Recensie

Early Man (2018)

Een voetbalwedstrijd tussen het Stenen en Bronzen Tijdperk met als inzet een groene vallei. Dat kan alleen maar Aardman zijn.

in Recensies
Leestijd: 3 min 7 sec
Regie: Nick Park | Cast (stemmen): Eddie Redmayne (Dug), Tom Hiddleston (Lord Nooth), Maisie Williams (Goona), Timothy Spall (Chief Bobnar), Miriam Margolyes (Queen Oofeefa), Richard Ayoade (Treebor), e.a. | Speelduur: 89 minuten | Jaar: 2018

Liefhebbers van traditionele stop-motion-animatie waren uiterst bezorgd toen het Britse Aardman in 1997 een samenwerking aanging met DreamWorks. De vraag was of het bedrijf van Nick Park uit Bristol zijn eigen charme wel kon behouden als de Amerikanen zich ermee gingen bemoeien. Het animatiehuwelijk duurde uiteindelijke negen jaar.

Met zoiets unieks als het werk van Aardman moet je je niet al te veel bemoeien. Al helemaal niet als de eigenheid eronder lijdt. Nog steeds neemt het bedrijf allerlei partners in de arm om hun producties te produceren en financieren, maar het zal zich niet meer zo ferm laten bemoeien met zijn creatieve identiteit. Want ook de pogingen om met computeranimatie aan de slag te gaan waren minder succesvol. Aardman moet doen waar het goed in is: het met veel liefde en vakmanschap maken van humoristische klei-animaties.

Wat dat betreft is Early Man Aardman als vanouds. Dit keer geen slimme hond met zijn baasje, opstandige kippen of ondeugend giechelende schapen, maar een geheel nieuw verhaal over de strijd van het Stenen tegen het Bronzen Tijdperk. Wie niet heeft zitten dutten tijdens de geschiedenislessen begrijpt al gelijk dat hier historisch geen moer van klopt. Hetzelfde geldt voor de beelden waarin mens en dinosauriër zij aan zij leven. Om de wetenschappelijke accuratesse is het Park en zijn mensen in ieder geval niet te doen geweest.

De mannen en vrouwen in berenvellen rondom de jonge Dug zijn eigenlijk een stelletje losers. Het vangen van een simpel konijn voor het avondeten is al een helse onderneming, laat staan om, zoals Dug voorstelt, groter wild te gaan vangen. Het is dan ook een wonder dat de holbewoners niet graatmager maar zelfs flink doorvoed zijn. Veel tijd om over de verandering van het menu na te denken krijgen ze echter niet.

Ze leven in een vallei die hun voorvaderen bewoonden na een meteorietinslag. Maar de tijd heeft er stilgestaan. Opeens staan Dug en zijn vrienden en familie oog in oog met de mens uit het Bronzen Tijdperk. Die is onder leiding van de ijdele Lord Nooth van plan hun mooie vallei plat te maaien. Deze moderne idioten zijn grote voetbalfans. En laat nou uitgerekend de holbewoners oorspronkelijk en per ongeluk het voetbal hebben uitgevonden. Ze moeten alleen nog even hun kennis van de balsport opvijzelen. Een wedstrijd lijkt de manier om het leefgebied van de holbewoners veilig te stellen.

De diverse anachronismen die Park introduceert staan garant voor de vele grappen en grollen. Het knappe van Early Man is dat hij de link met het nu weet te leggen zonder al te veel los te gaan. De berichtenvogel die dienstdoet als bode is bijvoorbeeld een gouden greep. Maar ook (dubbele) woordgrapjes zoals een koningin die Oofeefa heet zijn briljant.

Zonder het er al te dik bovenop te leggen weet Park de kijker ook nog van een moraal en boodschap te voorzien. Zo leggen de provisorisch als bulldozers verbouwde mammoeten de link naar de massale ontbossing en staat teamwork voorop. De 'bronzen' voetballers hebben elk een gigantisch ego, terwijl de holbewoners misschien klungels zijn maar wel als team kunnen opereren. Het is dan ook de klassieke underdog die de show steelt.

Early Man heeft weer de onmiskenbare Aardman-charme en is op en top Brits omdat het aansluit bij de immense liefde die het eiland heeft voor de balsport. Alle klassieke elementen die de animatiestudio zo aansprekend maken zijn aanwezig. Zelfs de dino's en een zich als hond gedragend varken hebben de karakteristieke witte kleine Aardman-oogjes. De grappendichtheid is precies goed en wordt gecombineerd met een goede mix van actie, avontuur en ontroering.