Overlord
Recensie

Overlord (2018)

Och, die nazi's en hun bovennatuurlijke experimenten altijd...

in Recensies
Leestijd: 3 min 27 sec
Regie: Julius Avery | Cast: Jovan Adepo (Boyce), Wyatt Russell (Ford), Mathilde Ollivier (Chloe), Pilou Asbæk (Wafner), John Magaro (Tibbet), e.a.| Speelduur: 109 minuten | Jaar: 2018

Dat Overlord geen gebruikelijke oorlogsfilm is, hebben de posters en trailers niet onder stoelen of banken geschoven. Vreemd is dat niet. 'Horrorpulp tijdens D-Day' is voor marketeers een te mooi verkoopargument om niet te benutten. Dat de film daarmee ontdaan wordt van zijn verrassing is spijtig, maar helaas niets nieuws. De befaamde genrewissel in From Dusk Till Dawn werd destijds eveneens breed geëtaleerd in de trailer. Gelukkig hebben films een langer leven dan hun initiële release en dus krijgen onvermoede kijkers bij het zien van die film na twintig jaar nog steeds halverwege een lekkere verrassing voorgeschoteld. Overlord zou hetzelfde effect kunnen hebben op mensen die hem over een paar jaar op basis van de niets weggevende titel (operatie Overlord was simpelweg de codenaam voor de geallieerde invasie in Normandië) streamen zonder de synopsis te lezen. Althans, dat zou hebben gekund als de film in zijn aanloop één cruciale fout had vermeden.

Overlord vangt aan als een traditionele oorlogsfilm, met een opzet die volop overeenkomsten vertoont met de tweede aflevering van de miniserie Band of Brothers. Ook hier volgen we een handvol Amerikaanse soldaten die aan de vooravond van D-Day achter de vijandelijke linies worden gedropt voor een missie die de infanterielanding op de Normandische stranden moet bespoedigen. Zoals gebruikelijk gaat daarbij van alles mis (neergestort vliegtuig, verloren materiaal, omgekomen soldaten) en zijn er wat botsende persoonlijkheden in het gezelschap. Er wordt zelfs een scherpschutter opgevoerd die pocht dat hij wel even de oorlog zal beëindigen door Adolf Hitler overhoop te schieten, zodat iedereen snel naar huis kan. Bijna exact zoals de scherpschutter in Saving Private Ryan zijn intenties verwoordde.

Gaandeweg komen de soldaten er tot hun afgrijzen achter in welk genre ze geparachuteerd zijn, maar de kijker zal waarschijnlijk nauwelijks verrast zijn door de bovennatuurlijke wending die de film daarmee neemt. Dat heeft spijtig genoeg te maken met de huidskleur van de hoofdpersoon. Het centrale personage is namelijk een zwarte soldaat, wat normaal gesproken een bewonderenswaardige keuze is (want wees eerlijk: hoeveel Amerikaanse oorlogsfilms kun je noemen waarin de focus ligt op een zwart personage?), maar in dit geval wordt daarmee de historische accuraatheid ondergraven. Ten tijde van de Tweede Wereldoorlog werden zwarte soldaten in het Amerikaanse leger namelijk in aparte divisies ingedeeld.

Nu beschikte Captain America in zijn eerste film ook over een etnisch divers gezelschap, maar diens Howlin' Commandos was geen reguliere legerdivisie en de film zelf bekommerde zich duidelijk niet om historische accuraatheid. Dat het een luchtige superheldenfilm was, was duidelijk vanaf de eerste minuut. Overlord daarentegen lijkt er in alles op aan te sturen zich aan onvermoede kijkers te presenteren als een zo accuraat mogelijke oorlogsfilm, om pas halverwege à la From Dusk Till Dawn zijn ware aard te tonen. Dat een geheel blanke legereenheid anno 1944 beschikt over een zwarte soldaat (wiens huidskleur opvallend genoeg nooit ter sprake wordt gebracht), is al lastig te geloven, maar de film gaat zowaar nog een stapje verder door deze eenheid een zwarte officier te geven. Daarmee wordt direct duidelijk dat we te maken hebben met een film die lang niet zo serieus is als hij aanvankelijk pretendeert te zijn.

Maar wanneer de mislukte verrassing achter de rug is en de Amerikaanse soldaten doorkrijgen wat voor vijand ze bevechten, begint zich een alleraardigst filmpje te ontvouwen. Onsmakelijke horror en de Tweede Wereldoorlog zijn vaker gecombineerd, maar vrijwel altijd op een karig budget en bij Overlord was er duidelijk meer te besteden. Regisseur Julius Avery pakt regelmatig uit met longtakes waarin de omvang van de sets wordt getoond, waarbij hij gelukkig het lekkerste voor het laatst bewaart. Maar hoewel er aardig wordt gestrooid met lugubere beelden, bekruipt toch de indruk dat het qua horror allemaal wel wat steviger had gemogen. Overlord zal daardoor meer worden ervaren als een vlot oorlogsavontuur met horrortrekjes dan als de heerlijk naargeestige horrorfilm die hij eigenlijk had moeten zijn. Dat is geen schande, maar het is toch een beetje alsof als je hoopt op Alien maar moet schikken voor Event Horizon.