Eternal Sunshine of the Spotless Mind
Recensie

Eternal Sunshine of the Spotless Mind (2004)

Zou het niet heerlijk zijn als je je al deze nare gebeurtenissen niet meer hoeft te herinneren? Dat kan! Tenminste, in deze prachtige nieuwe film van regisseur Michel Gondry.

in Recensies
Leestijd: 3 min 9 sec

[header]Je grote liefde gaf je de bons, je kat werd overreden, Nederland verloor de WK-finale in ’74 – iedereen draagt wel pijnlijke herinneringen met zich mee. Littekens op de ziel.
Zou het niet heerlijk zijn als je je al deze nare gebeurtenissen niet meer hoeft te herinneren? Dat kan! Tenminste, in deze prachtige nieuwe film van regisseur Michel Gondry.[/header]Regie: Michel Gondry | Cast: Jim Carrey (Joel Barish), Kate Winslet (Clementine Kruczynski), Kirsten Dunst (Mary), Elijah Wood (Patrick) e.a.

“Blessed are the forgetful, for they get the better even of their blunders.”[/I]
(Friedrich Nietzsche, geciteerd door Mary/Kirsten Dunst)

Je grote liefde gaf je de bons, je kat werd overreden, Nederland verloor de WK-finale in ’74 – iedereen draagt wel pijnlijke herinneringen met zich mee. Littekens op de ziel.
Zou het niet heerlijk zijn als je je al deze nare gebeurtenissen niet meer hoeft te herinneren? Dat kan! Tenminste, in de nieuwe film van regisseur Michel Gondry, Eternal Sunshine of the Spotless Mind. Het bedrijf Lancuna Inc. specialiseert zich namelijk in een medische procedure waarbij bepaalde herinneringen uit de hersenen worden verwijderd. Joel Barish, een prachtig ingetogen rol van Jim Carrey, is gedumpt door zijn vriendin en besluit alle herinneringen aan haar te laten vernietigen. Maar, zo laten Gondry en scriptschrijver Charlie Kaufman ons op sublieme wijze zien, met het verdwijnen van pijnlijke herinneringen verdwijnen ook de mooie dingen, die intrinsiek verbonden zijn aan de pijn. En sommige herinneringen zijn te dierbaar om los te laten.[/b]

Tot zijn ontsteltenis ontdekt Joel Barish (Jim Carrey) dat zijn ex-vriendinnetje Clementine (Kate Winslet) hem uit haar geheugen heeft laten wissen door middel van een ingenieuze medische procedure, uitgevoerd door het bedrijf Lancuna Inc. Verblind door woede en wanhoop maakt Joel ook een afspraak met het bedrijf, om daar zijn eigen herinneringen aan Clementine en hun kapotgelopen relatie te laten wissen. Tijdens de procedure waarin zijn herinneringen een voor een worden verwijderd, bedenkt Joel zich echter. Hij was vergeten dat er, voordat de relatie met Clementine verzandde in ruzies en kwetsende opmerkingen, ook veel mooie dingen waren – intimiteit, tederheid, geborgenheid. In een uiterste poging om het team van Lancuna Inc. voor te blijven bij hun verwijderingsprocedure, probeert Joel de mooie herinneringen aan Clementine te verbergen in de duistere hoeken van zijn geest.

Het verhaal van Eternal Sunshine of the Spotless Mind is van de hand van Charlie Kaufman, de man die eerder bizarre scripts schreef voor onder meer Being John Malkovich en Adaptation. Eternal Sunshine of the Spotless Mind is Kaufmans meest toegankelijke werk, en ook meteen zijn beste. Het is een prachtig geconstrueerd liefdesverhaal, puur en oprecht, met een bitterzoet slot. Geen softfocus, geen aanzwellende violen-romantiek, maar ongepolijste, ontroerende, recht-voor-zijn-raap-liefde. Kaufmans script is in goede handen bij regisseur Michel Gondry. De Fransman, die eerder geniale clips maakte voor onder andere Björk, Daft Punk en Massive Attack, weet als geen ander de surrealistische werkelijkheid van Kaufman vorm te geven. Meesterlijk leidt hij ons door het Escheriaanse landschap van Joels herinneringen. De visuele trukendoos die Gondry opentrekt staat echter altijd in dienst van het verhaal, en niet andersom.
De film wordt boven alles gedragen door het sublieme spel van Jim Carrey en Kate Winslet. Voor beiden betekent Eternal Sunshine of the Spotless Mind het hoogtepunt van hun carrière. Romantiek is zelden zo puur en kwetsbaar op film vastgelegd. Eternal Sunshine of the Spotless Mind is een ode aan de verliefdheid. Het is een ode aan de herinneringen – de mooie, maar ook de pijnlijke. Want al deze herinneringen maken ons tot wie we zijn.

Eternal Sunshine of the Spotless Mind, de film van het jaar…zonder twijfel.


(Alexander Pope geciteerd door Mary/Kirsten Dunst)