Recensie

Hannah Arendt (2012)

Een inleiding in het leven van Hannah Arendt.

in Recensies
Leestijd: 2 min 32 sec
Regie: Margarethe von Trotta | Cast: Barbara Sukowa (Hannah Arendt), Axel Milberg (Heinrich Blücher), Janet McTeer (Mary McCarthy), Julia Jentsch (Lotte Köhler), e.a. | Speelduur: 113 minuten | Jaar: 2012

Hannah Arendt was een Joodse immigrant die, inmiddels tweemaal gevlucht voor het naziregime, vanaf 1941 in Amerika leefde. Ze was filosoof en studeerde onder anderen bij de zeer bekende filosoof Martin Heidegger. Hannah Arendt stond bekend om haar duidelijke maar vaak omstreden mening. Ze schreef meerdere boeken waaronder een boek over het proces van oorlogsmisdadiger Eichmann. Het boek waarvoor ze zo ongeveer verketterd is, maar tegenwoordig als haar belangrijkste werk wordt gezien. Hannah Arendt toont de periode in Hannahs leven vanaf de gevangenneming van Eichmann tot vlak na de publicatie van haar boek over hem.

Margarethe von Trotta vond deze periode uiterst geschikt om niet alleen dieper inzicht te verschaffen in het werk van Hannah Arendt, maar ook in haar als mens en de bijbehorende persoonlijkheid. Wat in de film daarvan terug te zien is, is vooral de lichtelijk arrogante en egocentrische houding van Hannah. Ook rookt ze als een ketter de ene sigaret na de andere. Een echt veel diepere laag weet Margarethe von Trotta niet aan Hannah mee te geven en het wordt niet echt duidelijk waarom Hannah op een bepaalde manier handelt. Haar vrienden zeggen steeds “zo is Hannah gewoon” en het lijkt erop dat je dat als kijker dan maar gewoon moet aannemen.

Ook haar affaire met de bekende filosoof Martin Heidegger blijft vrij onderbelicht. Wat jammer is want deze was juist zo interessant. Hij getrouwd en vader van twee, zij zijn negentienjarige studente. Later toen hun relatie allang over was, werd hij lid van de nazipartij NSDAP, wat voor Hannah een grote schok was. Toch zijn ze hun hele leven met elkaar in contact gebleven en Hannah zorgde er zelfs voor de Heidegger na de oorlog weer kon publiceren.

Wat wel interessant is, is het gegeven dat Margarethe von Trotta de echte beelden van het proces Eichmann heeft gebruikt. Dit heeft de regisseuse gedaan omdat ze van mening was de je alleen kan begrijpen wat Hannah bedoelde met banaliteit van het kwaad door de echte Eichmann te observeren. Hannah verwachte een monster aan te treffen, maar zag een doodgewone man die ook wel eens verkouden is en zich beroept op het feit dat hij gewoon simpelweg deed wat hem gezegd werd. De keuze van Margarethe von Trotta om voor het originele beeldmateriaal te gaan, is een heel goede geweest en als kijker wordt meteen duidelijk wat Hannah Arendt destijds bedoelde.

Over het algemeen komt de film wat rommelig over en duurt gevoelsmatig ook vrij lang. Pas tegen het eind weet de film te raken, wanneer Hannah haar standpunt over Eichmann en de handelingen van de Joodse leiders verdedigt tegenover een volle collegezaal. Een indrukwekkende scène met een ontzagwekkende Barbara Sukowa.

Al met al oogt de film meer als een geschiedenisles en korte inleiding in het leven van Hannah Arendt. Maar hij weet zeker nieuwsgierigheid op te wekken tegenover deze controversiële en eigengereide filosofe.