Eind jaren zestig was Pim de la Parra een jonge regisseur met grote dromen. De Nederlandse markt was hem niet groot genoeg, en dus maakte hij zijn speelfilmdebuut in de Engelse taal. Met de erotische thriller Obsessions wilde hij de wereld bestormen. In Nederland deed de film het al niet slecht, maar vooral in Duitsland bleek Besessen een financieel succes. Vanaf 20 juni biedt EYE Filmmuseum een retrospectief van de Nederlands-Surinaamse regisseur, waar hij zelf bij aanwezig is.
Terwijl hij studeert voor zijn laatste examens om arts te worden, raakt Nils geobsedeerd met een gat in zijn muur waardoor hij zijn buurman bespiedt. De eerste keer ziet hij een gepassioneerde vrijpartij, en al snel worden de taferelen dubieuzer. Een vrouw wordt hevig gedrogeerd uit het bed getild en naar een andere kamer versleept. Intussen werpt de vriendin van Nils, journaliste Mariana, zich op een mysterieuze moordzaak.
In Nederland werd de film uitgebracht als Bezeten, Het Gat in de Muur, maar voor de restauratie is de internationale titel in ere hersteld. Het is duidelijk met welke ambitie De La Parra te werk ging. De regisseur is duidelijk heel erg beïnvloed door Alfred Hitchcocks klassieker Rear Window en lijkt er een vleugje Peeping Tom overheen te hebben gegooid. Hij maakte de film onder Scorpio Films, het productiebedrijf dat hij samen met regisseur Wim Verstappen - regisseur van onder andere Blue Movie - runde. Als de een regisseerde, trad de ander op als producent.
Opmerkelijk veel pril filmtalent werkte mee aan Obsessions. De latere interviewkoning Frans Bromet nam plaats achter de camera. Behalve dan voor de shots door het kijkgat in de muur; die zijn gedraaid door 'second unit'-cameraman Jan de Bont. De la Parra en Verstappen schreven het script, en kregen voor de dialogen hulp van niemand minder dan Martin Scorsese. Let wel: dat was lang voordat hij de legendarische Martin Scorsese van Raging Bull en Goodfellas werd. En het gaat te ver om te zeggen dat zijn genie al doorschemert in deze film.
Want als er al iets opvalt aan Obsessions is het wel dat de film vooral iets klungeligs heeft. Het is duidelijk een debuutfilm van iemand die nog wat ontwikkeling als filmmaker door mag maken. In de eerste scènes lijkt het zelfs alsof De la Parra helemaal niet bekend is met het fenomeen reactieshots: een beeld van het gezicht van een personage, waarin je ziet wat zijn emotionele reactie is op wat er gebeurt. Nils is vrij stoïcijns en zijn voyeurisme moet voor vanzelfsprekend worden aangenomen. Dingen gebeuren gewoon. En ook is het Engelse taalgebruik duidelijk een maatje te groot voor sommige acteurs. Je hoort vrij goed welke dialoog op de set is opgenomen en welke is nagesynchroniseerd.
Maar dat soort gebreken zijn binnen een halfuur weer gemakkelijk te vergeten. Wat we samen met Nils door het gat zien is inderdaad mysterieus genoeg om ons mee te trekken in zijn perverse fascinatie. Een uitstekende keuze is ook om de locaties eenvoudig te houden. De geografie is overzichtelijk en de kamer van Nils - hoe tergend sober die ook is ingericht - wordt bijna een personage in het verhaal. Ook de manieren waarop de twee plots langzaam met elkaar verweven raken laten zien dat De la Parra en Verstappen echt wel een grotere visie hadden bij het schrijven van het scenario.
Het acteerwerk is bovendien erg plezierig genoeg om naar te kijken. De Duitse hoofdrolspeler Dieter Geissler heeft wat weg van een jonge Harrison Ford, zonder de chagrijnige verveeldheid. Vooral Alexandra Stewart speelt met bezieling, niet voor niets zou zij later nog samen met de echte Ford in Frantic spelen. Het grootste lichtpuntje is echter de muziek van Obsessions, die de spanning met ingenieuze riedeltjes naar grotere hoogtes laat stijgen. De muzikale score is geschreven door niemand minder dan Bernard Herrmann, lange tijd de vaste componist van Hitchcock en verantwoordelijk voor de krijsende vioolglissando's tijdens de douchescène in Psycho. De speels suspensvolle tonen smelten goed samen met de smoezeligheid van de Amsterdamse grachtenbuurten waar het verhaal zich afspeelt.
Deze volledig gerestaureerde film is alleen al de moeite van het bekijken waard vanwege het uiterst boeiend stukje Nederlandse filmgeschiedenis. Gemaakt voor het grote publiek, maar ook een echte genrefilm. Bijster veel kom je die niet tegen in de Nederlandse filmgeschiedenis. Maar de film heeft echt wat meer te bieden. Obsessions heeft iets aanstekelijks; je kunt even lekker de duistere kant van het menszijn in de ogen kijken op een spannende manier. En uiteraard helpt de erotiek daar goed bij.
