Een jaar lang dook de acteur diep in de geschiedenis van de Vietnamoorlog. Hij las alles wat hij te pakken kon krijgen, van soldatenverslagen tot politieke analyses, volledig ervan overtuigd dat de rol hem toebehoorde. Maar tot zijn verbijstering ontdekte hij via de krant dat Stone het project inmiddels met Willem Dafoe was voortgezet.
Afwijzing
Mortensen hoorde later telefonisch dat het budget inmiddels was verhoogd. Daardoor wilde Stone een bekendere naam voor de rol, iets wat volgens de regisseur beter zou passen bij de nieuwe schaal van de film. Voor Mortensen voelde het als een onverwachte en onaangekondigde afwijzing na maanden van toewijding.
Hoewel de teleurstelling groot was, kijkt Mortensen er inmiddels met een opmerkelijk milde blik op terug. Hij gelooft dat hij zonder die afwijzing misschien nooit de projecten had aangenomen die zijn carrière uiteindelijk bepaalden. Volgens hem had vroeg succes zelfs het risico in zich dat hij het vak vroegtijdig zou verlaten.
Toch succesvol
Platoon bleek uiteindelijk een enorm succes, zowel artistiek als financieel. De film won vier Oscars, waaronder Beste Film en Beste Regisseur, en bracht wereldwijd meer dan $138 miljoen op. Met sterren als Charlie Sheen, Tom Berenger en nu dus Willem Dafoe groeide het uit tot een van de meest invloedrijke oorlogsfilms ooit.
Oliver Stone baseerde Platoon deels op zijn eigen ervaringen als soldaat in Vietnam, wat de film een rauwe en authentieke toon gaf. De opnames in de Filipijnen waren zwaar en intens, maar droegen bij aan de realistische uitstraling van het eindresultaat. Voor veel castleden werd de film een doorbraakmoment in hun carrière.
Ander pad
Mortensen ziet zijn gemiste kans nu eerder als een onverwacht duwtje in de juiste richting. Zijn latere rollen in onder meer The Lord of the Rings en A History of Violence maakten hem alsnog een van de meest gerespecteerde acteurs van zijn generatie. Soms blijkt een pijnlijke afwijzing uiteindelijk een verborgen zegen.