Shoplifters
Recensie

Shoplifters (2018)

Een stelende surrogaatfamilie was nog nooit zo warm.

in Recensies
Leestijd: 2 min 57 sec
Regie: Hirokazu Koreeda | Cast: Lily Franky (Osamu Shibata), Jyo Kairi (Shota Shibata), Sakura Ando (Nobuyo Shibata), Matsuoka Mayu (Aki Shibata), Miyu Sasaki (Yuri), e.a. | Speelduur: 120 minuten | Jaar: 2018

Hirokazu Koreeda heeft zich al meerdere keren een meester getoond in het observeren van bijzondere familiedynamieken. Met Shoplifters heeft de Japanner misschien wel zijn absolute meesterwerk rond dit thema gemaakt. In deze met een Gouden Palm bekroonde film spelen de belangrijkste momenten zich af in de meest subtiele gebaren van de personages. Koreeda is een virtuoos in het losweken van emoties bij het publiek zonder ook maar enig moment in grootse emotionele scènes te vervallen. Shoplifters legt op geraffineerde wijze de intimiteit van een familie bloot, maar test tegelijkertijd ook de grenzen van wat een familie bij elkaar houdt.

In de openingsscène is te zien hoe vader Osamu zijn jonge zoon van ongeveer tien jaar oud inzet om spullen bij een supermarkt te stelen. Zoon Shota doet een klein gebedje voordat hij spullen wegmoffelt in zijn tas. Uit de routine waarmee vader en zoon hier te werk gaan, blijkt dat ze dit regelmatig doen. Eenmaal thuis wordt er wat gemopperd dat ze de shampoo zijn vergeten, maar de rest van de familie is uiteindelijk wel tevreden met de buit. Shota woont in een huis met zijn oma, moeder, vader en tante. Als Osamu meerdere keren een meisje van vijf alleen buiten in de kou ziet zitten, besluit hij haar mee te nemen. Het meisje heeft nog wel ouders, maar wordt duidelijk verwaarloosd. Aldus kidnapt de familie Shibata het meisje, dat ze omdopen tot Yuri.

De komst van Yuri legt de vreemde constructie van de familie Shibata echter steeds meer bloot. Koreeda neemt het publiek geheel mee in de denkwijze van zijn personages, waardoor we eigenlijk geen enkel moment een moreel oordeel vellen over het gedrag van deze familie. De personages zijn duidelijk arm en moeten naast hun laagbetaalde banen dingen stelen om te kunnen eten. Toch laten de dialogen steeds meer doorschemeren dat deze mensen ondanks al hun goede bedoelingen en liefde, misschien ook niet het beste zijn voor deze kinderen.

Het scenario van Koreeda is zeer uitgekiend en slim. Terwijl we de familie Shibata observeren worden we meerdere keren op het verkeerde been gezet. Het tempo van de montage draagt hier ook voor een groot deel aan bij. Koreeda kiest er vaak voor om het verhaal op een rustig tempo door te laten sudderen. Het tempo gaat zelfs niet omhoog in scènes waar je dat zou verwachten. Dat betekent niet dat Shoplifters saai is. Wanneer de familie het kind kidnapt of wanneer de familie weer een winkeldiefstal pleegt, stijgt de spanning juist enorm. De rustige stijl van filmen dwingt je niet deze spanning te voelen, maar het doordachte camerawerk en het scenario vragen alsnog alle aandacht van het publiek. De cinematografie waarmee Koreeda de familieliefde vastlegt is magnifiek. Prachtige shots vanuit allerlei onverwachte hoeken leggen de kleinste gebaren vast die de ongelofelijke sterke band van deze familie laten zien.

De liefde voor de familie lijkt alles te overwinnen in de films van Koreeda, zelfs wanneer deze liefde komt uit een surrogaatfamilie voor de vijfjarige Yuri. Toch lijkt er ook altijd een geheim achter deze hechte families schuil te gaan. Hoewel Koreeda al vaker uitblonk in dit thema, mag Shoplifters tot een van zijn allerbeste films gerekend worden. Alles aan deze film is tot op de puntjes uitgedacht en de uitvoering is fenomenaal en uitermate ontroerend. Koreeda laat wederom zien dat hij een van de beste regisseurs ter wereld is.