Joris & Boris en het Geheim van de Tempel
Recensie

Joris & Boris en het Geheim van de Tempel (2012)

Spin-off van Martijn van Nellestijns Sint-reeks, waarin hij zelf een zeer dominante hoofdrol speelt. Het is creatieve armoe troef, waarbij schaamteloos is geleend van Bassie en Adriaan.

in Recensies
Leestijd: 4 min 8 sec
Regie: Martijn van Nellestijn en Aram van de Rest | Cast: Martijn van Nellestijn (Jorat/Joris), Richard de Ruijter (Borat/Boris), Ralf Mackenbach (Michiel), Rick Mackenbach (Max), Frederik de Groot (Inspecteur Jankers), Maaike Bakker (Anna), Inge Ipenburg (Tante), Bartho Braat (Centurion/Grudo), e.a. | Speelduur: 79 minuten | Jaar: 2012

De naam van Martijn van Nellestijn is geheel door eigen toedoen onlosmakelijk verbonden met Sinterklaas. De Nederlandse filmmaker, acteur en scenarist stapte in 2001 aan boord van de stoomboot van de Goedheiligman. Voor de lokale omroep waarvan hij zelf eigenaar was draaide hij samen met producent Erik-Jan Slot een Sinterklaassoap in elkaar. Kwalitatief gezien liet het veel te wensen over, maar het weerhield Van Nellestijn er niet van om het jaar erop een nieuwe poging te wagen. Een nieuw subgenre was geboren en de filmmaker uit Rhenen breidde zijn werkzaamheden langzaam uit naar andere lokale omroepen en uiteindelijk de bioscoopzalen. Critici waren nauwelijks te spreken over Van Nellestijns Sinterklaasvehikels, maar het jeugdige publiek stormde massaal op de bioscoopfilms af.

Dit jaar gooit de geblondeerde Van Nellestijn het eens over een andere boeg. Hij besloot twee bijfiguren uit de Sint-reeks van stal te halen en ze een eigen avontuur te geven. De regie deelt hij met Onderweg naar Morgen-acteur Aram van de Rest, die met Joris & Boris zijn (co)regiedebuut aflevert. Toch blijft Van Nellestijn een flinke vinger in de creatief arme pap houden. Niet alleen deelt hij de regie en de productie, hij schreef wederom mee aan het scenario en vertolkt een van de titelrollen. Deze drang om alles zelf in de hand te houden en een compleet gebrek aan originaliteit nekken zijn nieuwste familiefilm.

Het duo Joris en Boris krijgt bij de notaris een geheimzinnige erfenis in de schoot geworpen. Het vreemd uitziende doosje was altijd in het bezit geweest van hun voorouders. Joris en Boris zijn opgegroeid in een weeshuis en zijn nieuwsgierig naar hun roots. Als Joris het houten doosje op de grond laat vallen blijkt er een dubbele bodem in te zitten die een eeuwenoude kaart verborgen hield. De vondst leidt de twee naar het mediterrane Cyprus waar de ze de geheimen van de kaart met de gebroeders Max en Michiel proberen te ontrafelen. Ze worden echter op de hielen gezeten door politie-inspecteur Jankers die vermoedt dat het komische duo weer eens kattenkwaad aan het uithalen is. Daarnaast lijkt de kille eigenaresse van het hotel waar Joris en Boris verblijven er een geheime agenda op na te houden.

Van Nellestijn lijkt het complete oeuvre van Bassie en Adriaan er doorheen gejast te hebben als voorbereiding op dit Joris en Boris-avontuur. Niet alleen de personages, onder wie de kolderieke Joris die door hem zelf wordt vertolkt en zijn wat verstandiger partner Boris lijken wel erg op de clown en de acrobaat. Ook de bijfiguren en plotelementen lijken zo te zijn weggekaapt uit de avonturen van de broers Bas en Aad van der Toor. Er is een geheim voorwerp waar iedereen achteraan zit en waarvan de ware bedoeling moet worden uitgevist, ware het niet dat dit eigenlijk in de proloog en in de zich almaar herhalende voice-over al wel duidelijk is. Er is een chaotische maar strenge politieman die ze op de hielen zit en nog een kluitje boeven dat het de hoofdpersonen zo lastig mogelijk probeert te maken. Bovendien speelt het kat-en-muisspel zich op het exotische Cyprus af, wat wel erg lijkt op een van de Bassie en Adriaan-avonturen op een Canarisch eiland.

Alle gelijkenissen met andere kinderavonturen berusten ongetwijfeld op puur toeval. Een cynische houding lijkt echter gepast, zeker bij elke volwassene die zijn klassiekers kent. Van Nellestijn trekt op ongegeneerde wijze alle aandacht naar zich toe. Zijn clowneske Joris heeft voortdurend een moeilijk mondje en is een combinatie van een typetje van André van Duin en neef Herbert uit De Familie Knots. Het leentjebuur spelen is tekenend voor de aanpak van Van Nellestijn en consorten. De doelgroep is niet opgegroeid met de klassiekers waar het veel te kinderachtige Joris en Boris zich helemaal lam naar knipoogt. Dit biedt zeker kansen, maar wat een bescheiden eerbetoon had kunnen worden, is uitgemond in een schaamteloze kopieeractie die elke originele invalshoek of ingeving ontbeert.

De vraag is of het de doelgroep en hun ouders echt veel uit zal maken. Net als bij de Sinterklaasproducties zal deze creatieve armoe een bioscoophit niet in de weg zitten. Het is echter een trieste constatering dat Joris en Boris en het Geheim van de Tempel waarschijnlijk meer kids naar de bioscoop zal lokken dan het kwalitatief hoogstaande en verbluffende Kauwboy of Mijn Avonturen door V. Swchwrm, al hebben we het hier over een geheel andere discipline. Aan Van Nellestijn het advies om het schrijf- en acteerwerk voortaan aan anderen over te laten en eens buiten de formules en hokjes te gaan denken. Je kunt hier alleen maar de retorische vraag stellen ‘vinden kinderen dit nou werkelijk leuk?’ om ze vervolgens een aflevering van een jeugdserie van weleer voor te schotelen. Dat is pas opvoeden.