Recensie

Waiting for Superman (2010)

Schitterende documentaire van Davis Guggenheim, regisseur van An Inconvenient Truth, legt het falen van het Amerikaanse onderwijs op pijnlijke wijze bloot.

in Recensies
Leestijd: 2 min 24 sec
Regie: Davis Guggenheim | Cast: Davis Guggenheim (verteller), Geoffrey Canada (zichzelf) | Speelduur: 110 minuten | Jaar: 2010

Als kind was Geoffrey Canada ervan overtuigd dat Superman hem zou komen redden. Hij groeide op in een probleembuurt in The Bronx te midden van misdaad en geweld en had als enige hoop dat de man van staal ooit zou komen aanvliegen om hem mee te nemen naar een rustige en vreedzame plek. Canada was dan ook ontroostbaar toen zijn moeder hem vertelde dat Superman niet echt bestond. Wie zou hem dan moeten redden?

Deze Geoffrey Canada is het inspirerende middelpunt van Waiting for Superman, de nieuwe documentaire van Davis Guggenheim, die een Oscar won voor An Inconvenient Truth, het pamflet over de desastreuze gevolgen van klimaatverandering. Waiting for Superman is andere koek; de documentaire is geïnteresseerd in het falen van het Amerikaanse onderwijs, dat al jaren slecht uit de bus komt in diverse internationale onderzoeken.

Guggenheim concentreert zich met name op de openbare scholen, die het merendeel van de Amerikaanse kinderen huisvesten. Doordat rijke ouders de mogelijkheden hebben hun kinderen naar dure privéscholen te sturen, ontstaat er een toenemende segregatie die ervoor zorgt dat minder bedeelde kinderen in een traject belanden dat het voor hen bijna onmogelijk maakt op de universiteit te geraken. De oplossing ligt, volgens Guggenheim, bij mensen als Geoffrey Canada.

Canada is ervan overtuigd dat sociale klasse, etniciteit of de omgeving waarin je opgroeit totaal geen rol hoeft te spelen als het gaat om onderwijs. Canada staat bekend om de oprichting van zogenaamde ‘charter schools’, succesvolle openbare scholen in probleemwijken die ouders verzekeren dat zij hun kinderen intensief begeleiden en klaar kunnen stomen voor de universiteit. Leerlingen met een lees- of rekenachterstand krijgen extra aandacht, als er thuis problemen zijn worden die aangekaart en de leraren zijn gemotiveerd en enthousiast, iets wat volgens de documentaire een cruciale rol speelt in het leerproces van een kind.

Probleem is echter dat die succesvolle charter schools zo populair zijn dat ze kampen met een overschot aan aanmeldingen. En de Amerikaanse wet schrijft voor dat bij te veel aanmeldingen een loting moet bepalen welke kinderen een plek krijgen en welke niet. In Waiting for Superman volgt Davis Guggenheim vijf gezinnen die al hun hoop hebben gevestigd op een plekje op een van deze charter schools. Een privéschool kunnen ze niet betalen, iets wat hen al pijn doet omdat ze niets liever willen dan een goede toekomst voor hun kinderen.

Guggenheim werkt de gehele film toe naar dit lotingproces en als dit aan het einde van de film dan eindelijk plaatsvindt, is de impact groot. De gezichten van de ouders als ze met honderden anderen in een grote zaal gespannen moeten aanhoren of hun kind een plaatsje krijgt op deze ‘wonderscholen’ zijn onvergetelijk. Het is ontroerender dan de meeste dramafilms ooit zullen zijn en tegelijk een perfecte illustratie van de onrechtvaardigheid van het Amerikaanse onderwijssysteem.