die pas na een volle festivalweek in première ging. Kaouther Ben Hania, bekend van haar hybride documentaire Four Daughters, reconstrueert in dit indringende drama het telefonische contact dat plaatsvond tussen het Palestijnse Rode Kruis en het vijfjarige meisje Hind, dat begin 2024 als enige een spervuur van Israëlische troepen overleefde. Hind wist zich te verbergen in de auto van haar getroffen familieleden, waarna de hulpdiensten alles in het werk stelden om hulpverleners ter plaatse in Gaza te krijgen.
Verdeelde jury
Het is eigenlijk ondoenbaar om van een jury te verwachten dat ze de kwaliteit van een film als deze los zien van de huidige toestand van de wereld. Het feit dat The Voice of Hind Rajab deel uitmaakte van de hoofdcompetitie legde al op voorhand druk op hun beraad. Bekroon je de film, dan zullen sommigen dat afdoen als een activistische keuze. Laat je zo'n urgente film links liggen, dan kun je net zo goed kritiek verwachten.
De dagen na de première gingen er online driftige geruchten rond dat de vijf juryleden (geleid door The Holdovers-regisseur Alexander Payne) flink met elkaar overhoop zouden liggen, met The Voice of Hind Rajab als splijtzwam. Een kleine minderheid zou het beladen drama niet de Gouden Leeuw willen toekennen, terwijl de overige juryleden wél volledig overtuigd waren. Actrice Fernanda Torres (vorig jaar de ster van competitiefilm I'm Still Here) voedde de verwarring door een video te posten waarin ze haar vertrek van het Lido aankondigde, maar op zaterdag was zij 'gewoon' aanwezig bij de slotceremonie.
Het had hoe dan ook de tongen losgemaakt als The Voice of Hind Rajab niets zou hebben gewonnen, maar de uiteindelijke prijzenverdeling suggereert alsnog dat de jury niet tot een unaniem oordeel is gekomen. De film van Ben Hania kreeg de grote juryprijs, de 'tweede prijs', terwijl de Gouden Leeuw ging naar Father Mother Sister Brother, een gemoedelijke, maar niet al te verheffende toevoeging aan het oeuvre van scherpe geest Jim Jarmusch. Dit bij vlagen zwartkomische drama over beproefde familiebanden doet in zijn hoofdstukopzet voorzichtig denken aan de heerlijke anthologiefilm Night on Earth.
De plooien gladstrijken
Een saillant detail is dat Father Mother Sister Brother eigenlijk al langer gereed was voor zijn wereldpremière, maar geweigerd werd voor het filmfestival van Cannes (waar in 2019 Jarmusch' The Dead Don't Die behoorlijk matig werd ontvangen als openingsfilm). Het voelde dan ook ironisch en bepaald niet compromisloos dat juist deze acceptabele competitietoevoeging - goed voor een fijne kijkbeurt, maar geen groot hoogtepunt - met de hoogst mogelijke eer ging strijken.
Jarmusch betrad het podium zo ná Ben Hania, die er in haar winnaarsspeech geen doekjes om wond en Hind "de stem van Gaza zelf" noemde. Haar pleidooi voor betrokkenheid en aansprakelijkheid volgde nadat meerdere filmmakers en Toni Servillo (de ster van openingsfilm en en typische Sorrentino-productie La Grazia) Palestina al in hun speeches hadden genoemd. Jarmusch hoefde niet meer te proberen de woorden van zijn collega te overtreffen en deed daar dan ook wijselijk geen poging toe.
Zo slaagden de jury en de winnaars er op de valreep in om de plooien zo goed mogelijk glad te strijken. De noodkreet van Hind Rajab had geklonken, er was een winnaar waar niemand zich al te mondig tegen kon verweren en de grootste geruchten van slaande juryruzies konden definitief de mond worden gesnoerd. En de film die volgens bovengetekende de Gouden Leeuw had mogen winnen? Die heeft op het moment van zijn schrijven nog niet de Nederlandse bioscooprelease die hij verdient. Het wachten is op een stille vriend die daar verandering in brengt.
Tijdens het festival is het makkelijk om de buitenwereld even volledig te vergeten, al haakten sommige competitiefilms juist in op de stroom van alarmerende nieuwsberichten die ons dagelijks overspoelt. A House of Dynamite, de nieuwste politieke nagelbijter van Oscarwinnaar Kathryn Bigelow (The Hurt Locker), borduurt voort op de reële angst dat op een dag een man met te veel macht op de rode knop drukt. "The question is not if, but when" stond op de verder kale filmposter die in de dagen voorafgaand aan de première in het oog sprong.
