in Recensies
Update:
De spionagethriller The Amateur was oorspronkelijk een project voor Hugh Jackman. Maar de gespierde en rijzige Jackman zou nogal ongeloofwaardig zijn geweest als CIA-computernerd. De tengere Rami Malek past veel beter in die rol, zeker na zijn verdienstelijke vertolking in de serie Mr. Robot. Bovendien krijgt Malek met deze film de kans om een franchise uit te bouwen zoals Matt Damon dat deed met de Bourne-serie en Ben Affleck nu probeert met The Accountant. The Amateur is zo groots opgezet dat financieel succes zonder twijfel tot een sequel leidt.
The Amateur is allesbehalve nieuw, zeker niet qua concept. Het verhaal, ontsproten uit het brein van spionageschrijver Robert Littell, werd al in 1981 in Canada verfilmd met The Deer Hunter-acteur John Savage. Maar van Littells verhaal zijn in deze nieuwe versie enkel de grote lijnen overgebleven. De tien scenaristen die aan het werk werden gezet, hebben het aan ons technologisch tijdperk aangepast en er een James Bond-structuur aan gegeven. Dat betekent: veel satellietbeelden en semi-toeristische uitstapjes naar Londen, Parijs en Istanbul.
Cryptograaf Charlie Heller werkt voor de CIA, maar ziet amper daglicht en sluit zijn dagen achter een computerscherm. Wanneer zijn vrouw tijdens een terroristische aanslag in Londen om het leven komt, zint hij op wraak. Maar zijn superieuren willen dat hij zich koest houdt. Charlie tokkelt wat op zijn toetsenbord en ontdekt al snel wie de terroristen zijn. Omdat de bazen nog steeds niet van plan zijn om actie te ondernemen, besluit hij ze te chanteren. Ze moeten hem een spoedopleiding geven zodat hij zelf veldagent kan worden.
De amateurspionnen zijn tegenwoordig populair in genrefilms. Ergens valt te begrijpen waarom. Een onervaren persoon die James Bond moet spelen, heeft immers meer hindernissen te overwinnen dan een superervaren veteraan. Dat biedt narratieve mogelijkheden. Maar de producenten van The Amateur lijken daar niet echt in geïnteresseerd. Ze wilden vooral een hapklare, globetrottende genrefilm maken, vol bekende gezichten en volgens de vertrouwde formule. Met overdonderende muziek bij elke scène om de toeschouwer duidelijk te maken wat hij of zij moet voelen.
Het nogal ongeloofwaardige verhaal is makkelijk voor lief te nemen. Het hoort een beetje bij het spionagegenre. Charlie mag dan niet van daken springen en met machinegeweren schieten, maar hij weet wel in een oogwenk een bom te maken, voertuigen op afstand te besturen met telefoontjes en op satellietbeelden zijn gezicht op mensen te plaatsen die zich honderd kilometer verderop bevinden. Komt hij toch in de problemen, geen nood: een onbekende beschermengel staat klaar om hem te helpen.
Om deze film toch nog te onderscheiden van de genrepulp kreeg Charlie een dilemma mee. Is hij diep van binnen een killer en een beul, of droomt hij alleen van wraak en zal hij op het laatste moment de trekker niet kunnen overhalen? Het is een vrij simplistische kijk op de morele gesteldheid van een mens. Het antwoord van Charlie blijkt echter toch verrassend en wordt met een leuke, zij het ridicule wending in een andere richting gestuurd.
De hele tijd is voelbaar dat de scenaristen het script schreven met een sequel in het achterhoofd - al lijkt het onwaarschijnlijk dat die er komt. Jon Bernthals rol is zo dunnetjes dat het vermoeden rijst dat hij slechts is toegevoegd met het oog op een vervolg. Ook met andere verhaalelementen wordt (vooralsnog) niets of nauwelijks wat gedaan. Wat is de rol van het vliegtuigje dat Charlie van zijn vrouw kreeg? Waarom maakt hij bommen in zijn vrije tijd? The Amateur zal genreliefhebbers die weinig eisen stellen zeker verblijden, maar over een jaar zal iedereen dit dure amateurtje zijn vergeten.
Tot slot nog een leuk weetje: de film bevat een gastrol die verwijst naar de Canadese verfilming uit 1981. Maar je moet zeer goed kijken. De persoon is slechts in één shot te zien. Knipper met je ogen en je hebt de cameo gemist.
