Dogtooth
Recensie

Dogtooth (2009)

Verontrustende Griekse film over een uit de hand gelopen opvoeding is een pleidooi tegen de maakbaarheid van kinderen.

in Recensies
Leestijd: 2 min 41 sec
Regie: Giorgos Lanthimos | Cast: Christos Stergioglou (Father), Michelle Valey (Mother), Aggeliki Papoulia (Older Daughter), Mary Tsoni (Younger Daughter), Hristos Passalis (Son), Anna Kalaitzidou (Christina) | Speelduur: 94 minuten | Jaar: 2009

Een man en een vrouw rijden in een auto naar het huis van de man. Hij betaalt haar, ze gaat naar binnen en heeft seks met zijn zoon, waarna ze het huis weer verlaat. Het prikkelende begin van het Griekse Dogtooth heeft de aandacht van de kijker al snel te pakken. Wie zijn deze mensen en wat is er met hen aan de hand?

Al snel wordt duidelijk wat er precies aan de gang is in dit huis. De (naamloze) vader en moeder van een Grieks gezin hebben bij de geboorte van hun kinderen besloten hen in een volstrekt isolement op te voeden. De ouders en hun drie kinderen leven in een fraaie villa, net buiten de stad, waar een serene rust heerst en kwade invloeden van buitenaf eenvoudig geweerd kunnen worden. Doordat hun kinderen tijdens hun opvoeding met niemand behalve hun ouders in aanraking zijn gekomen, hebben ze geen enkel realiteitsbesef. Ze mogen het huis van hun ouders pas verlaten als ze volwassen zijn. Volwassen betekent volgens de definitie van de ouders echter dat je hoektanden eruit moeten zijn.

Gedurende de film begint de ijzeren greep van de ouders op hun kinderen echter langzaam maar zeker te verslappen. Dat begint met de introductie van de buitenstaander Christina, die de vader meeneemt in het huis om de natuurlijke behoeften van zijn zoon te bevredigen. Christina manipuleert de kinderen en neemt cadeaus voor hen mee in ruil voor een wederdienst. De kinderen komen zodoende steeds meer in contact met de buitenwereld en beginnen te begrijpen dat de wereld niet ophoudt aan het eind van de tuin.

Dogtooth, op het filmfestival van Cannes winnaar van de belangrijkste bijcompetitie, is boven alles een fascinerend psychologisch experiment. Wat zou er gebeuren als ouders hun kinderen opvoeden zonder hen met de buitenwereld kennis te laten maken? Regisseur Giorgos Lanthimos trekt dit hypothetische gegeven tot in het extreme door en komt met allerlei vervreemdende situaties die dan weer komisch en dan weer erg akelig zijn. Zo is het nog onschuldig als de ouders op de vraag van hun dochter wat een zombie is, antwoorden dat een zombie een klein, geel bloemetje is, maar wordt het al een stuk grimmiger wanneer het oudste meisje, als ze boos is op haar broer, een mes tevoorschijn haalt. Haar is nooit geleerd dat zoiets niet mag. Ze is lichamelijk een jonge vrouw, maar mentaal nog een kind.

Ondanks dit vreemde, absurdistische uitgangspunt, slaagt Lanthimos er met Dogtooth in het niveau van de sketch te ontstijgen en de personages angstig dichtbij te brengen. Door de motivatie van de ouders geen moment te expliciteren en ze af te schilderen als (relatief) normale, bezorgde ouders met de beste bedoelingen voor hun kinderen, zorgt hij er bovendien voor dat het disfunctionele gezin in Dogtooth symbool komt te staan voor families in het algemeen. Hoewel het gegeven vervolgens wel erg ver wordt doorgevoerd, roept de film toch interessante en belangrijke vragen over de maakbaarheid van kinderen en de grote, boze buitenwereld. Het zijn vragen die je nog lang bijblijven, ook na het verontrustende open einde.