Net niet voor Netflix
Bigelow weet goed hoe ze haar publiek op het puntje van de stoel kan krijgen, maar A House of Dynamite verdrinkt in een overdaad aan personages die zich allemaal exact evenveel zorgen moeten maken om het naderende einde. Het is vooral zonde dat de thriller werkt met een uitgekauwde structuur, waarbij het verhaal verteld wordt vanuit drie perspectieven. Hierdoor kan het gebeuren dat Bigelow na een halfuur eigenlijk al aan haar apotheose toe is, wat onbedoeld heel wat spanning uit de film zuigt.
Om verschillende redenen vielen ook de andere twee Netflix-films in competitie tegen. Jay Kelly van Noah Baumbach staat volledig in het teken van de carrière en sterrenstatus van George Clooney, inclusief een emotionele compilatie van zijn films (aanschouwd door, jawel, Clooney zelf) en een niet zo subtiele verwijzing naar zijn Nespresso-reclames. Baumbach probeert duidelijk te balanceren tussen luchtige en meer serieuze scènes, maar slaagt daar niet in. De climax voelt eerder als navelstaarderij dan als impactvolle metacinema en een ontspoorde treinscène met de Nederlandse acteur Ferdi Stofmeel is zelfs onbeschaamde camp.
Het is begrijpelijk dat Frankenstein vooraf de gemoederen flink bezighield. Met The Shape of Water won Guillermo del Toro al eens de Gouden Leeuw (voorafgaand aan het Oscargoud) en zijn droom om het 'ultieme' monsterverhaal te verfilmen gaat al bijna twintig jaar terug. Frankenstein is ontegenzeggelijk een straf gemaakt epos - de miljoenen die Netflix in het project heeft gestopt zijn er duidelijk aan af te zien - maar voor kijkers die het verhaal van Mary Shelley goed kennen liggen de symboliek en thematiek er behoorlijk dik bovenop.
De kracht van Orrizonti
De tegenvallende oogst Netflix-films in de hoofdcompetitie stond helaas niet helemaal haaks op het niveau van de overige premièretitels, waarbij de line-up vooral in de breedte niet overtuigde. Gianfranco Rosi leverde met Sotto le Nuvole wel een prikkelende documentaire af tegen de schaduw van de altijd sluimerende Vesuvius, terwijl Mona Fastvold met The Testament of Ann Lee durfde op te boksen tegen de vele kijkers die rap beginnen te rillen bij het zien van het predicaat 'musical' (en al helemaal bij een hysterische, religieuze musical).
Toch was juist deze tour de force van Amanda Seyfried (die een aantal behoorlijk ongemakkelijke scènes moet doorstaan) als zelfbenoemde heilige een van de meest intrigerende films van het festival. Andere hoogtepunten vond ondergetekende in de net wat minder prestigieuze Orrizonti-competitie, waarin het Slowaakse Otec en het Roemeense Milk Teeth (respectievelijk over de tragische dood en de mysterieuze verdwijning van een kind) een behoorlijke indruk achterlieten en Barrio Triste zelfs domweg misselijk maakte.
Deze door Harmony Korine (Spring Breakers) geproduceerde koortsdroom speelt zich af in het Colombiaanse Medellín, een stad met een schrikbarend hoog criminaliteitscijfer, en begint met een stel jongeren die met grof geweld een camera afpakken van een nieuwsploeg. Wat volgt is een handheldtrip naar de hel die angstvallig dicht in de buurt komt van The Blair Witch Project. Had deze film in de hoofdcompetitie gedraaid, dan had waarschijnlijk íedereen het erover gehad.
Over bomen en mensen
Het duurde tot de laatste donderdag voor het inventieve drama Silent Friend het totaalbeeld van de geselecteerde titels volledig op zijn kop zette. De ervaren Hongaarse cineast Ildikó Enyedi (in 2017 winnaar van de Gouden Beer in Berlijn voor On Body and Soul) overtreft zichzelf met deze even bedachtzame als humoristische film over onze menselijke blik op het bomen- en plantenrijk. Schijnbaar moeiteloos verweeft Enyedi drie verhalen (en daarmee ook drie tijdlijnen) van mensen die bomen plat gezegd interessanter vinden dan mensen.
