Recensie

Irina Palm (2007)

Sympathiek, maar overstijgt het conventionele drama niet.

in Recensies
Leestijd: 3 min 4 sec
Regie: Sam Garbarski | Cast: Marianne Faithfull (Maggie), Miki Manojlovic (Miki), Tom (Kevin Bishop), Sarah (Siobhán Hewlett) | Speelduur: 103 minuten | Jaar: 2007

Maggie woont in een klein huisje op het platteland van Engeland en vult de dagen met bezoekjes aan het ziekenhuis, waar haar ernstig zieke kleinzoontje verzorgd wordt. De enige hoop op genezing blijkt een behandeling in een kliniek in Australië te zijn. Maggies zoon heeft echter niet genoeg geld om de reis te betalen en Maggie besluit te helpen met het bekostigen van de reis. Naïef als ze is, gaat ze in op een advertentie voor hostess in een seksclub. Hier krijgt ze de nogal onconventionele baan van ‘handmasseuse’. Maar er moet geld verdiend worden en Maggie maakt er het beste van.

De Britse grande dame Marianne Faithfull is een gevierd actrice en speelt in Irina Palm een indrukwekkende rol als de middeljarige Maggie. De nogal gedrongen verschijning van Faithfull past prima bij de verveelde, verlegen en eenzame weduwe. Met een aantal zeer subtiele gelaatstrekken trekt Faithfull te kijker mee in een persoonlijk leed dat zich afspeelt tegen een zeer bevooroordeelde omgeving. Faithfull is een uitkomst, aangezien Maggie eerder saai dan interessant bevonden zal worden. De moeizame relatie met haar schoondochter, die problemen heeft met de nogal passieve houding van Maggie, is in dat opzicht niet geheel onbegrijpelijk. Maar gaandeweg krijgt Maggie een sympathieker gezicht. Vooral als duidelijk wordt dat ze een jarenlange worsteling met haar eigen situatie en die van haar omgeving te verduren heeft gehad.

Irina Palm is een nogal grimmige voorstelling van het leven van mensen uit het arbeidersmilieu. De huisjes zijn klein en donker, werk en geld zijn er nauwelijks en het dorpsleven is beklemmend. Daarom biedt de pornowereld eigenlijk een soort bevrijding. De nogal smoezelige bedoening van de seksclub waar Maggie werkt, symboliseert eerder een wereldlijke omgeving dan een sodom en gomorra vol vrouwenonderdrukking. Het valt te betwijfelen of dit daadwerkelijk de bedoeling was van regisseur Garbarski, maar de groei die Maggie doormaakt tijdens haar ervaringen in de club lijkt haar eerder te emanciperen dan te onderdrukken. Maggie is geenszins een feminist, maar Garbarski en Faithhull weten uit het personage genoeg inhoud te halen om haar acties geloofwaardig te houden. Heel belangrijk hiervoor was een goede enscenering en dat is uitstekend gelukt: tijdens het merendeel van de film is de camera in close-up op Maggie gevestigd en toont Faithfull haar getalenteerde gelaatstrekken. Zo wordt de kijker verplicht zich te identificeren met het personage.

Helaas werkt niet alles in de film zo goed. Er is geprobeerd smaakvol met het misschien wat vulgaire onderwerp om te gaan en er zijn dus geen piemels te zien. Dat is op zijn minst opmerkelijk voor een film die zo de nadruk legt op seksuele handelingen. Het blijft een moeilijk punt, want van preutsheid is hier toch niet echt sprake. In een poging de leeftijdskeuring binnen de perken te houden is het uit het beeld houden van wellustig vlees helemaal niet zo onbegrijpelijk. Toch was de film bij meer durf waarschijnlijk ook meer gebaat geweest. Nu hangt het onderwerp in tussen Britse beschaafdheid en vieze seks als taboe. Omdat Irina Palm het uitgangspunt heeft om een genuanceerder beeld van de seksindustrie te geven, stoort deze tegenstrijdigheid toch een beetje.

De setting van Irina Palm doet in veel opzichten denken aan de drama’s van Mike Leigh (All or Nothing, Vera Drake), maar deze Britse meester slaagde er uiteindelijk beter in om begrip en gevoel voor het leven van het Britse arbeidersmilieu op te wekken. Het is de verdienste van Garbarski dat hij van Irina Palm een sympathiek portret van een ‘vergeten vrouw’ heeft weten te maken, maar uiteindelijk ontstijgt Irina Palm het conventionele drama niet.