The Pod Generation
Recensie

The Pod Generation (2023)

Wat als vrouwen hun zwangerschap konden uitbesteden? Confronterende scifikomedie houdt verfrissende spiegel voor.

in Recensies
Leestijd: 4 min 23 sec
Regie: Sophie Barthes | Scenario: Sophie Barthes | Cast: Emilia Clarke (Rachel Novy), Chiwetel Ejiofor (Alvy Novy), Vinette Robinson (Alice), Rosalie Crag (directeur Womb Center), Aslin Farrel (HR directeur), e.a. | Speelduur: 110 minuten | Jaar: 2023.

Emilia Clarke schittert in deze subtiele en gelaagde scifi-satire over een nabije toekomst waarin vrouwen hun zwangerschap niet langer zelf hoeven te dragen maar aan een technologisch geavanceerd, buitenbaarmoederlijk ei kunnen uitbesteden.

De ambitieuze Rachel kan de verleiding niet weerstaan als ze bij haar promotie ook meteen korting op het bedrijf 'Pegasus: The Womb Centre' krijgt aangeboden. Als ze haar zwangerschap niet zelf hoeft te dragen, kan ze immers goed blijven presteren. Aldus haar werkgever. Ze omarmt braaf en enthousiast dit idee. Wat volgt is eng realistisch en totaal bevreemdend, maar bovenal tragikomisch. Wanneer Rachel met het ei op haar buik tegen een glazen deur knalt, moet haar pod van de geschokte HR-afdeling bij de andere pods in de broedkast.

De blikken van Emilia Clarke en Chiwetel Ejiofor zijn geweldig en dolkomisch. Ze hebben veel nuance en het is de manier waarop Emilia Clarke soms een lachje tevoorschijn tovert en haar wenkbrauwen fronst waardoor je je realiseert dat ze zich diep van binnen afvraagt waar ze in godsnaam mee bezig zijn. Tegelijkertijd wil ze het allemaal zo graag goed doen - een bekende valkuil van ambitieuze jonge vrouwen. Wanneer haar man Alvy probeert om haar op andere ideeën te brengen praat hij tegen dovemansoren. Rachel is opgenomen in de grote stroom van een soepele en zeer vriendelijk vormgegeven technocratie en wil niets missen. Ze legt uit aan haar man dat ze niet in het verleden kunnen leven.

The Pod Generation speelt zich af in een technocratie die overdekt is met een dikke laag zen en heel soepel toont. Het jonge koppel bevindt zich in een wereld met 'smooth operators' en 'cognitieve assistenten' (het resultaat van deze uitbesteding: Rachel onthoudt zelf bijna niks want dat doen de apps). Er wordt niet meer aan droomduiding gegaan want dat is enorm achterhaald, net zoals hechtingstheorieën. Bevallingen moeten verplicht opgewekt worden bij zevenendertig weken, omdat onderzoekers hebben ontdekt dat sommige baby's gewoon nog wat in hun pod zaten te treuzelen. Niet productief.

Ogenschijnlijk is dit geen grimmige of duistere toekomst, zoals in veel Black Mirror-afleveringen, maar er is een zekere gelijkenis met de aflevering Nose Dive. De publieke ruimte is organisch en zen-boeddhistisch geworden. Rachel bevindt zich in een ontzettend prettige esthetische omgeving, waarin het bestaan perfect uitgedacht en gepolijst is. Het is alleen niet de bedoeling dat je je stem verheft.

Sophie Barthes heeft duidelijk nagedacht over toxische positiviteit (altijd blijven glimlachen en zeggen dat alles goed gaat) en hoe die er in het dagelijks leven (met algoritmes) uit zou zien. Als de cognitieve assistente Elena (een oog in een bal) irritatie in Rachels stem bespeurt, vraagt ze specifiek om meta-advies (zal ik deze vraag voortaan niet meer stellen?) om haar eigen performance te verbeteren.

Het cliché van de gekleurde man die steeds de flora en fauna van de wereld verdedigt en lessen boomknuffelen geeft in zijn botanische tuin om middelbare scholieren dichter bij de natuur te brengen (ze kennen voornamelijk hologrammen van bomen en planten) is een beetje gewaagd, maar Chiwetel Ejiofor speelt hem subliem. Je krijgt lange tijd sterk de indruk dat hij de enige persoon is die nog goed bij zijn hoofd is, zonder dat hij meteen de totale rebel is. Ondanks zijn bezwaren vindt hij het toch goed om met zijn vrouw voor een podbaby te gaan. Sterker nog: er is een periode waarin hij zelfs helemaal verheugd raakt en het ei op zijn buik begint te dragen. Hij bouwt een sterkere band op met hun groeiende foetus dan zijn vrouw zelf.

Deze vrolijke en geslaagde komedie is behalve herkenbaar en treffend ook behoorlijk gelaagd. Er is te veel verwerkt om in één keer uit te pakken. Bijna iedere scène is een soort parel op zichzelf. Wat bijvoorbeeld te denken van het bezoek aan een onderwijscentrum waar succesvolle techgiganten het onderwijs vormgeven en kinderen niet meer tekenen, maar de opdracht geven aan AI om iets te tekenen. Op de vraag bij de rondleiding of de school wel gecertificeerd is, volgt de bitse reactie (erg goed gespeeld door Rosalie Crag) dat de overheid lang geleden is gestopt met de financiering en goed onderwijs in de handen ligt van de techreuzen.

Het knappe aan The Pod Generation is dat hij lichtvoetig blijft. Dat is niet makkelijk gezien de setting, waarin Rachels productiviteit in de gaten wordt gehouden door algoritmes, mensen aan een bar met een masker frisse lucht inhaleren via een natuurpod of foetussen aan een iPad worden verbonden, zodat hun ouders ze alvast kunnen voeden met muziek, luisterboeken en podcasts. Want zoals de directrice aangeeft: ze willen natuurlijk geen verveelde foetussen. Het is knap van Emilia Clarke dat ze juist die stierlijke verveling en afstandelijkheid heel goed weet te vertalen, terwijl ze met haar man middenin die hypermoderne ratrace richting moederschap zit.

De film roept talloze vragen op over wat het betekent om vrouw te zijn, om zwanger te worden en een kind te baren, maar ook hoe we hier als maatschappij mee omgaan. Tegelijkertijd zijn de dialogen en het gekluns erg grappig. The Pod Generation is een vermakelijke en ijzersterke futuristische satire.