Divino Amor
Recensie

Divino Amor (2019)

Gewaagde film lijkt vooral in thuisland Brazilië met rasse schreden aan actualiteit te winnen.

in Recensies
Leestijd: 2 min 49 sec
Regie: Gabriel Mascaro | Scenario: Gabriel Mascaro, Rachel Daisy Ellis, Esdras Bezerra, Lucas Paraizo | Cast: Dira Paes (Joana), Julio Machado (Danilo), Emílio de Melo (Drive Thru Pastor), e.a. | Speelduur: 101 minuten | Jaar: 2019

Het Brazilië van 2027 is alleen op papier nog een seculiere staat. In werkelijkheid is tegen die tijd het evangelische geloof van president Jair Bolsonaro, wiens mogelijke tweede ambtstermijn niet toevallig in 2027 afloopt, de toonaangevende ideologie in het Zuid-Amerikaanse land. Met dit uitgangspunt bouwt Gabriel Mascaro een wereld à la Black Mirror. Het lijkt in veel opzichten op het heden, maar de samenleving is op dat ene, in dit geval religieuze vlak doorgeslagen. Het maakt alles anders en zet veel vanzelfsprekendheden in een ander licht.

Het letterlijke licht dat Mascaro op de prachtig uitgemeten shots van deze religieuze dystopie laat vallen is vooral babyblauw of zachtroze. Kleuren die je terugziet in een babykamer dus. Dat is ook het belangrijkste thema in het leven van de veertigjarige notarisklerk Joana. Zij en haar man doen er alles aan om een gezin te stichten, zoals God het bedoeld zou hebben. In haar werk wordt ze dagelijks geconfronteerd met scheidingsaanvragen, waarbij zij naar Gods wil probeert het brekende echtpaar weer op andere gedachten te brengen. Hoewel haar dat al elf keer gelukt is en ze met haar bemiddelingspraktijken zelfs haar baan op het spel zet, wil God haar maar geen kind schenken.

De elf keer dat het haar gelukt is een huwelijk te redden, heeft ze dat bewerkstelligd door het echtpaar in kwestie mee te nemen naar religieuze sekte 'Divino Amor', oftewel 'Goddelijke Liefde'. Wat daar gebeurt laat zich nog het best omschrijven als een religieuze parenclub, waar het echtelijke bed vier hoofdkussens blijkt te hebben en seks een middel is om samen met anderen, voorbij de grenzen van het huwelijk, fysiek dichter tot God en zijn liefde te komen. Enige voorwaarde is dat mogelijke bevruchting alleen tussen getrouwden een gevolg kan zijn. Met Joana's man is die bevruchting echter juist het probleem. Het zorgt voor een onder hoogspanning staande verhouding tussen onvoorwaardelijk geloof en knagende twijfel bij de wanhopige Joana.

Hoewel de uitgebreide en expliciete naaktscènes en de tot het ongemakkelijke aan toe in beeld gebrachte vrijpartijen op z'n minst gedurfd zijn, is dat niet het meest gewaagde aan Divino Amor. Bewonderenswaardig gedurfd is namelijk de keuze voor de protagonist. Hoewel het makkelijk is om een omschrijving van een dystopie te laten draaien om een dissident of slachtoffer van een rampzalig regime, zet Gabriel Mascaro juist een zeloot in het middelpunt, iemand die eigenlijk in alle opzichten floreert onder de ontstane machtsverhoudingen. Veel meer problemen dan de onvruchtbaarheid van haar man kent ze niet, ze heeft de maatschappelijke wind in de rug. Toch zorgt haar tomeloze toewijding uiteindelijk voor de grootste problemen in haar leven.

Hoewel Mascaro probeert met Divino Amor een universele kritiek neer te zetten op het religieus fundamentalisme, zal de volle kracht van deze kritiek vooral gevoeld worden door zijn landgenoten. Voor hen zal de angst het dichtst bij de realiteit liggen. Het risico dat hun samenleving door een fundamentalistische overheid de kant op geduwd wordt die Mascaro ze schetst zal groter zijn dan voor ons in Europa. Voor veel Europeanen zal het toch vooral een oncomfortabele por in de ribben zijn. Een intercontinentaal doorkijkje naar een situatie die voor ons steeds minder actueel wordt, maar slechts één vakantievlucht verder aan de horizon verschijnt.