Hava Nagila: The Movie
Recensie

Hava Nagila: The Movie (2012)

Humoristische, maar zwalkende documentaire over de ontstaansgeschiedenis en culturele impact van de stemmingmaker op menig huwelijk en bar mitswa.

in Recensies
Leestijd: 2 min 5 sec
Regie: Roberta Grossman | Cast: Harry Belafonte, Regina Spektor, Connie Francis, Leonard Nimoy, e.a. | Speelduur: 75 minuten | Jaar: 2012

Van de traditionele Joodse volksmuziek geniet Hava Nagila toch wel de grootste bekendheid. De Hebreeuwse titel betekent letterlijk 'laat ons gelukkig zijn'. Het nummer is een stemmingmaker op menig Joodse bruiloft en bar mitswa, maar is inmiddels haast net zo bekend in de rest van de wereld. Door de vele bewerkingen, van latin tot house en van blues tot gabber, is de melodie er bij vele generaties flink in geramd. Uiteenlopende artiesten als Harry Belafonte, Connie Francis en Regina Spektor zetten het nummer op hun repertoire, of gebruikten het als inspiratie voor hun eigen muziek. Hoe geliefd het deuntje bij velen ook is, er is eveneens een hele schare Hava Nagila-haters die de oorwurm niet kan uitstaan.

Voor een melodie die zo bekend is, is de geschiedenis uiterst diffuus, vooral als het gaat om de tekst. In de naar het Joodse stuk genoemde documentaire wordt op humoristische wijze getracht de oorsprong uit te pluizen en het culturele belang ervan te duiden. De bewoners van een klein dorp in Oekraïne hebben er geen flauw benul van dat Hava Nagila is ontstaan in de Joodse gemeenschap die ruim een eeuw later nauwelijks nog aanwezig is. Een langzame versie van het stuk deed dienst als woordloos gebed. Het werd vervolgens zo'n honderd jaar geleden meegenomen naar Palestina, waar het werd opgetekend door Abraham Idelson, een etnoloog en verzamelaar van volksmuziek. Toen begon tevens het gedonder, want zowel hij als zijn leerling claimen het nummer van tekst te hebben voorzien. Hun beider nabestaanden kibbelen er tot vandaag de dag over.

Hoe interessant het geschiedenislesje ook is dat filmmaker Roberta Grossman ons voorschotelt, de grootste kracht van deze innemende documentaire schuilt hem toch vooral in de typisch Joodse humor waarmee hij vergezeld gaat. Wellicht dat de betrokkenheid van Friends-producent Martha Kauffman hier een grote rol in heeft gespeeld. Een verdieping van de materie is onvermijdelijk; de achtergrond van een historisch cultureel belangrijk lied moet immers worden uitgewerkt. Het middenstuk van Hava Nagila: The Movie waarin dit aan de orde komt, slaat door de serieuzere toon echter wat dood.

Pas als de recente Amerikaanse impact van Hava Nagila wordt aangesneden en artiesten als Harry Belafonte, Leonard 'Spock' Nimoy en de Joods-Russische zangeres Regina Spektor hun zegje mogen doen, leeft de boel weer een beetje op. Als muziekdocument zwenkt deze documentaire alle kanten op. Het wordt gered door de luchtigheid waarmee het serieuzere middenstuk omgeven wordt.