Juffrouw Pots heeft een slechte timing. Net nu de Oscarcampagne van Emilia Pérez omslaat in een mediacircus vol controverse, waarbij de film meer en meer transfoob gedachtegoed wordt verweten en distributeur Netflix beticht wordt van het monddood maken van de transseksuele hoofdrolspeler, belooft de poster van deze Nederlandse kinderfilm Tygo Gernandt als een strenge basisschooljuf. Weer zo'n ouderwets problematisch gevalletje dus waarbij de innerlijke lelijkheid van een vrouw gereflecteerd wordt door de onaantrekkelijke (lees: mannelijk ogende) buitenkant?
Wie daarvoor vreest, kan haast opgelucht ademhalen wanneer blijkt dat het titelpersonage niet echt een vrouw is. Is dat een spoiler? Misschien. Maar ook jonge kijkers zullen snel genoeg door hebben wat er speelt wanneer de onappetijtelijke invaljuf aan iedereen in de klas vraagt een plattegrond van hun huis te tekenen. Nachtelijke inbraakscènes maken het vervolgens nog een stukje explicieter. Juffrouw Pots is niet het type film dat verwacht dat kinderen zelf conclusies kunnen trekken.
De door Gernandt gespeelde juffrouw Pots oogt overigens niet als iemand die zich poogt te vermommen als vrouw, maar eerder als een dragqueen: dikke laag make-up, roze gelakte nagels, volop sieraden, bloemetjesjurk, handtasje, zuurstokroze jas... Zeg wat je wil over films als Tootsie en Mrs. Doubtfire, maar in ieder geval leken Dustin Hoffmann en Robin Williams daarin nog enigszins op vrouwen. En in die films kwam de komedie vooral van de omstandigheden waarin deze mannen zich hadden gewurmd, niet uit hoe mannelijk ze er in hun vrouwenvermomming uitzagen.
Nu zal het de doelgroep aan hun jeugdige reet roesten dat dergelijke keuzes misschien niet van goede smaak getuigen. Juffrouw Pots is nou eenmaal de schurk en het is in jeugdliteratuur en -films best gebruikelijk om gemeen en lelijk op één hoop te gooien. En dat Gernandt door zijn bovengemiddelde lengte en harde gelaatstrekken niet overtuigt als mooie vrouw, kan best een goede voedingsbron voor komische taferelen zijn. Maar helaas is zijn aanwezigheid vooral irritant. Ook als deze juffrouw geen kwaad in de zin zou hebben, wil je dit personage nog steeds zo snel mogelijk zien verdwijnen.
Ook plotmatig zit Juffrouw Pots onhandig in elkaar. Want waarom vermomt een crimineel zich als kinderjuf wanneer niemand weet hoe hij er uitziet en mannelijke leerkrachten ook gewoon welkom zijn op basisscholen? En hoezo hanteert die crimineel ook in vermomming nog steeds zijn eigen achternaam? Maar de grootste vraag die zich opdringt is waarom het titelpersonage zich zo streng opstelt. Ze staat immers niet voor de klas om de leerlingen iets bij te brengen. Zou een passieve houding niet veel logischer zijn geweest? Of beter nog: een huichelachtige.
De achterdocht bij hoofdpersonage Kaya komt ook niet voort uit gezonde scepsis, maar uit ietwat kinderachtige aversie. Zij mist haar lieve juf (die door een ongeval uit de running is) en is niet bepaald blij met de gemene vervanger. Kaya's laconieke leefstijl botst met de autoritaire houding van Pots, wat haar ertoe beweegt deze juf te ontmaskeren. Maar wat is dan de boodschap van de film; wantrouw mensen die je niet mag?
De onthulling stelt ook maar weinig voor: juffrouw Pots lijkt een nare vrouw, maar blijkt een nare man in vrouwenkleding. Niet bepaald een wolf in schaapskleren dus, terwijl de ingrediënten voor zo'n versie in ruime mate aanwezig zijn. Kaya en haar beste vriend Simon zijn namelijk allerminst geïnteresseerd in hun ontwikkeling en willen in de klas vooral relaxen. Een goede schurk zou daar niet tegenin gaan, maar er misbruik van maken.
Het idee is dat Kaya en Simon uit hun zelfbenoemde winterslaap worden wakker geschud, maar zou dat niet veel beter werken als ze zich eerst door hun nieuwe juf in de luren hadden laten leggen en zouden inzien dat die niet het beste met het hen voor heeft? Dat zou misschien ook eens aan kinderen leren dat een strenge juf of meester niet per se een slecht mens is. Strengheid heeft meestal namelijk een functie. Juist degenen die altijd precies zeggen wat je wilt horen dienen te worden gewantrouwd.
