Druk
Recensie

Druk (2020)

Op alcohol, de oorzaak en oplossing van alle problemen in het leven!

in Recensies
Leestijd: 3 min 10 sec
Regie: Thomas Vinterberg | Scenario: Thomas Vinterberg & Tobias Lindholm | Cast: Mads Mikkelsen (Martin), Thomas Bo Larsen (Tommy), Lars Ranthe (Peter), Magnus Millang (Nikolaj), e.a. | Speelduur: 117 minuten | Jaar: 2020

"Op alcohol, de oorzaak en oplossing van alle problemen in het leven." Zo toastte Homer Simpson ooit in The Simpsons. Het is een filosofie die de hoofdpersonen van Druk onderschrijven. Thomas Vinterbergs nieuwste film onderzoekt zowel de positieve als negatieve effecten van alcohol en de drinkcultuur van Denemarken, met zowel hilarische als tragische gevolgen.

De vier mannen zijn docent op dezelfde middelbare school. De veertigste verjaardag van muziekleraar Nikolaj is aanleiding voor vooral geschiedenisleraar Martin om de balans van zijn leven op te maken. Hij heeft een vrouw en twee kinderen, maar ziet zijn vrouw nauwelijks, heeft geen plezier meer in zijn werk en is bang dat hij saai is geworden. Tijdens het feestje bespreken de vier de theorie van de Noorse psychiater Finn Skårderud, die betoogt dat de mens geboren wordt met een alcoholpromillagetekort van 0,05%. We zouden allemaal creatiever, relaxter en scherper worden van een beetje drinken.

De vier besluiten om deze theorie uit te testen door overdag te gaan drinken. Maar niet 's avonds of in het weekend, want het blijft 'wetenschappelijk'. Het lijkt aanvankelijk te werken voor Martin: eerst vroegen zijn leerlingen nog om een andere docent om een voldoende te kunnen halen, maar nu weet hij hen - en zichzelf - met goede, bevlogen lessen te inspireren. Ook zijn privéleven en zijn huwelijk fleuren op door zijn nieuwe ongekende spontaniteit. Martin wordt weer de man op wie zijn vrouw ooit verliefd werd.

De andere drie zien hun leven ook verbeteren (hoewel allicht niet zo succesvol als Martin), maar al gauw ontstaan er problemen. Want de vier gaan steeds meer drinken, om te testen of het leven daar nog beter van wordt. Natuurlijk bereiken ze een punt waarop ze over het randje gaan, en gaan dan nog even door. De kater is onvermijdelijk. Het is goed zichtbaar in twee scènes in de kantine, waarin telkens een van de leraren zichtbaar dronken is; het verschil zit hem in de manier waarop dat duidelijk is voor de anderen.

Het is het contrast tussen komedie en tragedie, maar ook het verschil in hoe wij omgaan met drank en dronken mensen. Het is allemaal prima als je niet al te veel laat merken van je dronkenschap, of anders in ieder geval vrolijk en schoon blijft. Zodra je net over een bepaald randje gaat wordt het een en al treurnis en veroordeling, en ben je opeens een eenzame alcoholist zonder baan. Zo wordt de drankcultuur in Denemarken op meerdere manieren onder de loep genomen: in de openingsscène maken jongeren er een sport van om zich vol te tanken, rond een meer te rennen, alles eruit te kotsen en dan weer te tanken.

Dit alles wordt gefilmd alsof het één groot feest is, zonder kritiek. Maar het roept wel de vraag op: wat willen de vier volwassen mannen nu werkelijk: hun leven verbeteren met een borrel, of terugkeren naar de onbezorgdheid, souplesse en tomeloze energie van hun jeugd? Helaas, hoe veel je ook drinkt, die tijd komt nooit echt meer terug. Maar de levensvreugde en spontaniteit van toen, die kan je misschien wel hervinden als je die kwijt bent. Met of zonder alcohol.

Het is deze blik op het (volwassen) leven die van Druk meer maakt dan een twee uur lange 'geniet, maar drink met mate'-reclame. Geen wonder, want hoewel de film begon als viering van drank, dronkenschap en de Deense drinkcultuur, mede ingegeven door de input van Vinterbergs negetienjarige dochter. Toen zij tijdens de productie om het leven kwam door een auto-ongeluk, besloot Vinterberg dat Druk over meer moest gaan, en werd Druk ondanks tegenslagen en rouw een viering van het leven, plezier en veerkracht.