Recensie

Nudo Mixteco (2021)

De levens van drie Mexicaanse vrouwen worden op mooie wijze met elkaar verbonden.

in Recensies
Leestijd: 2 min 51 sec
Regie: Ángeles Cruz | Scenario: Ángeles Cruz | Cast: Sonia Couch (Maria), Aida López (Chabela), Myriam Bravo (Toña), Noé Hernández (Esteban), e.a. | Speelduur: 91 minuten | Jaar: 2021

Nudo Mixteco vertelt het verhaal van drie Mexicaanse vrouwen. In drie episodes is te zien hoe zij tegen verschillende vormen van seksisme aanlopen. De verhalen spelen zich af op dezelfde dag en tonen zo een steeds gelaagder beeld van de samenleving in het dorp. Bij het tweede en derde verhaal vallen ineens dingen op die eerst geen betekenis leken te hebben of lastig te plaatsen waren.

Het eerste segment gaat over de lesbische Maria. Zij keert terug naar het dorp om de begrafenis van haar moeder te bezoeken en wordt opnieuw geconfronteerd met haar vader die haar afwijst vanwege haar seksualiteit. Tegelijkertijd geeft het haar de kans om een oude geliefde te bezoeken. Zij heeft ondertussen een kind, maar de man is niet in beeld.

Nudo Mixteco vindt een mooie balans tussen het aankaarten van sociaal onrecht, maar ook het tonen van liefde en geluk van deze vrouwen. Hoewel Maria diep gekwetst is door haar vader en de manier waarop hij haar behandelt alsof ze een ziekte heeft, bouwt ze een leven voor zichzelf op.

Als het tot seks komt tussen haar en haar geliefde draait de camera niet weg. Een fijne keuze omdat queer seksualiteit te vaak niet getoond wordt of juist op een extreem seksualiserende en objectiverende manier. Hier zegt de scène alles over de intimiteit tussen de twee vrouwen en illustreert deze de band misschien nog wel duidelijker dan wanneer deze in dialoog naar voren was gebracht.

Dat woorden niet of maar beperkt een rol van belang spelen, past bij de inhoud. Stiltes zijn veelzeggender en omdat de vrouwen zeker niet altijd hun stem kunnen laten horen en afhankelijk zijn van de grillen en wensen van de mannen is de afwezigheid van lappen tekst betekenisvol.

Het tweede verhaal draait om Chabela. Zij wil een relatie met een andere man aangaan nadat haar eigen man lange tijd afwezig is geweest en haar amper ziet staan. Haar man gaat niet akkoord en een dorpsstemming moet uitmaken of Chabela het recht heeft om een andere relatie te beginnen. Deze verhaallijn illustreert op genuanceerde wijze de beknottende macht van stereotiepe mannelijkheid. De man moet zijn wil kunnen laten gelden en de vrouwen delven het onderspit.

In het derde verhaal keert Toña terug naar het dorp om haar dochter na jaren afwezigheid weer te zien. De dochter is door Toña's moeder grootgebracht, maar als Toña erachter komt dat het niet goed met haar gaat, vermoedt zij dat er net als in haar eigen jeugd sprake is van misbruik. Ook hier is het veelzeggend dat nergens echt expliciet iets gezegd wordt, alsof er geen woorden zijn voor deze daad. Inderdaad mag Toña ze ook niet benoemen van haar eigen moeder, want ze beeldt zich dingen in. Ongeloof maakt monddood.

Met de opeenstapeling van de drie perspectieven neemt de intensiteit langzaam toe en vormen de obstakels van deze vrouwen een overtuigend portret van onderdrukking. Toch toont de film ook hoe zij het er niet zomaar bij laten zitten. Deze vrouwen hebben te lijden onder het patriarchaat, maar zij zijn zoveel meer dan slachtoffers of onderdrukten. Daarmee zorgt regisseur en schrijver Ángeles Cruz ervoor dat de hoofdpersonages hun eigen kracht hebben en geen tweedimensionale stereotypen zijn die alleen een belangrijke boodschap over moeten brengen.