One Life
Recensie

One Life (2023)

Jammer van de ontwrichtende vertelstructuur, maar het waargebeurde verhaal is mooi genoeg.

in Recensies
Leestijd: 2 min 58 sec
Regie: James Hawes | Scenario: Lucinda Coxon, Nick Drake | Cast: Anthony Hopkins (Nicholas Winton), Johnny Flynn (Nicholas Winton), Helena Bonham Carter (Babette Winton), Jonathan Pryce (Martin Blake), Lena Olin (Grete Winton), e.a. | Speelduur: 110 minuten | Jaar: 2023

Toen de leider van Rusland zei dat hij gewoon een stukje van Oekraïne wilde, waren er mensen over de hele wereld, gelukkig een minderheid, die daar geen kwaad in zagen. Die mensen weten blijkbaar niet dat er ooit eerder een leider was die gewoon een stukje van een ander land wilde, en daarin zijn zin kreeg om oorlog te voorkomen. Dat was Hitler, en die oorlog kwam er alsnog. Hij wilde Tsjecho-Slowakije en One Life toont een klein deel van wat er met die mensen gebeurde.

Praag, 1938. Een vriend van de Engelse Nicholas Winton haalt hem over om naar hem toe te komen om hulp te bieden. Nicholas arriveert bij een armoedig vluchtelingenkamp waar tientallen verjaagde Joodse families dakloos leven in de kou, en dit is slechts één van vele. Nicholas is geraakt en weet dat elk moment oorlog kan uitbreken. Hij wil een poging doen om op zijn minst de kinderen weg te halen. Dat is makkelijker gezegd dan gedaan.

Het verhaal wisselt af tussen eind jaren dertig met een jonge Nicholas en de jaren tachtig waarin Anthony Hopkins de bejaarde Winton speelt. De 'toekomst' leert ons dat Nicholas niet lekker in zijn vel zit. Hij staat bekend om zijn diepe melancholie. Dus wat staat ons te wachten in dat verleden? Het klinkt als een spannende opzet, maar zo voelt het niet meteen. De spanning komt pas later wanneer Nicholas en zijn team starten met Joodse kinderen op de trein naar Engeland te krijgen.

Als één emotie moeiteloos naar boven komt dan is het gedeelde frustratie. Het is ongelooflijk dat de Britse overheid vasthield aan hun bureaucratie; er moest aan tal van eisen worden voldaan voordat de kinderen het land in mochten, ook al hing de dood ze boven het hoofd. Maar optimale spanning blijft nog steeds uit, omdat de film blijft wisselen tussen de twee tijdperken. Telkens als het verleden op stoom komt, gaat het verhaal weer terug naar Anthony Hopkins in zijn kalme, veilige oude dag.

Op den duur heeft het verleden alles gezegd wat er te vertellen valt. Daarin zit geen emotionele conclusie, dus die moet dan in de toekomst zitten. Vanaf dat moment blijft One Life zo goed als uitsluitend in de jaren tachtig. Nicholas heeft een plakboek gemaakt en bewaard, een verzameling van alle kinderen die hij heeft kunnen redden (en niet heeft kunnen redden). Op advies van zijn vrouw tracht hij het verleden los te laten door het plakboek een waardig thuis te geven.

Dit blijkt de laatste akte van de film te zijn. Het is absoluut een prachtig einde, en nog steeds waargebeurd. Alleen is het niet helemaal volgens de regels van verhalen vertellen. Het is geen climax van lopende zaken, het is een nieuw gegeven. De ene waargebeurde situatie maakt plaats voor een andere waargebeurde situatie, die is verbonden via Nicholas. Gelukkig volgt op het allerlaatste moment alsnog een conclusie volgens het boekje: Nicholas krijgt zijn emotionele afsluiter.

Het slot is een behoorlijke tranentrekker en lost ook het raadsel op van de negatieve houding van de bejaarde Nicholas. Als Tweede Wereldoorlogfilm is One Life niks nieuws onder de zon. Maar het verhaal gaat over iemand die een verfilming dubbel en dwars verdient. Bloedvergieten is de grootste misdaad, en zij die daar een stokje voor steken zijn helden. Liever een film met wat schoonheidsfoutjes dan helemaal geen film over deze superhelden.