Recensie

Peterloo (2018)

Een retorische en politieke verfilming van de klassenverschillen in Engeland en het bloedbad bij Peterloo in 1819.

in Recensies
Leestijd: 2 min 18 sec
Regie: Mike Leigh | Cast: Rory Kinnear (Henry Hunt), Pearce Quigley (Joshua), David Moorst (Joseph), Maxine Peake (Nellie), e.a. | Speelduur: 154 minuten | Jaar: 2019

Als een soldaat getraumatiseerd terugkeert van de slag bij Waterloo komt hij erachter dat Manchester er niet al te best bij ligt. De arbeiders worden uitgebuit terwijl de voedselprijzen stijgen en de rijken alleen maar rijker worden. Een groeiende arbeidersbeweging wil een einde maken aan deze ongelijkheid en besluit een grote demonstratie te organiseren in Manchester. Dit loopt echter uit op een enorm bloedbad. Mike Leigh duikt in deze duistere geschiedenis van Engeland en trekt een interessante parallel met het heden.

Nadat in 1815 een einde was gekomen aan de oorlog van Engeland met Napoleon bij de slag bij Waterloo, volgde een paar jaar later een flinke recessie. De Graanwetten zorgden voor hoge voedselprijzen en in de grote textielfabrieken kreeg men onder slechte werkomstandigheden steeds minder betaald. Ondertussen werden de grote landeigenaren steeds rijker en machtiger. De onvrede in Manchester nam met de dag toe en een groeiende groep pleitte voor parlementaire hervormingen, maar de landeigenaren en de Britse regering zagen dit echter totaal niet zitten. Op 16 augustus 1819 kwamen actievoerders bijeen op het St. Peter's Field in Manchester, waar de befaamde radicale Henry Hunt oreerde. Het was een vreedzaam protest waar zo'n tachtigduizend mensen op af kwamen. De magistraten zagen deze enorme bijeenkomst aan vanuit hun huis aan hetzelfde St. Peter's Field en besloten om de cavalerie in te laten grijpen. Het resultaat bestond uit honderden gewonden en zo'n vijftien doden.

Peterloo slaagt er met name goed in om de groeiende tegenbeweging van arbeiders in die tijd te laten zien. Dit is zeer fascinerend in beeld gebracht met veel speeches, maar ook met de persoonlijke malaise waar veel mensen destijds mee te maken hadden. Het is de eerste film van Mike Leigh die zo expliciet politiek is en toont duidelijk verwantschap met het werk van die andere grote Britse regisseur; Ken Loach. Mike Leigh gaat erg diep in op de klassenstrijd van destijds, maar reflecteert ook overtuigend op de huidige malaise in Groot-Brittannië. De politieke lading, de opruiende speeches en het onvermijdelijke slagveld zorgen ervoor dat er een zekere boosheid over de grote verschillen in de wereld ontstaat.

Het grootste probleem van Peterloo is dat er te lang naar het bloedbad wordt toegewerkt. De speeches zijn inspirerend en interessant, maar op een gegeven moment veel van hetzelfde. Ondanks de lange speelduur is er bovendien opvallend weinig oog voor de personages. Het is Mike Leigh onwaardig hoe oppervlakkig ze blijven. Hij slaagt er wel in om een goed tijdsbeeld te schetsen en een interessante, enigszins schokkende parallel met de Brexit te trekken. De eerste politieke film van Mike Leigh is zeker niet vlekkeloos, maar de imposante slotakte overstemt veel tekortkomingen.