Loin des Hommes
Recensie

Loin des Hommes (2014)

Een boeiende verfilming van een kort verhaal van Camus, met Viggo Mortensen te midden van spannende shoot-outs in de bergen van Algerije.

in Recensies
Leestijd: 3 min 11 sec
Regie: David Oelhoffen | Cast: Viggo Mortensen (Daru), Reda Kateb (Mohamed), Djemel Barek (Slimane), e.a. | Speelduur: 110 minuten | Jaar: 2014

Viggo Mortensen speelt al sinds 1985 in films, maar werd beroemd dankzij zijn rol als Aragorn in de Lord of the Rings-films. Aragorn gebruikt soms de schuilnaam Strider, oftewel Stapper in de Nederlandse versie. En stappen deed hij, door de vele mooie Nieuw-Zeelandse landschappen waarLord of the Rings werd opgenomen. Ruim tien jaar later bewijst Mortensen nog steeds geknipt te zijn voor personages die veel moeten lopen, getuige het meesterlijke Jauja, dat op het afgelopen IFFR draaide, en Loin des Hommes, een boeiende bewerking van een kort verhaal van Albert Camus.

Viggo Mortensen is van Deens-Amerikaanse afkomst, maar bracht een deel van zijn jeugd door in Argentinië. Daar leerde hij vloeiend Spaans spreken. Later studeerde hij Spaans in New York en ging in Spanje wonen. Als in Loin des Hommes wordt onthuld dat Mortensens personage Daru een Spaanse achtergrond heeft, blijkt de acteur dus getraind om dat overtuigend neer te zetten. De talenknobbel die hij dankzij het vele reizen op jonge leeftijd ontwikkelde komt ook handig van pas, want Mortensen spreekt vloeiend Frans én Arabisch in de film. De rol van Daru lijkt hem op het lijf geschreven te zijn. Mortensen is sowieso een man van veel talenten. Naast acteren maakt hij ook muziek, schilderijen, fotografie en poëzie. Zijn eerste gedichtenbundel verscheen al in 1993.

Die Spaanse achtergrond van Daru wordt niet genoemd in het korte verhaal De Gast (L'Hôte) van Albert Camus en is waarschijnlijk geïnspireerd op Camus' eigen leven, die een Spaanse moeder had. In De Gast wordt leraar Daru in de vijftiger jaren geconfronteerd met een moreel dilemma. Hij woont en werkt op een kleine Franse school in een afgelegen berggebied in Algerije. Een Franse politieman dwingt hem op een avond de ter dood veroordeelde Mohamed onderdak te verlenen, en de volgende dag naar een nabijgelegen plaats te brengen voor diens executie. Daru wil hier echter helemaal niets mee te maken hebben en probeert de gevangen Mohamed de volgende ochtend zijn vrijheid terug te geven. Met dat einde begint de film pas eigenlijk.

In Loin des Hommes blijken namelijk meerdere partijen het op Mohamed gemunt te hebben. De ongelukkige smeekt Daru hem te helpen hem naar de plaats van executie te brengen. De Daru van de film besluit hierop in te gaan en maakt daarmee een morele keuze die de Daru uit Camus' verhaal probeerde te vermijden. Vanaf het moment dat de zon opgaat na die eerste nacht in de school, neemt debuterend regisseur David Oelhoffen flinke vrijheden met De Gast. Dat heeft voor- en nadelen. Wat subtiele suggestie was in Camus, is realiteit geworden. Camus vat in De Gast de in 1954 losbarstende strijd tussen Franse troepen en Algerijnse vrijheidsstrijders in één zin prachtig samen. In Loin des Hommes speelt dit conflict een centrale rol in de avonturen van Daru en Mohamed.

Hun tocht door de Algerijnse woestenij levert niet alleen mooie beelden van het Algerijnse landschap op, maar ook veel spanning, meerdere shoot-outs en een uitdieping van de personages. Dat laatste levert boeiende inzichten in complexe culturele identiteiten op, die zijn ontstaan dankzij het Franse kolonialisme. Deze uitgebreidere blik op de Algerijnse geschiedenis en cultuur maken Loin des Hommes zonder meer de moeite waard, ondanks dat de existentiële essentie van het verhaal van Camus helaas enigszins verloren is gegaan. Doordat Daru veel meer een man van actie is geworden, die als een held morele keuzes maakt en de gevolgen daarvan accepteert, ontbreken het absurdisme en de ironie van Camus. In De Gast wordt Daru sowieso gestraft voor zijn keuze, ongeacht welke dat is, terwijl hij die straf in Loin des Hommes geheel zelf bepaalt. Juist het feit dat hij zijn lot in eigen handen houdt, druist geheel tegen de filosofie van Camus in.