Wong Kar-Wai is een van de beste en meest geliefde regisseurs van de afgelopen drie decennia. Bijna al zijn films zijn oogstrelend mooi, kleurrijk en sfeervol. Daarbij is Wong een onverbeterlijke romanticus, die een hang heeft naar tragische of zelfs onmogelijke liefdes, maar een happy end niet schuwt. Hij brengt ze soms met aparte, experimentele trucs in beeld. Liefhebbers keken al tijden reikhalzend uit naar de nieuwe 4K-restauraties van een aantal van zijn moderne klassiekers uit de jaren negentig en nul. Toch ontstond daar controverse over, door de veranderingen die Wong aanbracht. Is Wong de George Lucas van de internationale filmhuiswereld geworden?

De restauraties werden uitgevoerd door de Criterion Collection en het filmlaboratorium L'Immagine Ritrovato in Bologna. In de VS heeft Criterion de nieuwe versies van zeven films in de blu-rayboxset World of Wong Kar-Wai uitgegeven. Van die zeven draaien er nu vijf in het Eye Filmmuseum en selecte landelijke filmtheaters: Chungking Express, Fallen Angels, Happy Together, In The Mood of Love & 2046. Daarnaast draait in Nederland ook nog de (niet gerestaureerde) director's cut van The Hand die deel uitmaakte van de omnibusfilm Eros, maar niet eerder in deze langere versie te zien was.

De controverse ontstond toen Wong tijdens het restauratieproces besloot om zijn films niet alleen te restaureren maar ook aan te passen. Hij staat dan ook al jaren bekend als perfectionist voor wie een film nooit echt af is. Berucht is hoe de filmrollen van 2046 pas drie uur voor aanvang van de wereldpremière in Cannes aankwamen, omdat hij nog tot op het laatst mogelijke moment aan het monteren was. Van zijn laatste film The Grandmaster bestaan drie of vier versies, die volgens hem allemaal legitiem zijn, behalve allicht de Amerikaanse bioscoopversie, die niet door hem maar door Weinstein (ja, die) werd ingekort.

Zijn wuxia-film Ashes of Time uit 1994 verscheen in 2008 als Ashes of Time Redux in de bios en op dvd, geheel hergemonteerd en daardoor eigenlijk een andere film. Dit is nu de enige legaal verkrijgbare versie van de film geworden, en dat is een van de redenen dat fans, liefhebbers en critici vragen zijn gaan stellen bij de nieuwe restauraties: het is goed mogelijk dat deze nieuwe versies de films waar zovelen van ons al jarenlang erg van houden, straks grotendeels worden vervangen. Te vrezen is dat de oudere en oorspronkelijke versies verdwijnen. Net zoals van de eerste drie Star Wars-films alleen nog maar de Special Editions uit 1997 verkrijgbaar zijn, met vernieuwde (maar inmiddels ook alweer gedateerde) special effects en scènes.

Ook Wongs verantwoording lijkt op die van George Lucas: hij zou de films oorspronkelijk zo hebben bedoeld. Dat zegt hij in ieder geval van zijn meest abstracte film, het prachtige Fallen Angels uit 1995. Deze heeft een geheel nieuwe beeldverhouding gekregen (simpelweg door het bovenste en onderste deel van het beeld weg te knippen), sommige scènes in kleur zijn nu in zwart-wit en zwart-witscènes bevatten nu kleurelementen. De hele film heeft bovendien een nieuw kleurpalet gekregen, waarbij een groene tint overheerst. Dit is ook gedaan bij In The Mood For Love en Happy Together, al is het ook een vreemd en vaker voorkomend euvel van restauraties door L'Immagine Ritrovato. Bij Chungking Express zijn de wijzigingen vooral op de geluidsband te horen. Als de titel in beeld verschijnt (nu met bewegende animatie), zijn daar opeens pistoolschoten aan toegevoegd, en de iconische cover van 'Dreams' van Faye Wong verschijnt nu al een keer eerder in de film (dit schijnt overigens ook zo te zijn in de versie die alleen in Hongkong in de bios draaide in 1994). Alle films zijn voorzien van een 'hippe' geanimeerde aftiteling die heel duidelijk van nu is, en niet van toen de films gemaakt werden.

Maar doen deze (en andere) aanpassingen afbreuk aan de kracht van de films zelf, helemaal als je ze (mogelijk voor het eerst) in de bios kunt zien? De gerestaureerde versies zijn scherper dan ooit en rijker aan details (behalve die uit het beeld van Fallen Angels zijn geknipt). De uitbundige romantiek van Chungking Express, met die kenmerkende stijl, blijft grotendeels intact. De groentint is een rare keuze voor In The Mood For Love, die juist getypeerd werd door rode kleurschakeringen, maar verpest dat het verhaal over de tragische, onuitgesproken liefde tussen Maggie Cheung en Tony Leung? De groentint is lelijk en opvallend als je de twee naast elkaar legt, maar heb je daar last van als je nu naar de bios gaat, terwijl je de film jarenlang niet gezien hebt? Er is maar één manier om daar achter te komen.

Meer over het Programma Wong Kar-Wai van Eye.