How to Save a Dead Friend
Recensie

How to Save a Dead Friend (2022)

Twee stuurloze jongeren klampen zich vast aan elkaar en hun videocamera in verontrustend dagboek uit Poetins Rusland.

in Recensies
Leestijd: 2 min 21 sec
Regie: Marusya Syroechkovskaya | Scenario: Marusya Syroechkovskaya | Cast: Kimi Morev, Marusya Syroechkovskaya, e.a. | Speelduur: 103 minuten | Jaar: 2022

Na een jarenlange lijdensweg getypeerd door depressie en een drugsverslaving stapt Kimi Morev in 2016 uit het leven. Dat hij zijn mentale problemen nog zo lang het hoofd weet te bieden in het Rusland van Poetin, waar een complete generatie de keel wordt dichtgeknepen, komt door regisseur Marusya Syroechkovskaya, zijn grote liefde en redder in nood. Wat een zoet verhaal van meisje ontmoet jongen had kunnen zijn, is een ontluisterend inkijkje in een samenleving die steeds meer aan ons zicht wordt onttrokken.

Marusya en Kimi vinden elkaar twaalf jaar eerder in hun liefde voor dieren en Joy Division, maar ook in hun drugsgebruik en zelfmutilatie. Tegelijkertijd doet een videocamera zijn intrede in hun relatie. Het belang van die camera blijkt uiteindelijk tweeledig. Voor Marusya is het haar redding, voor Kimi een manier om zijn testament achter te laten. De politieke verkramping in hun moederland maakt dat een hoopvolle toekomst volledig uit zicht raakt. Funest voor een koppel in de bloei van hun leven. Met How to Save a Dead Friend als kwetsbare noodkreet wil Marusya duidelijk maken dat het allemaal niet voor niets is geweest.

Poetin is het monster in de kamer. Syroechkovskaya maakt ons deelgenoot van meerdere oud-en-nieuwvieringen. Die wisselen van gelukkige familieaangelegenheden tot momenten van eenzaamheid en verdriet. Iedere keer speelt op de achtergrond een televisietoespraak van Poetin (een keer bij monde van Medvedev), die met een optimistische en patriottische nieuwjaarsboodschap als een opdringerige oom onuitgenodigd de huishoudens binnendringt. Het laat de wrange realiteit zien van een autoritaire leider die de toekomstige generatie van zijn land volledig monddood maakt, net als oppositieleider Aleksej Navalny die we kort afgevoerd zien worden.

Dat de film een periode van twaalf jaar beslaat, is terug te zien aan Syroechkovskaya's beeldtaal, die gaandeweg volwassener wordt. De montage en mix van foto's en bewegend beeld onderschrijven de zware weg die Marusya en Kimi afleggen. Naarmate steeds duidelijker wordt dat hij de strijd met drugs en suïcidale gedachtes aan het verliezen is, ontstaat er frictie over hoever zij met haar camera in het leven van Kimi en dat van zijn naasten binnen mag dringen. Marusya laat de kijker oog in oog staan met Kimi's broer, wiens lege blik en levensmoeë uitspraken stil maken, maar ook de worsteling van Kimi's moeder valt zwaar.

Marusya zoekt de randen op met haar film. Een huiveringwekkend beeld van zichzelf, opgetakeld aan vleeshaken, wordt niet nader toegelicht en staat nog lang op je netvlies gebrand. Daartegenover staat een ontroerend slotakkoord. Dromerige muziek en een geluidsopname van Kimi die afscheid neemt van de belangrijkste persoon uit zijn leven, klinken over beelden van verlichte appartementencomplexen gespiegeld op een glad wateroppervlak. Een verdrietig, maar ook sereen beeld van het leven na de dood dat enigszins troost biedt.