Regie: Roger Michell | Speelduur: 89 minuten | Jaar: 2022

Na het overlijden van Elizabeth II, ook wel bekend als 'the Queen', werd het rouwende volk overspoeld met documentaires, programma's en biografieën over het turbulente leven van 's wereld meest geliefde vorstin. Hoe val je binnen deze massa aan koningshuisverering op? Met Elizabeth: A Portrait in Part(s) tracht regisseur Roger Michell het leven van de wijlen Britse Koningin Elizabeth al voor haar heengaan te herschikken en als nieuw te verkopen, maar dit formele experiment begint hem al snel parten te spelen.

Vlak na de Tweede Wereldoorlog trad Koningin Elizabeth aan als nieuwe vorstin in een chaotische tijd, toen Europa opnieuw moest worden opgebouwd en het Britse wereldrijk werd opgeheven. Ze groeide tijdens haar zeventigjarige regeringsperiode uit tot een icoon, die de drijvende kracht vormde achter het Gemenebest van Naties. Tijdens de overgang van koloniaal imperium tot vrijwillig landenverbond bleef Koningin Elizabeth in het wereldomspannende Gemenebest haar rol vervullen als geliefde matriarch. Aan de koningin kwam geen smetje blaam toe in, zo betuigt de koninginsgezinde documentaire, die gedurende haar periode van troonbezetting inzoomt op haar betere kwaliteiten.

Het is ongelooflijk om te zien in welke ongekende hoeveelheden de koningin zaken heeft versleten, waaronder kabinetten, kroonschandalen en gelegenheden om ontelbare handjes te schudden. In plaats van haar leven chronologisch weer te geven, springt de documentaire heen en weer door de tijd om een koningin van alle leeftijden te weergeven. Een grote verscheidenheid aan hoofdstukken wordt gepresenteerd, over bijvoorbeeld de koninklijke jacht, de hofetiquette of een grote voorliefde voor paarden. Bijna elk deel bevat beelden uit haar hele leven: zwart-witbeelden uit haar jeugd, homevideo's uit het publiek, recente televisieprogramma's en zelfs imitaties uit populaire cultuur.

Bij vlagen leidt deze stijlkeuze tot een grappig contrast, maar veelal worden de montagesequenties, onder begeleiding van misplaatste popnummers, snel vermoeiend. Vanachter de statige glimlach van het staatshoofd ontsnapt zelden een ongefilterde emotie, wat de kijker meer doet sympathiseren met haar toegewijde kring aan voyeuristische paparazzi dan met haar trouwe onderdanen. In de documentaire wordt ze vooral beschouwd als een symbool van en voor de natie, wiens diepere betekenis door een associatieve montage naar voren had moeten komen. Het gebrek aan context belemmert echter de documentaire meer te laten zijn dan een ongebruikelijke televisiedocumentaire ten tijde van topdrukte voor royaltybladen.

Elizabeth: A Portrait in Part(s) probeert het motto 'Show, don't tell' na te leven en de kijker zelf een mening te laten vormen aan de hand van een uitbundige remix aan beeldmateriaal. Alle verschillende onderdelen komen alleen nooit sterk samen tot een treffend portret, dat iets nieuws weet te tonen of vertellen. Met een stijlkeuze op rampkoers blijft er enkel een verheerlijking van vergane glorie over, die misplaatst aanvoelt op momenten wanneer de bejaarde koningin als een fragiel museumstuk in beeld verschijnt.

Elizabeth: A Portrait in Part(s) is te zien bij NPO Start.