Small Country: An African Childhood
Recensie

Small Country: An African Childhood (2020)

Coming-of-agefilm of een geschiedenisles over de politieke conflicten in Burundi? Kiezen blijkt lastig.

in Recensies
Leestijd: 2 min 11 sec
Regie: Eric Barbier | Scenario: Eric Barbier (script), Gaël Faye (boek) | Cast: Djibril Vancoppenolle (Gabriel), Jean-Paul Rouve (Michel), Isabelle Kabano (Yvonne), Delya de Medina (Ana), e.a. | Speelduur: 112 minuten | Jaar: 2020

Kinderen spelen in prachtige landschappen, vastgelegd in warme, heldere kleuren. De beelden roepen het idee van een paradijs op. Hoofdpersonage Gabriel, afgekort Gaby, leeft echter in Burundi in 1993 en het land staat op de rand van chaos. De politieke spanningen tussen de Hutu's en Tutsi's lopen steeds verder op en zullen gauw leiden tot extreem bloederig geweld en genocide. De politieke spanningen hebben ook invloed op het huwelijk van Gaby's witte, Franse vader en zwarte, Rwandese moeder die uit elkaar groeien.

Gaby en zijn zusje Ana blijven voor het overgrote deel van de film buiten schot van de echte gruwelijkheden. Een goede keuze, want daardoor staat de spanning van het naderende onheil centraal zonder dat er sprake is van exploitatief geweld of een melodramatische opeenstapeling van ongeluk. Als het geweld later toch dichterbij komt, maakt dit des te meer impact. De ethische keuzes waar de jonge Gaby voor komt te staan contrasteren met zijn onschuldige en veilige jeugd. Het werkt minder goed dan verwacht.

De ondertitel 'an African Childhood' geeft namelijk aan waar de focus van de film moet liggen. Bij Gaby en zijn wasdom. Helaas benut de film niet de kracht van een kinderlijk perspectief. Te vaak focust de camera met close-ups op de volwassenen. Gaby is wel in de buurt, maar er wordt niet vanuit zijn gezichtspunt gefilmd. Daardoor identificeert de kijker zich op deze momenten vooral met de volwassenen en hun politieke en relationele worstelingen. Dat is niet effectief, want de film geeft weinig inzicht in deze problemen.

Dat de film in zekere zin op twee gedachten hinkt komt ook tot uiting in de jaartallen die af en toe verschijnen en de openingstekst die uitlegt hoe de politieke situatie ervoor staat. Als het om Gaby zou gaan is deze informatie niet zo essentieel, maar als de film meer een geschiedenisles is, dan is de keuze voor het perspectief van Gaby juist weer erg onlogisch. Uiteindelijk voelt de film dus als een geschiedenisles zonder diepgang of als een emotioneel coming-of-ageverhaal waarbij een twijfelachtige focus de emoties in de weg zitten.

De film sluit af met een overbodige sprong naar het heden. Hierin wordt via homevideo's teruggeblikt op Gaby's leven vóór de oorlog. Deze sentimentele toevoeging creëert een contrast tussen hun onbekommerde jeugd en de oorlog die daar een abrupt einde aan maakte en diepe sporen naliet. Helaas is die gelukkige kindertijd onvoldoende tot leven gebracht om van het einde de bedoelde mokerslag te maken.