Recensie

Zodiac (2007)

Prachtige film over de jacht op de beroemde seriemoordenaar.

in Recensies
Leestijd: 2 min 57 sec
Regie: David Fincher | Cast: Jake Gyllenhaal (Robert Graysmith), Mark Ruffalo (Inspector David Toschi), Anthony Edwards (Inspector William Armstrong), Robert Downey Jr. (Paul Avery), Brian Cox (Melvin Belli), Chloë Sevigny (Melanie) | Speelduur: 158 minuten | Jaar: 2007

Fincher heeft zo’n typische reputatie waar andere filmmakers van dromen. Als we zijn videoclips en debuutfilm Alien3 even buiten beschouwing laten, maakte hij alléén maar door critici en fans gewaardeerde films: The Game, Fight Club, Panic Room en niet te vergeten Se7en. Je zou bijna verwachten dat hij zich wel een keertje moet vergalopperen. Wellicht, maar in ieder geval niet met Zodiac. In deze film over de jacht op de gedenkwaardige moordenaar die in de jaren zeventig San Francisco teisterde, kiest Fincher wederom voor een originele insteek, hetgeen een intrigerend product oplevert.

Net als het eerder genoemde Se7en gaat ook Zodiac over de jacht op een seriemoordenaar. Maar in tegenstelling tot zijn illustere voorganger is er géén bevredigende afloop waarin de moordenaar gepakt wordt. Deze keer ligt de focus op de jagers, maar het tempo waarin hun zoektocht vordert ligt vele malen lager en heeft een stuk minder hectische spanning. Robert Graysmith (Gyllenhaal) werkt als cartoonist bij de San Francisco Chronicle. Als het nieuws binnensijpelt dat er een seriemoordenaar actief is, raakt hij geïntrigeerd. Hij wordt aanvankelijk met argusogen bekeken door misdaadverslaggever Paul Avery (Downey Jr.) en politieagent David Toschi (Ruffalo), maar Graysmith kan de Zodiac en zijn cryptische boodschappen niet meer loslaten.

Met zijn bovenmatige lengte van ruim tweeënhalf uur zou je zeggen dat je op enig moment verveeld raakt bij deze film. Wonderlijk genoeg is dat geen seconde het geval. En dat terwijl het grootste gedeelte bestaat uit ‘talking heads’; Graysmith die met Avery over de zaak praat; Toschi die met zijn collega Bill (Edwards) over de zaak praat; Graysmith die met Toschi over de zaak praat; bijster intrigerend klinkt het allemaal niet. Maar dat is het dus wél! Dat desbetreffende dialogen van het ijzersterke soort zijn, draagt daar zeker aan bij, maar als je op zoek bent naar één reden waarom Zodiac je bij de strot weet te grijpen, dan is dat de onvermoeibare toewijding van Fincher. Hij combineert wonderlijk goed camerawerk met een zeer gedegen voorbereiding. Het script is gebaseerd op het boek van de échte Graysmith (aanrader, lezen die hap!) en Fincher heeft urenlang interviews met de betrokkenen gehouden en kasten vol dossiermateriaal uitgeplozen.

Ondanks de vele dossiers is er nooit zekerheid geweest over de identiteit van de Zodiacmoordenaar. Hij zei zevenendertig mensen om het leven te hebben gebracht, maar de officiële cijfers blijven steken op zeven tot negen. De hoofdverdachte stierf aan een hartaanval nog voor hij in staat van beschuldiging kon worden gesteld. Een mysterie dat nog steeds een oplossing behoeft, maar waarschijnlijk nooit zal krijgen. Een goede keuze dus, om er deze keer voor te kiezen om de nadruk te leggen op de psychologische staat van de politieagenten en andere speurneuzen. ‘Blood and gore’-liefhebbers hoeven dan ook niet kwijlend in hun bioscoopstoeltje te gaan zitten. Dat wil niet zeggen dat er geen gruwelijke moorden in zitten (integendeel!), maar volgevreten gulzigaards of opengesneden prostituees zijn er niet te zien.

Fincher verklaarde al eens dat hij, net als de schrijver en cartoonist Graysmith, een regelrechte obsessie had met de seriemoordenaar, tot nachtmerries aan toe. Zelfs Se7en schijnt erop geïnspireerd te zijn. Het is te hopen voor hem dat hij daar nu eindelijk van verlost is, want verknipte persoonlijkheden als Zodiac wil je niet teveel in je dromen laten rondspoken.