Recensie

I Am Zlatan (2021)

Boeiende doch voorspelbare voetbalfilm. Zlatan Ibrahimović zelf blijft interessanter.

in Recensies
Leestijd: 2 min 53 sec
Regie: Jens Sjögren | Scenario: Jacob Beckman | Cast: Granit Rushiti (Zlatan Ibrahimović), Dominic Andersson Bajraktati (Zlatan Ibrahimović, elf jaar), Cedomir Glisovic (Sefik Ibrahimović), Emmanuele Aita (Mino Raiola), e.a. | Speelduur: 117 minuten | Jaar: 2021

Zlatan Ibrahimović is een van de grootste voetbalsterren van deze eeuw. Bovenal vanwege zijn flamboyante voetbalvaardigheden maar ook vanwege zijn markante persoonlijkheid buiten het veld. Vele interviews getuigen hiervan en zijn biografie spreekt boekdelen. Het gelijknamige I Am Zlatan is een boeiende doch voorspelbare voetbalfilm, maar lang niet zo opmerkelijk als Zlatan zelf.

In Nederland kennen we Ibrahimović natuurlijk als speler in het Zweeds elftal, en als succesvolle voetballer in de competities van Italië, Spanje, Engeland en Frankrijk. Maar velen zullen hem ook nog herinneren van zijn tijd bij Ajax, waar hij internationaal doorbrak als jong talent. Vooral het beroemde doelpunt tegen NAC, waarbij hij vijf spelers en de keeper omspeelde, zal bij velen nog op het netvlies gebrand staan. Het is een sleutelmoment in I Am Zlatan waarnaartoe wordt gewerkt en meerdere keren terugkeert.

Granit Rushiti speelt Zlatan als tiener en jongvolwassene. Hij kan een redelijk potje voetballen, maar voor dit technisch hoogstandje worden computereffecten ingezet om het zo nauwkeurig mogelijk weer te geven. Een aparte ingreep, omdat kort daarna de échte beelden nog eens langskomen, en die blijven toch indrukwekkender. De echte Ibrahimović kon nu eenmaal veel beter voetballen dan Rushiti met behulp van de computer kan.

Als je het leven van Zlatan Ibrahimović tot die goal samenvat is het een cliché jongensdroom. Hij groeit op in een arm, gebroken immigrantengezin. Hij heeft tijdens zijn jeugd altijd de schijn tegen vanwege zijn afkomst (zowel zijn Bosnische achtergrond als de arme wijk in Malmö waar hij woont). Hij droomt al van jongs af aan om voetballer te worden. Hij ontwikkelt zijn voetbalkunsten bij lokale clubs en ontsnapt tijdens zijn tienerjaren dankzij zijn voetbaltalent aan de vooroordelen en de lokroep van zijn criminele vrienden.

I Am Zlatan onderscheidt zich in de details. Dat zit natuurlijk in de specifieke levenservaringen van Ibrahimović en in de vertelstructuur, die begint en eindigt bij Ibrahimović' tijd bij Ajax. Daartussendoor worden scènes uit Zlatans vroege jeugd en tienertijd gesneden. Soms zijn de tijdsprongen logisch gekozen, soms voelen ze wat arbitrair.

Zijn vroege jeugd is het interessants van de drie periodes, met de oorlog in Joegoslavië op de achtergrond en zijn armoede op de voorgrond. In de tweede tijdslijn gebruikt hij zijn komaf af en toe om zichzelf in een slachtofferrol te plaatsen, maar duidelijk is ook dat hij vooral zichzelf in de weg zit met zijn soms gewelddadige en criminele gedrag.

Granit Rushiti is overtuigender als de gefrustreerde, wispelturige tiener dan als de jongvolwassen Zlatan bij Ajax in de derde tijdslijn. Deze gaat bijna minder over Zlatan dan over spelersmakelaar Mino Raiola en de directeur van Juventus, Luciano Moggi. Leuk voor voetbal(geschiedenis)fans, maar Ibrahimović maakt hier weinig ontwikkeling meer door en moet vooral wachten totdat de Italiaanse heren tot een overeenkomst komen.

De manier waarop dat uiteindelijk gebeurt, dankzij dat doelpunt tegen NAC, is vrij clichématig en getuigt van hoe voetbal op dit moment beleefd en bekeken wordt, niet hoe dat twintig jaar geleden gebeurde. Het neigt onnodig veel naar fantasie, wat in scherp contrast staat met het rauwer bedoelde drama van eerder. Tezamen met de computereffecten doet dat af aan de emotionele impact van de climax in de laatste scènes. Daardoor stijgt I Am Zlatan niet boven de middenmoot uit, in tegenstelling tot zijn onderwerp.