Elena Sabe [Netflix]
Recensie

Elena Sabe [Netflix] (2023)

Verwarrend maar vooral aangrijpend verhaal over een moeder met Parkinson die haar dochter verliest aan zelfmoord.

in Recensies
Leestijd: 3 min 41 sec
Regie: Anahí Berneri | Scenario: Gabriela Larralde | Cast: Mercedes Morán (Elena), Erica Rivas (Rita), Mey Scápola (Isabel), Miranda de la Serna (Jonge Rita), e.a. | Speelduur: 100 minuten | Jaar: 2023

Elena, een oudere vrouw met Parkinson, wordt op een stormachtige dag door haar dochter Rita afgezet bij een beautysalon. Als Rita haar echter niet meer komt ophalen wordt ze door de eigenaresse van de salon thuisgebracht, waarna de politie komt melden dat Rita overleden is. De film volgt Elena confronterend van dichtbij tijdens haar queeste om te bewijzen dat Rita geen zelfmoord kan hebben gepleegd. Haar Parkinson maakt haar lichaam echter tot een last, waardoor deze missie een langzame wordt. Juist door die traagheid laat Elena Sabe een diepe indruk achter.

Elena is een moeilijk personage om van te houden. Ze is koppig en star, zet zich af tegen zo ongeveer alles wat haar dochter doet en lijkt in de vele flashbacks meer op zichzelf gericht dan haar dochter. Ook Rita is geen engel. Ze handelt dan wel uit liefde voor haar naasten, maar houdt daarmee niet in gedachten wat diezelfde naasten daadwerkelijk willen. Deze twee imperfecte personages verbeteren zich nooit, maar vanwege de aandacht die de film aan hen geeft, zijn ze wel beter te begrijpen.

Titelpersonage Elena staat niet verrassend centraal. Letterlijk, want de meeste shots staat zij volledig centraal in beeld. De camera blijft opvallend lang bij haar hangen en gaat bijvoorbeeld zelfs niet weg als er mensen buiten het frame aan het praten zijn over of met haar. Elena wordt ook heel groot in beeld gebracht. Doordat deze fragiele vrouw zo dichtbij wordt gebracht wordt haar verdriet bijna tastbaar. Hoewel ze doet alsof ze in orde is, laat de camera die zo dichtbij staat zien dat dit een leugen is.

Daarnaast maakt de hevige focus op Elena haar situatie, als eenzame oudere met Parkinson, des te schrijnender. Elena Sabe verdoezelt de moeite die Elena moet doen voor alledaagse dingen zoals douchen, eten en zelfs opstaan of pillen slikken niet, maar blijft hangen bij deze handelingen. Hoewel de film hierdoor een enorme stap terug doet in tempo, komt de triestheid van Elena's situatie veel meer binnen dan wanneer haar ziekte slechts kort benoemd zou zijn.

De scènes van een worstelende Elena worden afgewisseld met Elena's herinneringen over Rita. Bij sommige scènes is het duidelijk dat ze in het verleden plaatsvinden, omdat die scènes bijvoorbeeld volgen op Elena die foto's bekijkt of slaapt. In deze herinneringen wordt vooral Rita uitgediept, maar wel gezien vanuit de blik van Elena. Het is geen lofrede aan Rita, wat verassend eerlijk is, maar ook aangeeft dat Elena zelf moeilijk haar moederliefde kan uiten.

Als de film vordert worden de overgangen naar de flashbacks subtieler. Rita verschijnt bijvoorbeeld steeds vaker (met behulp van een knap staaltje regie- en camerawerk) in hetzelfde shot als het heden zonder dat er geknipt wordt, waarna de scène vervolgt in het verleden. Ook de switch terug naar het heden is vaak naadloos. Het is gebruikelijk om bij een flashback de verschillende tijden bijvoorbeeld verschillende kleurentinten te geven, maar in deze film gebeurt dat expres niet. Zo wordt subtiel laten zien dat des te langer haar dochter dood is, des te meer Elena de verbintenis met het heden verliest.

De nadruk op de emoties en de ziekte van Elena betekent wel dat het plot een beetje achterwege blijft. Wat er precies gebeurd is met Rita en waarom Elena stellig gelooft dat het geen zelfmoord was, blijft tot aan de laatste minuten onduidelijk. Dit geeft aan de ene kant een reden om te blijven kijken, maar aan de andere kant veel verwarring. Daarbij helpt het niet dat een belangrijke plek voor Rita een middelbare school is, terwijl Rita in de veertig was. Ze zou een docente kunnen zijn geweest, maar details over Rita's werk worden nooit gegeven.

De scenarioschrijvers hebben wel meer steken laten vallen. Er worden namelijk veel verhaallijnen opgestart, die te weinig aandacht krijgen of überhaupt niet afgesloten worden. Het helpt niet dat Elena Sabe een boekverfilming is, aangezien dit verhaal daardoor waarschijnlijk zoveel verhaallijnen moest bevatten. Die andere verhaallijnen geheel eruit knippen was misschien een beter idee geweest, aangezien snijden in de focus op de relatie tussen Elena en Rita en Elena en Parkinson de film al helemaal niet zou goeddoen. Dat is namelijk juist de reden dat Elena Sabe zo'n enorm sterke indruk maakt.

Elena Sabe is te zien bij Netflix.