Flashback Friday: Gone with the Wind

Weelderig epos uit 1939 met Vivien Leigh en Clark Gable.

Gone with the Wind is vanaf deze week in een opgepoetste versie in de bioscoop te zien en dat is een prima aanleiding om die film deze week eens uit te lichten. Niet alleen is het een van de grootste klassiekers aller tijden, het is ook met stip mijn favoriete film.

De film speelt zich af in de Amerikaanse staat Georgia voor, tijdens en na de Amerikaanse Burgeroorlog. Scarlett O'Hara is de dochter van een plantage eigenaar en leeft (aanvankelijk) een heerlijk leventje dat bestaat uit mooie jurken, barbecues en dansen op bals. Maar er is iets dat ze wil en nog niet heeft; Ashley Wilkes van de plantage verderop. Dan hoort Scarlett dat Ashley op een barbecue zijn verloving met zijn nicht Melanie zal aankondigen. Ze besluit dat hij alleen met een ander gaat trouwen, omdat hij niet weet dat zij verliefd op hem is. Als ze het hem verteld, dan zal hij wel met haar moeten trouwen. Zo gezegd, zo gedaan en op de barbecue neemt ze Ashley apart en verklaart hem de liefde. Maar hij geeft aan, dat hij om haar geeft maar verplicht is om met Melanie te trouwen en dit ook zal doen. Als hij de kamer verlaat, blijkt een van de gasten meegeluisterd te hebben. Zijn naam is Rhett Butler en hij is geamuseerd door de vurige en verwende Scarlett al vindt zij hem irritant en geen 'gentleman'. Daarop antwoordt hij tot haar grote verontwaardiging dat zij ook niet bepaald een dame is.

Die middag breekt echter de oorlog uit en verandert alles. Scarlett trouwt met de broer van Melanie om Ashley jaloers te maken. De stuntelige jongen komt echter bijna meteen om het leven, waarna Scarlett een weduwe is. Ze besluit bij Melanie in te trekken in Atlanta, zodat ze op de hoogte kan blijven van hoe het met Ashley gaat die ook in het leger zit. Melanie behandelt haar als een zus, maar Scarlett is eigenlijk alleen erop uit om haar man in te pikken. En natuurlijk verschijnt in Atlanta Rhett Butler weer ten tonele om bij Scarlett zowel het bloed onder de nagels vandaan te halen als te amuseren. Hij is haar gelijke en daarmee de enige, die ze niet kan manipuleren met haar charme, wat natuurlijk op liefde uit moet lopen. Meer vertellen, zou de film kunnen verpesten voor diegenen die hem nog niet hebben gezien, maar dit alles is slechts het begin van dit vier uur durende epos waarin we Atlanta zien branden en Scarlett keer op keer haar geweldige overlevingskracht laat zien.

Gone with the Wind is gebaseerd op het gelijknamige boek van Margaret Mitchell. Producent David O. Selznick verwierf in 1936 direct na publicatie de rechten en ging op zoek naar de perfecte Scarlett. Bijna elke ster in Hollywood werd getest, maar niemand had 'het'. Er werd zelfs gezocht (zonder succes) naar nieuw talent in het zuiden van Amerika in de hoop een echte southern belle te kunnen strikken. Maar de zoektocht leverde wel een aantal leuke screentests op van bekende sterren als Lana Turner (die een bijzonder tenenkrommende Scarlett neerzet), die vaak als extra's op de DVD of Blu-ray te vinden zijn. Een Britse actrice genaamd Vivien Leigh had haar zinnen gezet op de rol na het lezen van het boek en met dezelfde passie als Scarlett ging zij ervoor. Haar manager was de broer van Selznick en dat zorgde ervoor dat zij met hem in contact kon komen. Na een screentest bleek Leigh in elk aspect de Scarlett uit het boek te zijn en kreeg zij hem. Als tegenspeler werd Clark Gable gecast. Hij was zo perfect voor de rol, dat men wel eens denkt dat Mitchell het boek schreef met hem in gedachten. Hij was immers al een grote ster toen zij aan het pennen was en ook zijn uiterlijk wordt beschreven als dat van Gable. Ook de bijrollen werden perfect vervuld met Olivia de Havilland als Melanie en Hattie McDaniel als Mammy, die hiermee de eerste Afro-Amerikaan werd die een Oscar won. Ze mocht het beeldje ophalen op het podium, maar moest wel gescheiden van de cast zitten tijdens de ceremonie, wat wel aangeeft hoe anders de tijden toen waren. Olivia de Havilland was ook genomineerd voor beste bijrol en zou volgens bronnen in tranen naar het toilet zijn gevlucht toen ze verloor aan McDaniel. Zij won hem kort daarop echter tweemaal voor beste actrice. De film kreeg in totaal tien Oscar, wat decennia lang het record bleef. Het jaar 1939 wordt mede dankzij Gone with the Wind gezien als het ultieme jaar van de gouden tijd van Hollywood.

Al stamt de film dus uit 1939, het doet nergens verouderd aan. Dat komt mede dankzij de weelderige Technicolor waarin werd gefilmd. Dat was vreselijk duur en David O. Selznick nam hiermee een enorm risico. Maar hij wilde een perfecte film afleveren ongeacht de kosten en dat is in alles aan de film af te zien, van de kostuums, muziek tot de cinematografie. Enige minpuntje vind ik zelf altijd Leslie Howard als Ashley Wilkes. Het is niet helemaal geloofwaardig dat hij de affectie van Scarlett zoveel jaren zou kunnen vasthouden. Maar tja, dat heb je ook bij het boek, alleen in mindere mate. Leuk detail is dat Howard op het doek vaak wat suffige, intellectuele types speelde maar in het echt bekend stond als de grootste womanizer van Hollywood. Hij zou zelfs meer vrouwen dan Errol Flynn hebben gehad gedurende zijn hoogtijdagen in de jaren dertig en veertig, en dat zegt wel wat.

Maar behalve dit hele kleine (te verwaarlozen) minpuntje is het eigenlijk in alle opzichten een perfecte film en een tijdloze klassieker.

Nog wat quotes voor de liefhebbers:

Rhett: Frankly, my dear, I don't give a damn.

Scarlett: If I have to lie, steal, cheat or kill. As God is my witness, I'll never be hungry again.

Gerald O'Hara: Land is the only thing in the world worth workin' for, worth fightin' for, worth dyin' for, because it's the only thing that lasts.

Scarlett: Tomorrow is another day.

NieuwsFilm

meest populair