2046
Recensie

2046 (2004)

De complexe structuur en de vele manieren waarop je de film kunt bekijken, maken bovendien dat je voortdurend het gevoel hebt dat iets je ontgaat.

in Recensies
Leestijd: 2 min 59 sec
Regie: Wong Kar-wai | Cast: Tony Leung (Chow Mo Wan), Ziyi Zhang (Bai Ling), Li Gong (Su Li Zhen), Faye Wong (Wang Jing Wen) e.a.

Maar liefst vijf jaar had regisseur Wong Kar-wai nodig om 2046 te maken. En zelfs dat was nog te kort. De wereldpremière, op het festival van Cannes, moest een dag worden uitgesteld omdat de film nog niet af was. Pas twee uur voor de uiteindelijke vertoning arriveerde de eerste kopie van de film. Na Cannes is Wong Kar-wai 2046 blijven bijschaven. ‘Een film is nooit af’, stelde de filmmaker in november op het filmfestival van Londen. Bij het zien van 2046 wordt duidelijk waarom Wong Kar-wai zo lang nodig had: 2046 is visuele poëzie, met kleuren en een cadans die dezelfde vreemde nostalgie uitademen als In the Mood for Love, waarop 2046 het vervolg vormt. Elk shot is tot in het kleinste detail uitgewerkt en uitgedacht. De film mist echter de onderhuidse spanning en sensualiteit van zijn voorganger en voelt daardoor, ondanks zijn cinematografische weelde, als een ietwat kille herhalingsoefening.

In 1997 werd Hong Kong overgedragen aan China. De Chinese leiders beloofden dat er tot het jaar 2046 niets in Hong Kong zou veranderen. Je zou kunnen zeggen dat tot dat jaar de tijd stilstaat. Wong Kar-wai gebruikt dit gegeven op meerdere manieren, zowel in 2046 als in zijn vorige film. 2046 is het nummer van de hotelkamer waar de twee hoofdfiguren elkaar stiekem ontmoetten in In the Mood for Love. In 2046 is het Bai Ling (Ziyi Zhang) die een hotelkamer betrekt met dit zelfde nummer. 2046 is ook de titel van het sciencefictionboek van schrijver Chow Mo Wan (Tony Leung) – het centrale personage in 2046. In deze roman beschrijft hij een mysterieuze trein die op weg is naar het jaar 2046. De mensen aan boord van deze trein worden gedreven door hetzelfde verlangen, namelijk om in 2046 hun verloren herinneringen terug te vinden. Terwijl Chow schrijft, herinnert hij zich de vrouwen die zijn leven doorkruist hebben en die stuk voor stuk een onuitwisbare indruk hebben achtergelaten.
2046 is een film over liefde, over hoe liefde verandert in de tijd. Je kunt het ook breder trekken: na de ingehouden sensualiteit van In the Mood for Love, zijn we in 2046 getuige van een meer expliciete erotiek. Gevolg van deze omkering is echter dat de spanning wegsijpelt en dat de gevoelloze aaneenschakeling van bedscènes maar bij vlagen echt weet te boeien. Hoewel In the Mood for Love op het eerste gezicht misschien wat simplistisch leek, liet de vorm van de film ruimte voor de emotionele complexiteit van de personages en hun onderlinge relaties. In 2046 lijkt het omgekeerde het geval: in het ingewikkelde web van verleden en heden, realiteit, fictie, herinnering en droom, ontbreekt elk greintje gevoel. Bovendien wordt pijnlijk zichtbaar dat de visuele ingrediënten die In the Mood for Love zo krachtig maakten – slowmotion, theatrale soundtrack, voyeuristische shots – volkomen afhankelijk zijn van de context. In 2046 werken deze elementen namelijk niet; ze zijn hier en daar zelfs storend. Voeg hieraan toe het ontbreken van een behoorlijke spanningsboog, en je kunt stellen dat de Wong Kar-wai de hooggespannen verwachtingen niet heeft kunnen waarmaken.

Toch moet je 2046 het voordeel van de twijfel geven. Het is geen makkelijke film. Het is een film die moet groeien. De vragen die worden opgeroepen, worden niet expliciet beantwoord. De complexe structuur en de vele manieren waarop je de film kunt bekijken, maken bovendien dat je voortdurend het gevoel hebt dat iets je ontgaat. Misschien zijn er daarom meerdere bezoekjes aan de bioscoop (of de videotheek) voor nodig om te bepalen of we hier met een meesterwerk te maken hebben, of met pretentieuze bombast.