Enyedi's onverwachte meesterwerk (haar vorige film was een behoorlijk slepend drama) wordt gedragen door levendige rollen van Wong Kar-wai-veteraan Tony Leung Chiu-wai en nieuwkomers Enzo Brumm en Luna Wedler (die terecht de Marcello Mastroianni-prijs voor beste opkomende filmster won). Léa Seydoux komt enkel voorbij in videogesprekken op computerschermen, maar weet Silent Friend alsnog naar een hoger niveau te tillen.
Vanwege de uiterst gespannen situatie op het wereldtoneel ging op het festival veel aandacht uit naar The Voice of Hind Rajab, die pas na een volle festivalweek in première ging. Kaouther Ben Hania, bekend van haar hybride documentaire Four Daughters, reconstrueert in dit indringende drama het telefonische contact dat plaatsvond tussen het Palestijnse Rode Kruis en het vijfjarige meisje Hind, dat begin 2024 als enige een spervuur van Israëlische troepen overleefde. Hind wist zich te verbergen in de auto van haar getroffen familieleden, waarna de hulpdiensten alles in het werk stelden om hulpverleners ter plaatse in Gaza te krijgen.
Verdeelde jury
Het is eigenlijk ondoenbaar om van een jury te verwachten dat ze de kwaliteit van een film als deze los zien van de huidige toestand van de wereld. Het feit dat The Voice of Hind Rajab deel uitmaakte van de hoofdcompetitie legde al op voorhand druk op hun beraad. Bekroon je de film, dan zullen sommigen dat afdoen als een activistische keuze. Laat je zo'n urgente film links liggen, dan kun je net zo goed kritiek verwachten.
De dagen na de première gingen er online driftige geruchten rond dat de vijf juryleden (geleid door The Holdovers-regisseur Alexander Payne) flink met elkaar overhoop zouden liggen, met The Voice of Hind Rajab als splijtzwam. Een kleine minderheid zou het beladen drama niet de Gouden Leeuw willen toekennen, terwijl de overige juryleden wél volledig overtuigd waren. Actrice Fernanda Torres (vorig jaar de ster van competitiefilm I'm Still Here) voedde de verwarring door een video te posten waarin ze haar vertrek van het Lido aankondigde, maar op zaterdag was zij 'gewoon' aanwezig bij de slotceremonie.
Het had hoe dan ook de tongen losgemaakt als The Voice of Hind Rajab niets zou hebben gewonnen, maar de uiteindelijke prijzenverdeling suggereert alsnog dat de jury niet tot een unaniem oordeel is gekomen. De film van Ben Hania kreeg de grote juryprijs, de 'tweede prijs', terwijl de Gouden Leeuw ging naar Father Mother Sister Brother, een gemoedelijke, maar niet al te verheffende toevoeging aan het oeuvre van scherpe geest Jim Jarmusch. Dit bij vlagen zwartkomische drama over beproefde familiebanden doet in zijn hoofdstukopzet voorzichtig denken aan de heerlijke anthologiefilm Night on Earth.
De plooien gladstrijken
Een saillant detail is dat Father Mother Sister Brother eigenlijk al langer gereed was voor zijn wereldpremière, maar geweigerd werd voor het filmfestival van Cannes (waar in 2019 Jarmusch' The Dead Don't Die behoorlijk matig werd ontvangen als openingsfilm). Het voelde dan ook ironisch en bepaald niet compromisloos dat juist deze acceptabele competitietoevoeging - goed voor een fijne kijkbeurt, maar geen groot hoogtepunt - met de hoogst mogelijke eer ging strijken.
Jarmusch betrad het podium zo ná Ben Hania, die er in haar winnaarsspeech geen doekjes om wond en Hind "de stem van Gaza zelf" noemde. Haar pleidooi voor betrokkenheid en aansprakelijkheid volgde nadat meerdere filmmakers en Toni Servillo (de ster van openingsfilm en en typische Sorrentino-productie La Grazia) Palestina al in hun speeches hadden genoemd. Jarmusch hoefde niet meer te proberen de woorden van zijn collega te overtreffen en deed daar dan ook wijselijk geen poging toe.
Zo slaagden de jury en de winnaars er op de valreep in om de plooien zo goed mogelijk glad te strijken. De noodkreet van Hind Rajab had geklonken, er was een winnaar waar niemand zich al te mondig tegen kon verweren en de grootste geruchten van slaande juryruzies konden definitief de mond worden gesnoerd. En de film die volgens bovengetekende de Gouden Leeuw had mogen winnen? Die heeft op het moment van zijn schrijven nog niet de Nederlandse bioscooprelease die hij verdient. Het wachten is op een stille vriend die daar verandering in brengt.
