Barbie
Recensie

Barbie (2023)

Voor Greta Gerwig is het maken van een maatschappijkritische komedie kennelijk kinderspel.

in Recensies
Leestijd: 4 min 4 sec
Regie: Greta Gerwig | Scenario: Noah Baumbach, Greta Gerwig | Cast: Margot Robbie (Barbie), Ryan Gosling (Ken), America Ferrera (Gloria), Helen Mirren (Narrator), Will Ferrell (Mattel CEO), Kate McKinnon (Weird Barbie), e.a. | Speelduur: 114 minuten | Jaar: 2023

De meeste filmliefhebbers hebben al geruime tijd een hekel aan moderne trailers. Sowieso irritant dat er vaak zo'n epische versie van een bestaand popnummer in moet zitten, maar het ergste is dat ze vaak de hele film al laten zien in het kort - en dan ook nog eens precies zoals het verloopt in de film. De makers van Barbie begrepen dat het eerste half uur genoeg materiaal bevat om slechts de beelden daarvan te gebruiken om de interesse van het publiek te wekken. Wat daarna volgt is een heerlijke verrassing.

Stereotype Barbie woont samen met alle andere Barbies en Kens (en Allen) in Barbieland waar alles perfect is en vrouwen eindelijk een gelijkwaardige plek in de wereld hebben veroverd. Op een dag voelt Barbie zich ineens wat minder vrolijk. Ze leert dat dit komt omdat het meisje dat met haar speelt in de echte mensenwereld zich blijkbaar ook niet meer gelukkig voelt. Barbie reist van de Barbiebubbel naar de realiteit om het op te lossen, maar dat zet haar wereld meer op de kop dan ze had gewild.

Wanneer leert een kind dat vuur echt gevaarlijk heet is? Als de ouder daar voor waarschuwt? Nee, wanneer het kind het toch niet kan laten en even een vinger in een vlam steekt. Mensen leren hun lessen het beste wanneer deze van binnenuit gevoeld worden. Barbie is een spiegel voor een groot probleem in de maatschappij dat veel mensen niet eens in hun volledigheid zien omdat het zo diep geworteld is.

Maar voordat dit aan bod komt is er eerst de introductie. Zij die de teaser hebben gezien waarin 2001: A Space Odyssey wordt gepersifleerd zullen die nogmaals mogen bekijken, want dat is de opening. Het meeste wat volgt in het eerste half uur is bekend uit de trailer. Met één verschil: alles wordt nog eens extra helder uitgelegd door de voice-over van Helen Mirren. Wie niet snapte waarom Barbie vanuit haar open slaapkamer naar de straat zweeft zal het te horen krijgen. Erg onnodig, laat de kijker zelf nadenken.

Niet alles is al bekend. Er klinkt een lekker nummer van Lizzo - tweemaal zelfs: een keer om Barbies dagelijks leven te omschrijven en dan nog eens om weer te geven hoe het voor het eerst eens niet zo lekker loopt. Of de introductie van hoe alles in elkaar steekt: echte mensen wonen in de echte wereld en denken dat Barbies slechts poppen zijn, in een verborgen realiteit wonen alle Barbies die weten dat ze zijn ontworpen door mensen, maar gewoon genieten in hun eigen kleine paradijsje.

De trailer liet ook zien dat Barbie in de echte wereld terechtkomt. En vanaf dat moment is alles nieuw. Het begint al met dat Barbie het verschil merkt tussen wat normaal is in haar wereldje en de echte. Zij schrikt er van, wij snappen waarom ze schrikt. Maar dit zijn pas de eerste stappen in het diepe.

Ook de grappen worden sterker: de interactie tussen Barbie en Ken en echte mensen is hilarisch. Het rijmt niet met hun wereldbeeld en ze spreken alles open en letterlijk uit. Het mysterie van wie er achter Barbies groeiende depressie zit is snel opgelost; slim bedacht, want dit is toch niet waar het om gaat.

Wat volgt is vlijmscherpe kritiek op ons, verteld op kinderlijke en roze wijze. De onschuldige poppen spreken alles simplistisch en direct uit, niemand zal geloofwaardig kunnen beweren dat de boodschap niet helder is. Een bepaalde norm in onze samenleving is zo gestandaardiseerd dat zelfs degenen die er tegen zijn er nog deels in mee gaan.

Omdat de film zo ontzettend vrolijk en kleurrijk is voelt het nooit als belerend of prekerig. De grappen blijven maar komen, de sets van Barbieland zijn imponerend. Dit is geen vrouwenfilm, iedereen kan zich kostelijk vermaken met het geestverruimende avontuur van de beroemdste pop. Het aantal grappen dat overduidelijk is geïmproviseerd is zeer laag, het script was al grappig genoeg.

Tegen het einde komt er een lang muzikaal moment dat volledig op Ken is gericht, en dat voelt alsof de makers op een onvoorspelbare wijze naar de conclusie willen gaan en geen betere optie hadden dan deze. Het is vermakelijk, maar valt ook wat uit de toon wat een vervreemdend gevoel geeft.

Of Barbie de maatschappij kan wakker schudden is een kwestie van afwachten, maar het is in ieder geval een bruisende komedie die op toegankelijke wijze een ijzersterk argument levert. De film neemt zichzelf niet serieus, er is zelfs een moment waarop de vierde muur wordt doorbroken via een geniale opmerking van Helen Mirren over een bepaalde castingkeuze. Dat dit leuk zou zijn was wel te verwachten, maar het is ook nog eens een verrassend goede en inhoudelijke komedie.