Recensie

Marlowe (2022)

Detectivefilm vangt de sfeer van de klassiekers maar schiet verder op alle fronten tekort.

in Recensies
Leestijd: 4 min
Regie: Neil Jordan | Scenario: William Monahan, Neil Jordan | Cast: Liam Neeson (Philip Marlowe), Diane Kruger (Clare Cavendish), Jessica Lange (Dorothy Quincannon) e.a. | Speelduur: 109 minuten | Jaar: 2023

Toen Raymond Chandler zijn Marlowe-personage bedacht had hij waarschijnlijk nooit verwacht dat het bijna een eeuw later nog steeds gebruikt zou worden. Zijn fictieve privédetective verscheen voor het eerst in het pulp-tijdschrift Black Mask, maar vergaarde pas populariteit vanaf de boeken eind jaren dertig. Het geesteskind van Chandler heeft sindsdien tal van boeken, radioprogramma's, televisieshows en films geïnspireerd. Ook schrijver John Benville is met het personage aan de haal gegaan. Marlowe is de adaptatie van zijn boek en Liam Neeson viert zijn honderdste film door in de voetsporen van eerdere vertolkers zoals Humphrey Bogart en Elliot Gould te treden.

Trouw aan het noir-genre trapt de film af in een schemerige ruimte, waar de naam en functie op het melkwitte glas van de deur weggeven dat we ons in het kantoor van detective Marlowe bevinden. Het is 1939 in Hollywood, Los Angeles. Terwijl het door de luxaflex naar binnen schijnende licht met de opkringelende sigarettenrook speelt, wordt Marlowe door de aantrekkelijke erfgename Clare Cavendish ingehuurd om haar vermiste minnaar Nico op te sporen. Hij neemt de klus aan en ontdekt al snel dat Nico het leven heeft gelaten. De omstandigheden zijn echter verdacht en het spoor leidt hem naar de zeer exclusieve Corbata club.

Het louche etablissement zit niet op pottenkijkers te wachten en houdt de deuren stijf dicht. Het zaakje stinkt en er is duidelijk meer aan de hand. Marlowe is gelukkig niet voor een gat te vangen en gooit het op een ouderwets staaltje speurwerk, waarbij hij wordt tegengewerkt door corrupte agenten, schietgrage gangsters en de rijke elite van Hollywood. Van dialoog naar dialoog, en van hint naar hint, werkt hij zich tot de bodem van het mysterie. Naarmate het plot 'thickens', wordt echter ook steeds duidelijker dat ditzelfde plot zwaar tekortschiet.

De film bevat in principe alle elementen die je bij een noir-detective verwacht; oude bolides, whisky's zonder ijs, oneindig veel sigaretten, obscure nachtclubs, knipperende neonlichten op regenachtige nachten, onheilspellende trenchcoats onder schuin gedragen fedora-hoeden, tommyguns, gezichtsloze 'goons' in double-breasted pakken, een femme fatale met een dubbele agenda, horizontaal schaduwspel, een sepia kleurenpalet en tot slot natuurlijk de vrijgezelle rechercheur met een even rechtschapen als misantropische inborst. Enkel de melancholische voice-over ontbreekt.

Aan de oppervlakte slaagt Marlowe er dan ook aardig in om het karakteristieke sfeertje van klassiekers zoals Chinatown en The Big Sleepl te vangen. Dit komt mede door de sterke cinematografie van Xavi Gimenez. Door wijde omgevingsshots te vermijden en zich te focussen op tijdloze, niet-locatiegebonden elementen zoals palmbomen en klassieke bolides, krijgt hij het voor elkaar om met beperkte middelen een overtuigend jaren dertig Hollywood neer te zetten. Versterkt door de fantastische score van David Holmes doen de sfeervolle beelden verlangen naar vervlogen tijden. Deze nostalgische gevoelens worden helaas tenietgedaan door het kleurloze script.

In zijn ambitie om de look en feel van de klassiekers te evenaren is regisseur Neil Jordan uit het oog verloren dat een goede detectivefilm in de eerste plaats valt of staat met een intrigerend mysterie. De dialogen zijn op zich aardig geschreven en er wordt grotendeels prima geacteerd, maar Marlowes speurtocht is even intrigerend als de ingrediëntenlijst op een fles water. De film wordt op geen enkel moment ook maar enigszins spannend en er is helemaal niets dat de kijker uitnodigt om in het verhaal geïnvesteerd te raken. Liam Neesons onbezielde vertolking van het titelpersonage maakt het er helaas ook niet beter op.

Anders dan zijn onwrikbare morele kompas heeft Marlowe totaal geen interne drijfveren en dit maakt het lastig voor Neeson om het personage kleur te geven. Wat vermoedelijk een cynische en norse mentaliteit moet uitdragen komt door Neesons gebrekkige inleving over als onverschilligheid. Hierdoor is het moeilijk om met het personage begaan te zijn. Ook de overige personages zijn onvoldoende uitgewerkt en ontstijgen nooit het niveau van karikatuur. Het zijn ofwel loslippige pionnen die onze speurneus zijn volgende aanwijzing verschaffen, ofwel extreem clichématige 'hobbels' die zijn onderzoek in de weg staan. Dit werkte wellicht bij de klassiekers, maar het voelt inmiddels achterhaald.

Jordan doet dan ook niets origineels met het rijke bronmateriaal en laat het na om de film de eenentwintigste eeuw in te trekken. Het eindresultaat is een ongeïnspireerde herhalingsoefening die het aflegt naast de klassiekers die hij juist probeert te evenaren. Marlowe is een samenraapsel van potentieel interessante, maar gebrekkig uitgewerkte ideeën, die door het ondermaatse script geen coherent geheel vormen. Het is wrang dat Neeson zijn jubileum moet vieren met deze lege huls van een noir-thriller. Dat gezegd hebbende, het is in de basis ook gewoon een typische Liam Neesonfilm en wat dat betreft kunnen fans van de acteur hun hart best een beetje ophalen.