Atlantic.
Recensie

Atlantic. (2014)

Spirituele overlevingstocht van een dolende Marokkaanse windsurfer.

in Recensies
Leestijd: 2 min 27 sec
Regie: Jan-Willem van Ewijk | Cast: Fettah Lamara (Fettah), Thekla Reuten (Alexandra), Mohamed Majd (Hakim), Jan-Willem van Ewijk (Jan) e.a. | Speelduur: 94 minuten | Jaar: 2014

Survivalfilms op zee hebben we in de afgelopen paar jaren weer een aantal keer voorbij zien komen. Denk bijvoorbeeld aan de romanverfilming Life of Pi of Robert Redford in All Is Lost, waarin de eenzame strijd van een enkele man tegen de natuur centraal staat. In veel gevallen vormt de tocht op zichzelf al een metaforische reis door de psyche van de hoofdpersoon. Helaas voor de kijker blijft deze spirituele ontdekkingstocht in Atlantic. toch iets te getroebleerd om te kunnen overtuigen.

Regisseur Jan-Willem van Ewijk werd geboren in Nederland , maar groeide voor een groot gedeelte van zijn jeugd op in Californië. Hier ontstond een liefde voor film, waarna hij voor een bescheiden budget de film Nu. maakte, die in het festivalcircuit goed ontvangen werd. Als fervent windsurfer bracht Van Ewijk vele zomers door aan de stranden van Marokko, waar zijn fascinatie voor het lokale vissersvolk leidde tot inspiratie voor een tweede speelfilm: Atlantic.. Hierin volgen we Marokkaanse windsurfer Fettah, die zich vanuit zijn kleine thuisdorpje met slechts een enkele surfplank waagt aan een overtocht naar Europa.

Met name op visueel gebied is Van Ewijks liefde voor het land en de sport goed terug te zien. De Atlantische Oceaan wordt met zichtbaar ontzag in beeld gebracht met schitterende, weidse shots. Soms lijkt het bijna alsof je naar een natuurdocumentaire kijkt. Veel dialogen zijn er niet. In plaats daarvan worden de beelden zo nu en dan begeleid door een poëtische, bijna gefluisterde voice-over van het hoofdpersonage, waarmee Van Ewijks benadering hier en daar haast iets weg heeft van de kenmerkende stijl van Terrence Malick.

Middels flashbacks wordt Fettahs voorgeschiedenis wat verder uitgediept, al is het voor de kijker soms wat lastig om heden en verleden uit elkaar te houden. In deze flashbacks komen enige hints voor de beweegredenen achter zijn tocht naar voren: het verlies van zijn moeder, een moeizame relatie met zijn vader, de vriendschap met westerse surftoeristen en de gevoelens voor de vrouw van zijn Nederlandse vriend Jan. Toch blijft de werkelijke drijfveer voor de tamelijk riskante oceaantocht onduidelijk. Probeert Fettah zijn verleden te ontvluchten? Loopt hij weg voor zijn verantwoordelijkheid, of is hij op zoek naar een betere toekomst? Of is het simpelweg een verlangen naar een onbereikbare vrouw?

Aan de ene kant is het prettig dat Van Ewijk het antwoord op deze vragen aan de fantasie van de kijker overlaat, maar anderzijds maakt het de kijker wel wat moeilijker om mee te kunnen leven met de hoofdpersoon. De poëtische benadering en de fraaie cinematografie zijn mooi, maar echt aangrijpend weet het verhaal niet te worden. Daarvoor blijft het teveel bij een reeks losse flarden, waarbij het onduidelijk is welk gevoel de film bij zijn publiek wil teweegbrengen. Atlantic. laat de kijker uiteindelijk net zo verloren achter als zijn hoofdpersoon, eenzaam dobberend op zee.