in Recensies
Update:
Enge moordzuchtige meisjes houden echt niet alleen huis in Japan en in de Verenigde Staten. In Indonesië, centraal Java om preciezer te zijn, doet een legende de ronde die kinderen angst inboezemt. Ze kunnen na zonsondergang maar beter thuisblijven, anders komt de moordzuchtige Sumala ze een lesje leren. De legende wordt uit de doeken gedaan in de naar haar genoemde horrorfilm, al is de uitleg weinig samenhangend.
De Indonesische filmmaker Rizal Mantovani wil nog wel eens een uitstapje naar andere genres maken. Maar hij is toch vooral de horrormeester van het grote Zuidoost-Aziatische eilandenrijk. Met een groot gevoel voor lugubere sferen, mystiek en vooral overtrokken drama probeert hij zijn publiek de stuipen op het lijf te jagen. Het acteerwerk dat de filmmaker hierbij voorstaat is grotesk en toneelmatig, waarbij emoties tot gigantische proporties worden opgeblazen.
Ster hierin is hoofdrolspeler Darius Sinathrya, die in de slippers van landeigenaar Soedjiman is geschoten. De acteur zet voortdurend grote verbaasde, haast apathische ogen open; een blik die nog eens wordt aangedikt door een permanent ooglijntje. Het is een veeleisende man die binnen een nanoseconde in woede uitbarst. Hij laat zich niet in een hoek drijven en deelt voortdurend bevelen uit aan zijn vrouw Sulastri en zijn personeel.
Kort na de Tweede Wereldoorlog wil een machts- en geldbeluste oom het land dat Soedjiman van zijn vader heeft geërfd inpikken. De Hollanders - te zien in een scène waarin de taal onbedoeld op de lachspieren werkt - hebben nog maar net hun hielen gelicht. Er is Soedjiman dus alles aan gelegen om voor nageslacht te zorgen, maar zijn vrouw Sulastri beschikt over een oventje dat maar moeizaam op temperatuur komt. Ze besluit onder de dreiging van een echtscheiding de hulp van een lokale tovenares in te roepen.
Bij deze occulte weldoener is het een eitje om zwanger te raken, maar het aanstaande moederschap komt voor Sulastri met een prijs. Weliswaar mag ze zich meteen verheugen op een tweeling, een van hen is een kind van de duivel en zal op haar tiende deze rol opeisen. De onwetende Soedjiman is verguld van blijdschap en het echtpaar verheugt zich op de komst van Kumala en Sumala.
De bevalling is echter een ramp. Sumala blijkt ernstig misvormd en kan dan ook niet op de goedkeuring van haar veeleisende vader rekenen. Kumala lijkt aanvankelijk niet levensvatbaar, maar ziet door de moord op Sumala toch het levenslicht. Het meisje groeit op met een handicap waarmee ze voortdurend gepest wordt, zonder wetenschap van haar dode tweelingzus. Het lange wachten op tot Kumala de tien kaarsjes op haar verjaardagstaart mag uitblazen kan beginnen.
De piketpaaltjes voor drama, trauma en horror worden vlot geslagen in deze horrorfilm. Die qua uitvoering en uitwerking echter grossiert in langdradigheid. De aanloop naar Kumala's tiende levensjaar blijkt voornamelijk een opmaat naar extremiteiten. Mantovani's cinematografie en plotbehandeling doen kwalitatief nauwelijks onder voor het grote werk van Hollywood of de J-horror, al kost het wel moeite om door het matige acteerwerk heen te kijken. Het opzichtige stilistische en thematische gejat van met name The Excorcist had wel een tandje minder gemogen.
Bovendien is de magere constructie van de raamvertelling verre van functioneel, waarbij ergens in de jaren zeventig een jongetje in een maïsveld door Sumala om wordt gelegd,. Feitelijk is Sumala een grote terugblik op het ontstaan van de legende, via grote stappen door het getroebleerde leven van Kumala in de Semarang-regio. De hereniging met de doodgewaande tweelingzus zorgt voor meer pit, met als aanlokkelijk detail dat zowel Kumala als Sumala door dezelfde jonge actrice worden vertolkt.
Op al te veel consistentie is Montavani ondertussen niet te betrappen. De lange aanloop die hij hanteert blijkt een prelude op de moordzucht van de herenigde tweelingzussen (of is het er toch maar één?) die voortdurend van stuivertje wisselen. Toch is het zonde dat de horrorliefhebber die niet bekend is met de horrorcultuur van Indonesië en op Netflix naar horror zoekt, mogelijk meer zal worden afgeschrikt door de taal dan de bloederige taferelen waar Montavani ze op tracht te trakteren. Wat daarbij ook niet helpt is dat je de instellingen van Netflix op Engels moet zetten om de titel überhaupt te kunnen vinden.
Sumala is te zien bij Netflix.
