Een dag uit het leven van een filmrecensent [column]

[header]Filmrecensenten: bewonderd en verguisd. Nou, eigenlijk vooral verguisd. Het valt niet mee filmrecensent te zijn. Maar los van de vraag wat een goede recensent maakt – is het een vlotte pen? Kennis van zaken? Of gewoon een grote bek? – zijn het vooral de dagelijkse beslommeringen van de recensent die hem maken tot wie hij is.[/header]Filmrecensenten: bewonderd en verguisd. Nou, eigenlijk vooral verguisd. Het valt niet mee filmrecensent te zijn. Maar los van de vraag wat een goede recensent maakt – is het een vlotte pen? Kennis van zaken? Of gewoon een grote bek? – zijn het vooral de dagelijkse beslommeringen van de recensent die hem maken tot wie hij is.

Wanneer je aankomt bij een persvoorstelling zie je ze al staan: je collega filmcritici. Ze zijn heel gemakkelijk te herkennen: ze staan in een kringetje, gedragen zich erg luidruchtig en zijn – met uitzondering van de recensenten van FilmTotaal natuurlijk – meestal heel erg lelijk (ongetwijfeld een gevolg van een gebrek aan zonlicht en teveel popcorn).

Maar het is niet zozeer het uiterlijk dat de dames en heren recensenten kenmerkt. Het is met name de dodelijke combinatie van zelfgenoegzaamheid, betweterigheid en de onbedwingbare neiging om altijd en overal op lawaaierige wijze hun mening te willen spuien. Zo ook in het kringetje voor de ingang van de bioscoopzaal. In dit treffen met collega-recensenten is het een sport om hen te overtroeven met filmtrivia; geruchten, feitjes, de laatste nieuwtjes – futiele zaken die je vlak voor de persvoorstelling nog even snel hebt kunnen opsporen op internet. Het is een beetje als de scène uit American Psycho waarin yuppies elkaar – figuurlijk – de ogen uitsteken met de geilste visitekaartjes.

Als je geregeld persvoorstellingen bezoekt, ga je je collega’s op een gegeven moment herkennen en kun je leuke koosnaampjes voor ze bedenken. Zo heb je Gel boy (altijd dat enge strak achterovergekamde gel-haar), Jabba (ietwat corpulente vijftiger met vaak een erg fout, veel te strak zittend t-shirt) en Specht (irritant, luidruchtig meisje, waarschijnlijk van een belangrijke krant/site, want ze doet erg haar best om te laten zien dat ze iedereen bij de voorstelling kent). Als je écht geluk hebt, tref je René Mioch bij de persvoorstelling. Heel soms dient Neerlands bekendste filmkenner even van zijn troon te komen en zich te mengen onder het plebs. Blijkbaar heeft zelfs de grote Mioch zich zo nu en dan te houden aan reguliere persvoorstellingen. Mr. Film gedraagt zich hier trouwens net zoals bij zijn publieke optredens: aandachtvragerig en uitgebreid refererend aan zijn interviews met Hollywoodsterren.

Goed, als je die hele poppenkast hebt doorstaan, kun je eindelijk aan de film zelf beginnen. Pas wel op waar je gaat zitten, want voor je het weet zit je naast zo’n figuur die de hele film door gaat zitten schrijven, waardoor je zodanig wordt afgeleid dat je achteraf niet eens meer weet waar de film over ging. Een voordeel van persvoorstellingen is overigens dat het aantal mensen met krakerige zakjes chips en omvallende flesjes prik minimaal is. Zo lang je schrijvende recensenten dus mijdt, kun je de film meestal aandachtig en in alle rust bekijken. Tot...de aftiteling. Recensenten blijven vaak namelijk niet zitten tijdens de aftiteling. Ze spoeden zich naar hun computertje om snel hun ongezouten mening te formuleren. Van gezellig naborrelen is dus geen sprake. (Zie je een bleek, in zichzelf pratend personage heel snel over straat lopen? Grote kans dat dit een filmcriticus is die net uit een persvoorstelling komt, en wanhopig probeert vast te houden aan die ene sappige oneliner die hij al bij het begin van de film bedacht).

Enkele dagen of weken later kun je het resultaat van de persvoorstelling lezen in de krant of op het web. Het leuke is nu dat je het gedrag dat de recensenten vertoonden bij de persvoorstelling weerspiegeld ziet in hun recensies: ze proberen elkaar af te troeven met vette oneliners, met snedige zinnen, met een nóg harder oordeel, of – als het een film betreft die alom geliefd is bij het grote publiek – een anti-recensie, alleen maar om dwars te liggen. Natuurlijk heb je ook nog de Metro, waarin ze in feite alleen maar een plotbeschrijving geven en elke film standaard belonen met vier sterren, maar dit is een uitzondering.

Uit elke recensie blijkt het megalomane wereldbeeld van de filmcriticus: hij is ervan overtuigd dat zijn mening er wat toe doet. Of nog sterker: dat zijn stem een verschil maakt. En hierin schuilt nu het tragische van de filmrecensent. Want niets is minder waar, getuige de vaak stompzinnige reacties van de lezers van zijn recensie.

Maar daarover een volgende keer meer...



NieuwsFilm

meest populair