'Hypnosen': droogkomische millennialsatire legt de (middel)vinger op de zere plek
Recensie

'Hypnosen': droogkomische millennialsatire legt de (middel)vinger op de zere plek (2023)

Scandinavische film over windowdressende millennials toont de leegheid van hun levens.

in Recensies
Leestijd: 4 min 5 sec
Regie: Regisseur(s) Ernst De Geer | Scenario: Ernst De Geer, Mads Stegger | Cast: Asta Kamma August (Vera), Herbert Nordrum (André), Andrea Edwards (Lotta), David Fukamachi Regnfors (Julian), Moa Niklassson (Karin), e.a. | Speelduur: 98 minuten | Jaar: 2024

Geheel in de geest van The Worst Person in The World van Joachim Trier en Sick of Myself van Kristoffer Borgli is Hypnosen een nieuwe Scandinavische satire over millennials. In een gladde wereld met corporate regels en soepel maar uitgehold taalgebruik willen ze vooral graag gezien worden in het bedrijfsleven, al weten ze zelf ook niet waarom.

Net als in genoemde films gaat Hypnosen om aandacht krijgen en geslaagd willen zijn, om mensen die windowdressing tot hun absolute bestaansreden hebben gemaakt. De Zweedse regisseur Ernst de Geer (zelf een millennial uit 1989) geeft hier zijn eigen invulling aan. Zijn progressieve en prestigieuze millennials André en Vera hebben een app ontwikkeld om vrouwen van over de hele wereld te helpen met het reguleren van hun menstruatiecyclus.

Het koppel komt heel enthousiast en lief over. Je krijgt oprecht de indruk dat ze de wereld willen verbeteren. Tijdens interviews melden ze dat achter de schermen heus nog wel aan de bugs wordt gewerkt. Achter diezelfde schermen is de zachtmoedige Vera, die kuiltjes in haar wangen krijgt als ze lacht en qua persoonlijkheid overkomt als een schuimgebakje, ook een fervent kettingrookster.

Vera en André staan op het punt een traineeship te volgen van de beroemde spreker en succesvolle ondernemer Julian, geweldig arrogant en walgelijk gespeeld door David Fukamachi Regnfors. Hij zal een groep nieuwe entrepreneurs coachen om de aandacht van het publiek en de nodige sponsors te krijgen. Vlak voor vertrek besluit Vera een hypnosesessie te volgen omdat ze van vrienden heeft gehoord dat deze therapievorm helpt bij het stoppen met roken. Eenmaal aangekomen houdt ze zich niet aan het script van hun zorgvuldig voorbereide pitch, maar begint ze nogal onaangepast gedrag te vertonen.

Weg zijn de sociale souplesse en de gebakken lucht. Vera's houding is volledig veranderd: de blik in haar ogen, de manier waarop ze dubbel zoveel ruimte op de bank inneemt, hoe ze zichzelf vastbesloten door de wereld beweegt. Het past niet bij jonge ondernemers die graag hun start-up van de grond willen krijgen. Het nieuwe energieveld maakt haar bijna onherkenbaar. Ze doet en zegt precies waar ze zin in heeft, waaronder te wild dansen, dingen diep vanuit haar buik vertellen, een onzichtbare hond uitlaten en hoopvol geslijm van haar vriend bij hun mentor doorprikken. In eerste instantie wordt ze geprezen om haar authenticiteit, maar tegelijkertijd ontregelt ze de boel enorm. Wat Vera bezielt is niet helemaal duidelijk, een stille en meer innerlijke kracht lijkt haar te sturen.

Waar iedereen van de groep zich een beetje zenuwachtig maar vanzelfsprekend aan de regels van het sociale verkeer blijft houden, wordt Vera schaamteloos zichzelf. Waar zij eerst naar André keek voor goedkeuring, mag haar vriend het nu lekker zelf uitzoeken. Plotseling komt André over als een ontzettend braaf joch. Ook de groep weet niet wat ze precies met het grillige gedrag van Vera moeten beginnen. Ze doet officieel niets verkeerd (waarom zou een vrouw niet hard mogen praten of je strak aan mogen staren?) maar tegelijkertijd is ze confronterend (waarom komt het zo vreemd over als een vrouw de aandacht bewust van een man wegtrekt en op zichzelf richt?).

Deze ontregeling illustreert dat we over het algemeen een sociaal script volgen waarin we heel goed weten wat er wel en niet van ons wordt verwacht. Een man die zich misdraagt is nog wel te plaatsen, maar een vrouw die zich nergens meer iets van aantrekt? De vernieuwde Vera daagt je uit. Eerst leek ze zacht, meegaand en toegankelijk, maar later is ze veel te luid, onvoorspelbaar en grenst ze aan het irritante. Haar geliefde André wil graag bij hun oorspronkelijke doel blijven en wordt op de proef gesteld. Het blijkt met de app wat ingewikkelder in elkaar te zitten dan de twee aanvankelijk in hun pitch lieten blijken.

Hypnosen roept interessante vragen op over de huidige tijd waarin marketing een grote rol speelt en de rauwe werkelijkheid achteloos ondergeschikt wordt gemaakt aan een gepolijste en voorbedachte versie daarvan. Het illustreert hoe ontzettend pathetisch de eindeloze bereidwilligheid van mensen om zichzelf te vermarkten kan overkomen. De vraag hoever je moet gaan om jezelf te verkopen en tot een succes te maken, is voor veel mensen een voortdurend spanningsveld. Moedervloggers en influencers zijn vandaag de dag heel gewoon, maar je schrikt jezelf wezenloos omdat Hypnosen de leegte ervan zo sterk invoelbaar maakt. Want wiens gedrag is nou eigenlijk niet sociaal?

Waar The Worst Person in The World verdieping krijgt en Sick of Myself volledig ontspoort, blijft Hypnosen enigszins onbestemd. De sfeer over het bedrijfsleven is net iets te guur om echt vermakelijk te zijn en de dialogen niet snedig genoeg om je wezenlijk te raken. Hypnosen is droogkomisch, herkenbaar en bij vlagen heel scherp, maar beklijft uiteindelijk toch te weinig.