in Recensies
Update:
Zevenendertig jaar na zijn nederblockbuster Amsterdamned komt regisseur Dick Maas met een vervolg. Amsterdamned II weet zijn voorganger bij vlagen te evenaren, maar stelt in de finale teleur.
Amsterdam wordt opgeschrikt door een reeks gruwelijke moorden. Alles wijst erop dat de dader een duiker is, die zich schuilhoudt in de grachten - net als in de zaak die rechercheur Eric Visser decennia geleden oploste. Visser is inmiddels gepensioneerd en heeft de drukke stad ingeruild voor een Limburgs dorp, maar keert terug naar Amsterdam om zich ermee te bemoeien. Tot ergernis van rechercheur Tara Lee, die de zaak leidt en niet graag als klein meisje behandeld wordt.
Amsterdamned II zet meteen de toon met een openingsscène volgens de Dick Maas-formule: een grove schets van irritante personages, die tot vreugde van het publiek over de kling gejaagd worden. In dit geval gaat het om twee Amerikaanse toeristen in een bootje op de Amsterdamse grachten. Ze klagen over de fietsers en de drugs, en tot overmaat van ramp blijken ze Dubai te verkiezen boven Amsterdam. Die moeten dus dood. Wanneer hun lijken de volgende ochtend gevonden worden, is dat een aardige variatie op de beruchte rondvaartbootscène uit het eerste deel.
Karikaturen neerzetten, daar is Maas bedreven in. Boeiende hoofdpersonages zijn dan weer niet zijn specialiteit. Dat de spanning tussen de ambitieuze millennial Tara en de typische boomer Eric soms aardig drama oplevert, is vooral te danken aan het natuurlijke spel van Holly Mae Brood en Huub Stapel; op papier stelt het allemaal weinig voor. Maas' dialogen ontstijgen nooit het niveau 'functioneel acceptabel', en zitten daar vaak onder. De scène waarin Eric zich in de supermarkt laat verleiden tot de aanschaf van een vegetarische biefstuk heeft de geloofwaardigheid van een tv-reclame.
Een ander mankement van veel Maas-scenario's: overbodige subplots. Ook Amsterdamned II zit er vol mee, van een verhaallijn rond Tara's drugsverslaafde zus tot meerdere doodlopende wegen in de zoektocht naar de moordenaar. 'Red herrings' horen misschien bij het detectivegenre, maar Maas maakt het wel erg bont. Hij houdt het moordmysterie boeiend door van alles te suggereren over een complot en zelfs bovennatuurlijke krachten, om uiteindelijk met een lachwekkend simpele oplossing te komen die nogal wat vragen onbeantwoord laat. De finale van Amsterdamned II is een schoolvoorbeeld van een anticlimax.
Dat Maas als scenarist steken laat vallen is geen verrassing. Maar stilistisch behoort hij nog altijd tot een zeldzame klasse binnen de Nederlandse amusementsfilm. Het beste bewijs daarvan blijft de speedbootachtervolging in de eerste Amsterdamned, de beste actiescène die ooit in Nederland is opgenomen. Uiteraard doet Maas die hier nog eens dunnetjes over. Zo spannend als het origineel wordt het niet, maar het is erg fijn om Stapel op een jetski door de grachten te zien scheuren. Maas vertrouwt terecht op de eenvoudige effectiviteit van écht stuntwerk.
Dat is maar goed ook, want de paar keer dat hij CGI gebruikt voor een plons in het water ziet dat er werkelijk niet uit. Ook de shots die duidelijk voor een greenscreen zijn opgenomen, doen pijn aan de ogen. Maar dat zijn kleine misstappen van een regisseur die zich verder bewijst als een bij vlagen virtuoos vakman.
Amsterdamned gaf een mooi tijdsbeeld van Amsterdam eind jaren tachtig. Maas' vorige film, Prooi, deed vrezen dat de regisseur zijn gevoel voor de sfeer en omgangsnormen in de stad verloren was, maar Amsterdamned II lijkt gelukkig weer gemaakt door iemand die Amsterdam kent. Hij weet welke types er rondlopen, aan wie men zich ergert (de brallerige advocaat met z'n Biro), en vooral hoe hij de stad mooi in beeld moet brengen.
In 1988 was Maas een van de eersten die Amsterdam van boven filmde vanuit een helikopter; in 2025 gebruikt hij natuurlijk drones voor soortgelijke, maar veel beweeglijkere shots. Uiterst geschikt voor toeristenwerving, evenals de fraai belichte nachtscènes op de grachten. Laat ze maar komen, die toeristen - en ja, dan mogen er best een paar onder water getrokken worden als ze liever in Dubai zouden zijn.
